Nörolojik olarak 5 yaş zekâsına sahip sağlıklı bir çocuğun idrar kaçırma sorunu yaşamaması gerektiğini belirten Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Naim Ay, 2 ile 4 yaş arasında çocuklara tuvalet eğitiminin verilmesi gerektiğini söyledi.
İdrar kaçırma sorununun 2 tür olduğunu belirten Uzm. Dr. Ay, ilk grubun gece altına kaçıranlar olduğunu ve idrar kaçırma problemlerinin yüzde 75’lik kısmını oluşturduğunu, ikinci grubu ise; hem gece hem gündüz altına kaçıranların oluşturduğunu aktardı.
Gece ve gündüz idrar kaçırma probleminde mesane disfonksiyonundan da söz edilebileceğini ifade eden Dr. Ay, bazı insanların mesanesinin aşırı duyarlı olup, çok az bir idrar varsa dahi hemen tuvalete gitme gereksinimi duyabileceğini (aşırı aktif mesane) belirterek ailelere önemli uyarı ve tavsiyelerde bulundu.
ÇOCUKLARDA İDRAR KAÇIRMANIN NEDENLERİ
İdrar kaçırma sorunu; 5-15 yaşları arasında daha çok görülür. İdrar kaçıran çocuklarda zamanla özgüven kaybı, dikkat eksikliği ve sosyal pek çok problem görülebilir. İdrar kaçırma sorununda çocukların yüzde 97’sinde hiçbir fiziksel sorun görünmez, yüzde 3’ünde ise idrar yolu enfeksiyonu, şeker sorunu, kabızlık sorunu, çok nadir epilepsi atakları, kıl kurdu, geniz eti gibi altta yatan ikincil nedenler olabilir.
Yüzde 97’lik sebebi bilinmeyen idrar kaçırma sorunlarında genelde genetik altyapı etkili olabilir, anne ve babanın çocukluğunda bu tür bir sorun varsa yüzde 50 oranlarında çocuklarda da görülebilir. Obezite de idrar kaçırma nedeni olabilr. Ayrıca idrar kaçırma problemlerinin altında ağır psikolojik sorunlar, bir travma da yatabilir.
AİLELERE TAVSİYELER
İdrar kaçırma sorunu olan çocuk kesinlikle bezlenmemeli, çocuğa ceza değil ödül ile yaklaşılmalı, gündüz su kısıtlaması yapılmamalı, çocuğun saatlerce bilgisayar veya televizyon başında oturmasına izin verilmemeli, 2-3 saatte bir uyarılarak, tuvaletin var mı diye sorulabilir.
Gün içinde su alımı kesinlikle kısıtlanmamalı, ancak gece uyku saatine yakın asitli içecekler verilmemeli ve sıvı alımı azaltılmalıdır. Altını ıslatan çocuğa kesinlikle sert tepkiler verilmemeli, çocuklara anlayışlı ve ilgili davranılmalı, ceza verilmemeli, yatmadan önce çocuk tuvalete götürülmeli, yattıktan 2 saat sonra tuvalete gitmesi için uyandırılmalıdır. Bu esnada çocuk mutlaka uyanık olmalı ve tuvalete gittiğini bilmelidir, böylece bu durum çocuğun bilinçaltına yerleşir. Öbür türlü çocuk uykusunda tuvalete gittiğini anlayamaz. Çocuklar için bir tuvalete gitme takvimi yapılabilir, çocuğun altına yaptığı günlere yağmur, yapmadığı günlere güneş çizilerek yapmadığı günler için küçük ödüllendirmeler yapılabilir.
8 yaşını geçen çocuklarda tedavi zorlaşır. Bu sorunun çocuk okula başlamadan çözülmesi gerekir. Bu sorun psikolojik sorunlara da neden olabilir.
Gece idrar kaçıran çocukların mutlaka uykudan uyandırılması gerekir. Çocuk bilinçaltında bu işeme durumundan zarar gördüğünü, uykusunun bölündüğünü sonra yatağını birlikte temizlemesi gerektiğini öğrenmelidir, kısaca çocuğun bu işemenin sonuçlarını yaşaması gerekir. Neden yaptın niye yaptın demenin faydası yoktur, durumu idrak etmesi için onu uyandıracağız, iç çamaşırını değiştirmesini isteyeceğiz, yatağını onunla birlikte değiştireceğiz, bu zorlukları görmesi onun için faydalı olacaktır.
ÇOCUKLARDA İDRAR KAÇIRMANIN TEDAVİSİ
Önce çocuğun genital muayenesi yapılmalıdır, idrar deliğinde bir sorun var mı bakılmalı, karın ve bel bölgesi muayenesi yapılmalıdır. Sonra idrar ve idrar kültürüne bakılır, bulgulara göre tedavi belirlenir. Genelde birkaç ayda sonuç alınır ancak tedavinin 6 aydan önce bırakılmaması gerekir. Ailelerin de uyumlu olması tedavinin başarısı için şarttır. Bu sorun yalnızca medikal tedavilerle değil ailenin de ilgisi ve dikkati ile çözülür, en zararsız tedavilerle başlanır, gerekli görülürse ilaç tedavisi verilir, bu ilaçların kısırlığa neden olması gibi bir durum söz konusu değildir.
En zararsız tedavilerden biri alarm tedavisidir, medikallerde bulunur, çocuğun iç çamaşırına yerleştirilen alarm ile çocuk altını ıslattığı zaman zil çalar böylece çocuk uyarılır, çiş alarmı çocuk işediği anda çocuğu uyandırır, uykusu derin olan çocuklarda işe yarar.