Dünya genelinde milyonlarca çocuk, beslenme yetersizliği nedeniyle hayat gayreti verir. Bu durum, çocukların karınlarının tabaklarca yemek yemiş üzere şişkin görünmesine neden olan bir sıhhat sorunu olan Protein Güç Malnütrisyonu’nu (PEM) beraberinde getirir. Pekala PEM nedir? Sizler için anlattık!
Kol ve bacaklarda bariz incelme, kaburga kemiklerinin net bir halde görülmesi ve çok gergin-şişkin bir karın yetersiz beslenmenin tipik belirtileri ortasındadır.
Görselde karşılaştığınız çocuklar, anoreksiya üzere bir yeme bozukluğunun kurbanları üzere görünseler de değiller. Görseldeki çocukların bu durumda olma nedeni Protein Güç Malnütrisyonu (PEM) olarak bilinen ve hayatımız için son derece kritik olan proteinin eksikliğinden kaynaklanan bir beslenme bozukluğu.
Protein Güç Malnütrisyonu, beslenme eksikliği yaşayan çocuklarda iki farklı formda ortaya çıkar.
Bu iki PEM formu ise şu formdadır: marasmus ve kwashiorkor. Kwashiorkor, bilhassa yoksulluk ve kıtlıkla boğuşan toplumlardaki çocuklarda daha yaygın görülür ve karın etrafında sıvı birikimi ile karaciğer yağlanması üzere belirtilerle kendini gösterir.
Bu durum, çocukların karakteristik şişkin karın imajına yol açar.
Marasmus ise öbür bir protein güç malnütrisyonu tipidir. Bu iki durum, çocukların bedenlerinin besin muhtaçlıklarını karşılayamamasının sonucudur.
Kwashiorkor terimi, Jamaika kökenli pediatrist Cicely Williams tarafından literatüre kazandırılmıştır.
Bu sözün kökeni Gana lisanına dayanır ve ‘bir annenin yeni bir bebek doğurmasının akabinde birinci çocuğunun hastalanması’ manasına gelir.
Bir annenin, sütten şimdi kesilmemiş bir bebeği varken yeni bir evlat dünyaya getirmesi durumunda her iki çocuğu da tıpkı anda besleme zorluğu yaşar.
Bu durum, bebeklerin gerektiği kadar beslenememesi sonucunu doğurur. Bu da direkt olarak yetersiz beslenmenin meydana gelmesini sağlar.
Bebeklerin sağlıklı gelişimi için anne sütü vazgeçilmez bir besin kaynağıdır.
Bu bedelli süt, bebeğin büyüme ve gelişme sürecinde gereksinim duyduğu temel proteinler ve amino asitlerle zenginleştirilmiştir. Eksikliği ise bebeğin zihinsel ve fizyolojik gelişiminde önemli aksaklıkların yaşanmasına yol açabilir.
Protein ve amino asit alımının yetersiz, karbonhidrat tüketiminin ise çok olduğu durumlar çocukların bu hastalığa daha kolay yakalanmasına neden olabilir.
Özellikle açlık ve yoksulluğun karar sürdüğü bölgelerde pirinç, tatlı patates ve tropik bir ağaç olan cassavanın nişastalı köklerinin tüketimi yaygındır. Bu tıp bir beslenme tertibi, çocukların bu hastalığa daha kolay yakalanmasına yol açar ve lenfatik sistemlerine ziyan verir.
Lenfatik sistemin insan bedeninde 3 ana vazifesi vardır.
Lenfatik sistemin bedendeki birinci misyonu sıvıların yine kazanımıyken öteki misyonları ise bağışıklık sisteminin düzenlenmesi ve yağların emilimidir.
Ancak kwashiorkor ismi verilen ve yetersiz beslenme sonucu ortaya çıkan bir hastalıkta bu üç fonksiyon düzgün bir halde gerçekleştirilemez.
Hastalığın tesiriyle bedendeki sıvıların deveran sistemine geri döndürülmesi gereken bir süreç başlar. Lakin bu sürecin muvaffakiyetle tamamlanabilmesi için protein tüketimi hayli kıymetlidir.
Protein basıncının su basıncını aşması, sindirim sistemindeki suyun bedene sıkıntısız bir formda geçişini sağlar.
Ancak protein ölçüsünün yetersiz olması durumunda bu geçiş engellenir ve sonuç olarak su dokularda ve sindirim sisteminde birikmeye başlar.
Protein eksikliği çeken bir organizmanın hayati metabolik fonksiyonlarını sürdürmek için gereken enerjiyi sağlaması ise mümkün değildir. Bu durumun sonucunda bedende ödem meydana gelir.
Kwashiorkor hastalığının tek sorunu karın şişliği üzere gözükse de durum o kadar kolay değildir. Bu hastalığa yakalanan şahıslarda erken yaşta diş dökülmesi, deri incelmesi ve saç dökülmesi üzere sorunlar de görülebilir.
Bu rahatsızlığın belirlenmesi ve sonrasında uygulanacak tedavi prosedürleri çoklukla gelişimsel aksaklıkları ve vücutta meydana gelecek dönüşümleri engelleyemese bile ömrün sona ermesini durdurabilir.
Aynı vakitte tedavi sürecinde vücudun kendini tekrar inşa edebilmesi ve eski işlevine dönmesi için proteinle birlikte çeşitli mineral ve vitamin tüketimi de büyük ehemmiyet taşır.