Dünyada çapındaki çip krizi nedeniyle otomotiv ve teknoloji devlerinin üretim sürecinde yaşadığı sıkıntılar Türkiye’yi harekete geçirdi. Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır, “2023 Sanayi ve Teknoloji Stratejjisi’ni ilan ettik. Yarı iletkenler de odak sektörler arasında yer alıyor. En önemli amaçlarımız arasında, cari açığın fazla olduğu, katmadeğeri yüksek ürünleri yerli imkânlarla üretmek var” dedi. İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından düzenlenen ‘Tedarik Zincirlerinde Çipler’ konulu panelin öncesinde bir konuşma yapan Kacır, “Çip krizi, dünyanın gündeminde en üst sıralara tırmanmış durumda. Sadece bir otomobilde hava yastıklarından motor kontrol ünitelerine, 4 çeker sistemden bilgi sistemlerine kadar tüm donatılarda çip var, olmazsa olmaz bir ürün. Otomotivde çok fazla ihtiyaç var gibi görülse de, aslında tüm sektörler için benzer öneme sahip. Nesnelerin internetinin kullanımının yaygınlaşmasıyla ihtiyaç daha da yukarı çıkacak. Aslında bu gibi şoklar öğretici de oluyor. Artık tedarik zincirine genel anlamda bakışın değiştiği bir dönemdeyiz. Bu anlamda Türkiye’nin de tedarik güvenliğini çok daha ileri bir noktaya taşıyacağız” dedi.
DİJİTAL DÖNÜŞÜM MERKEZİ
Yarı iletken üretim yatırımının uygulanmasına kadar, elektronik sistemlerde kullanılan komponentlerin ortak plaftorm üzerinden daha yüksek adetlerde alınarak ekonomik verimlilik sağlanmasını da dikkatle değerlendirdiklerini belirten Kacır, “Yine dijital dönüşüm merkezleriyle çalışacak tasarım merkezlerini kurmak, çığır açan teknolojileri odağa alarak altyapı, personel ve test desteği vermek gibi çalışmalar gündemimizde yer alıyor. Cari açığı yapısal olarak gündemden çıkaracağız. Bunlar, kısa, orta ve uzun vadede özel sektör öncülüğüyle başarıya ulaştıracağımz işler. Yeter ki doğru planlama ve koordinasyon ile hareket edelim” diye konuştu.
PANELDE KİM NE DEDİ?
TALEBİ KARŞILAYAMADI
Casper Yönetim Kurulu üyesi ve İSO Meclis Üyesi Necat Saldanlı: 2020 yılı içerisindeki hızlı talep biraz düşüşe geçti. Talebin düşmesinde Türkiye’de fiyatların artması ve kurların dalgalanması etkili oldu. Pandemi sırasında çip arzı olağanüstü talebi karşılayamadı. Çip konusu ülkeler arasında rekabet unsurlarından biri olacak. İş, eğitim ve eğlence evden yapılmaya başlanınca bir çok insan akıllı cihaz, tablet ve oyun konsolunu daha çok kullandı. Ayrıca eğitimin dijital ortamda sürdürülmesi tüketici davranışlarında bir ihtiyaca evrildi. Teknolojik ürünlerin talebinin artmasına çip arzı yetişemedi.
TARİH DEĞİŞİYOR
Agteks Yönetim Kurulu Başkanı ve İSO Meclis Üyesi Mehmet Ağrikli: 2008 krizinde de buna benzer sorunlar yaşamıştık ve bazı ürünleri 1 yıl sonra teslim edebilmiştik. Nisan ayında teslim edilmesi gereken çipler için önce temmuz şimdi de aralık ayını adresliyor üreticiler. Çiplerin şu an karaborsası bile yok. Otomotivde elektrikli araçların artan talebi, akıllı telefonlar gibi aksamların satışlarında patlama yaşanması üreticileri buraya yöneltti. Özel tasarımlı çiplerin üretimi de azaldı. Bu arz sıkıntısı daha büyük sorunlara yol açacağa benziyor.
KİMSE İNANMAZDI
Al-Kor Yönetim Kurulu Başkanı ve İSO Meslek Komitesi üyesi Berç Darçin: Otomobiller birer mobil alan olma yolunda. 10 yıl önce çiplerdeki sıkıntının otomobil üretimini etkileyeceğini söyleselerdi kimse inanmazdı. Otomotiv üretimi dünyada yüzde 20 düştü. Sektör 500 binden fazla kişiye istihdam sağlıyor. Tarihin en yüksek seviyesinde olan çip üretimi talebi karşılayamıyor. Tüm elektronik cihazların çipe ihtiyacı var.
DEVAM EDECEK
Ford Otosan Malzeme Planlama ve Lojistik Direktörü Gökşen Töre Sancak: Çip krizinin devamını bekliyoruz. Otomobildeki trendlerde otonom ve bağlı araçların oranı artacak. Elektrikli araçların üretimi de artacak. Bunlar talebi artıran gelişmeler. Araç maliyeti içinde elektronik komponentlerin ağırlığı artıracak. Salgın bu trendi hızlandırdı. Buradaki yatırımlar yüksek yatırımlar olduğu için yatırım ve beşeri sermaye boyutu var. Ülke olarak potansiyelimiz var.
‘TÜRKİYE, YERLİ ÇİP ÜRETİMİNE KAVUŞMALI’
‘Tedarik Zincirlerinde Çipler’ konulu panelin açılışını yapan İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan pandemi nedeniyle tedariğinde sorun yaşanan ve pek çok sektörde üretimi aksatan çip konusunda aynı zamanda ciddi bir büyüme potansiyeli olduğuna dikkat çekti. Bahçıvan, “Geçen ocakta dünyada 40 milyar dolarlık çip satıldı. Üreticiler artan talebe yetişemiyor. ABD ve Çin arasındaki çip savaşı ve dev teknoloji firmalarının çip yatırımları da 2020’li yıllarda dünya teknoloji haritasında büyük değişime neden olacak. Türkiye olarak küresel rekabet koşullarında yaşanan bu değişimleri kenardan izleme lüksümüz yok. Ülkemiz, en kısa sürede en son teknoloji ve bilgi birikimiyle donanmış bir yerli çip üretimine kavuşmalı” dedi.
İZLEME LÜKSÜMÜZ YOK
Çip konusunda ABD ve Çin başta olmak üzere dünyada yaşanan ticaret savaşları ve dev teknoloji firmalarının çip yatırımları gibi gelişmelerin de 2020’li yıllarda dünyada teknoloji haritasında büyük değişimlere neden olacağını vurgulayan Bahçıvan “Türkiye olarak küresel rekabet koşullarında bu değişimleri kenardan izlemek gibi bir lüksümüz yok. Aksine, ülkemiz savunma sanayiinden yerli otomobile, uzay programından akıllı şehir projelerine kadar yüksek katma değeri ve dijitalleşmeyi merkeze alan yeni bir sanayileşme stratejisini hayata geçirmeye çalışıyor” şeklinde konuştu.