Gökyüzündeki parlayan yıldızlar, geceleri bize mükemmel bir görüntü sunar. Göz kamaştırıcı ışıklarıyla uzak diyarlara göndeririz düşlerimizi. Fakat yıldızlar yalnızca ışıklarıyla değil, kendi içlerinde bilinmeyen bir ‘titreşim’ ile de bize büyülü bir şov sunarlar. Northwestern Üniversitesi’nden bir küme bilim insanı, yıldızların yüzeyindeki gazların hareketiyle oluşan bu titreşimlerin sesini bilgisayar ortamında simüle ederek insanlara sunmayı başardılar.
Bilim insanları, yüzeyindeki gazların hareketiyle titreşiyormuş üzere gözüken yıldızların sesini oluşturmak için büyük bir çalışma yaptılar.
Gökyüzüne baktığımızda, yıldızların süratlice yanıp sönüyor yahut titreşiyor üzere gözüktüğünü görürüz. Bu olayın temel nedeni, ışığın atmosferimizden geçişi sırasında bükülmesidir, lakin asıl kaynak yıldızların kendisinde yatan özelliklerdir.
Titreşen yıldızların gökyüzünde parıldayan bir kısmı, yüzeyindeki gazların hareketi nedeniyle ortaya çıkar.
Northwestern Üniversitesi’nden bilim insanları, bu ilgi cazibeli fenomeni daha uygun anlamak için kapsamlı bir çalışma yaptı ve bize titreşen yıldızların sesini duyma imkanı sundu.
Araştırmacılar, devasa bir yıldızın çekirdeği ile dış yüzeyi ortasındaki güç akışını 3D simülasyonlarla modellemeye başladılar.
Oluşturdukları bu yeni modeller sayesinde, yıldızların içgüdüsel olarak ne kadar parıldaması gerektiğini birinci kere belirleyebildiler.
Ama bu çalışma yalnızca burada kalmadı. Birinci defa, bilim insanları bu güç dalgalanmalarını ses dalgalarına dönüştürmeyi başardılar.
Bu sayede dinleyiciler, yıldızların iç yapısını ve parıltısını duyma imkanına sahip oldular. Bu etkileyici çalışma 27 Temmuz tarihinde ‘Nature Astronomy’ mecmuasında yayınlandı.
Araştırmanın başkanı olan Evan Anders, yıldızların çekirdeklerindeki hareketlerin, okyanus dalgalarına emsal biçimde dalgalara neden olduğunu belirtti.
Bu dalgalar, yıldızın yüzeyine ulaştığında astronomlar tarafından gözlemlenebilecek formda parıldamaya yol açtı.
Yapılan bilgisayar modelleri sayesinde, yıldızların bu dalgaların tesiriyle ne kadar parlayacağını belirlemek artık mümkün hale geldi.
Ayrıca bu çalışma, gelecekteki uzay teleskoplarının yıldızların iç bölgelerini incelemesine ve ömrümüz için hayati değer taşıyan elementlerin nasıl oluştuğunu keşfetmesine imkan sağlayacak.
Yıldızların iç yapısını anlamak için yapılan çalışmada, yıldızların çekirdeklerinde devasa bir karmaşa ve düzensizlik olan bir konveksiyon bölgesi bulunuyor.
Bu konveksiyon bölgesi, en az Güneş’in kütlesinin 1.2 katı kadar olan yıldızların çekirdeklerinde yer alıyor.
Anders, yıldız içindeki konveksiyon sürecinin gök gürültüleri oluşturan süreçle misal olduğunu söz etti.
Soğuyan hava düşer, ısınıp tekrar yükselir, bu da ısı taşıyan bir hareket biçimidir. Bu süreç tıpkı vakitte yıldızlarda parlamaya neden olan küçük dalgalara sebep olur.
Devasa yıldızların çekirdekleri görülemeyecek kadar kapalı olduğundan, Anders ve grubu bu bâtın konveksiyonu simüle etmeye çalıştı.
Araştırmacılar, dalga özelliklerini, dalga karakteristiklerini ve bu dalgaların gözlemlenebilir özelliklerini inceleyen evvelki çalışmalara dayanarak, yeni simülasyonlarında yıldızların parlaklığını etkileyen bu konveksiyon oluşturan dalgalanmaların özelliklerini tüm ayrıntılarıyla kapsayan fizikî modeller oluşturdular.
Simülasyonda elde edilen bu dalgalanmalar daha sonra “sonifikasyon” ismi verilen bir süreçten geçirilerek ses haline getirildi. Bu ses, 7 saniyeye kadar olan kısımda şu haldedir:
Simülasyonlar sırasında, yıldızların büyüklüğü arttıkça sesin kalınlaştığı ve daha fazla basa yer verdiği gözlendi.
Bu keşif sayesinde bilim insanları, yıldızlara simülasyon ortamında müzik bile söyletme imkanına sahip oldular.
Örneğin, “Twinkle Twinkle, Little Star” müziği, büyük, orta ve küçük boyutlardaki üç yıldızdan şu formda duyuluyordu:
Bu çalışma, yıldızların içgüdüsel parıltısının anlaşılmasına ve gelecekteki uzay teleskopları ile yıldızların iç bölgelerini incelemeye imkan sağlayacak değerli bir adımdır.
Ayrıca yıldızların iç yapısı hakkında daha fazla bilgi edinmek, biz insanların hayatı için yaşamsal ehemmiyete sahip elementlerin nasıl oluştuğunu anlamamıza yardımcı olacaktır.
