İyi hissetmek, eleştiriden kaçmak, onaylanma ihtiyacı, gerçek söylenirse verilecek cezadan çekinmek, zarar göreceğini düşünmek ve dahası… Klinik Psikolog Fundem Ece Kaykaç kişiyi yalan söylemeye iten durumları ve yalan söyleme davranışının altında yatan nedenlere değindi.
Herkes yalan söyleyebilir. Fakat altında yatan nedenler değişebilir.Yalan söylemenin sebepleri iyi hissetmek, eleştiriden kaçmak, gerçek söylendiğinde yaşanacak cezadan çekinmek, başkaları tarafından onaylanma ihtiyacı, gerçekten zarar göreceğini düşünmek ya da çıkar sağlamak olabilir.
Neden yalan söyleriz?
- Sohbete renk katmak için
- Gerçeği söylediğimizde çözümsüz kalacağını hissettiğimizde (masum olarak nitelendirilebilecek çıkar olmadan yalan söyleme)
- Fayda elde etmek amacıyla (patolojik yalancılık)
- Oyuncu kişilikler yaratıcılıklarını ortaya koymak için (amaç çıkar değil sadece ilgi çekmek ya da zor bir durumdan kurtulmaktır)
- Yalanı bir telkin yöntemi olarak görerek, psikolojik olarak daha iyi hissettirme amacıyla
- Narsistik duygularını tatmin etmek için
UZMANTV’den öğrenin:
Yalanın ilişkilere zararları nelerdir?
Yalan söylemek, sadece diğer insanları değil, kendimizi de kandırmaktır. Yalan söylemek kişinin aile mutluluğunu, sosyal ilişkilerini ve iş yaşantısını ciddi boyutlarda kötü anlamda etkiler. Kişiyi içinden çıkamayacağı durumlarda bulmasına sebep de olabilir.
- Kişiler sosyal ilişkilerinde birbirine üstünlük sağlamak için sık sık yalana başvurabilirler.
- İş yaşamındaki ilişkilerde ise daha çok gündelik kaçamaklar, karşı taraf için makul görülebilecek yalanlar söylenir.
- Aile yaşantısında söylenen yalanlar ise çok daha tehlikeli boyutlara ulaşabilir.
- İkili ilişkilerde yani sevgiliye ya da eşe özellikle de sevgi konusunda yalan söylemek ilişkilerin temelini sarsacağı gibi karşı tarafın duygularını istismar etmeye de neden olabilir.
Yalan söyleyen kişiler aldatmaya daha mı yatkındır?
İlişkilerin temelinde çeşidi ya da nedeni ne olursa olsun yalan olmamalıdır. Yalan ilişkilerin temelini oluşturan güven kavramını sarsar. İkili ilişkilerde ilişkinin içine yalan girdiği takdirde ilişkinin bir tarafı çamura batmış diyebiliriz. İlişkideki taraflardan biri yalan söylemeyi alışkanlık haline getirmiş ise aldatmak; karşı tarafın duygularını suistimal etmek, kandırma davranışını gerçekleştirme kişi için daha kolay bir eğilim olabilir.