Ukrayna ile Rusya arasında ayrılıkçı Donbas bölgesi yüzünden yeni bir savaşın eşiğine gelinirken sınırdaki gerilim bir türlü dinmiyor. Sınırdaki kriz ile ilgili peş peşe flaş açıklamalar geldi.
ABD Dışişleri Bakanlığı Pazartesi günü gerçekleştirdiği basın toplantısında Rusya’yı Ukrayna ile gerginliği tırmandırmaktan kaçınmaya çağırdı. Geçtiğimiz günlerde Moskova’nın sınır bölgesine yeni askeri sevkiyat gerçekleştirdiğini gözler önüne seren görüntüler ortaya çıkmıştı.
GELEN RAPORLAR ‘İNANDIRICI’
ABD’nin açıklamasında bu konuya da dikkat çekildi. Ukrayna sınırı yakınında ve Kırım’da toplanan Rus askerlerine dair gelen raporlar ‘inandırıcı’ olarak nitelendirildi.
MOSKOVA’YA ÇAĞRI: AÇIKLIK GETİR
Aynı açıklamada Moskova’nın bu adımları ‘provokasyon’ olarak adlandırıldı ve Moskova’ya ‘bu konuya açıklık getir’ çağrısı yapıldı.
Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price, Rusya’yı bölgedeki tansiyonu yükseltmemeye davet etti.
RUSYA’DAN YANIT
Bu çağrının ardından Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, Rus basınına açıklamada bulundu.
Bakan yardımcısı yaptığı açıklamada ‘Washington ile Donbass’taki durumla ilgili temaslarımız oldu. onlara etraflıca neler olduğunu anlattık’ ifadelerine yer verdi.
Ukrayna’nın ABD öncülüğündeki ülkelerden destek bulduğunu ve bu sayede Meydan okuyan bir tavır sergilediğini öne süren Ryabkov şu ifadeleri kullandı;
‘Washington yönetimi bu politikanın sonuçlarının ne olacağı konusunda endişe duymalı’
NATO’DAN ‘UKRAYNA’ AÇIKLAMASI
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, sosyal medyadaki paylaşımında, Zelenskiy ile yaptığı telefon görüşmesine ilişkin bilgi verdi.
Rusya’nın Ukrayna içindeki ve etrafındaki askeri faaliyetleriyle ateşkes ihlallerinden NATO’nun ciddi endişe duyduğunu kaydeden Stoltenberg, “NATO Ukrayna’nın egemenliği ve toprak bütünlüğünü sağlam şekilde desteklemektedir.” ifadesini kullandı.
Stoltenberg, Ukrayna ile İttifak arasındaki yakın ortaklığa bağlı olduklarını vurguladı.
“TEK YOL NATO”
Bu açıklamadan kısa bir süre sonra Ukrayna’dan da görüşme ile ilgili bir açıklama yapıldı. Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, NATO’nun Donbas’taki savaşı bitirmek için tek yol olduğunu belirtti.
Kremlin, Zelenskiy’nin sözlerinden sonra ‘Ukrayna’nın doğusundaki durum hassasiyetini korumaya devam ediyor, yapılacak her yeni açıklama bölgede tansiyonu daha da yükseltecektir.’ açıklamasını yaptı.
Zelenskiy, NATO üye ülkelerini Karadeniz’de varlıklarını artırmaya çağırarak, ülkesine NATO Üyeliği Hareket Planı verilmesinin önemine dikkati çekti.
KREMLİN’DEN UKRAYNA’YA YANIT
Kremlin Ukrayna’nın NATO üyeliği hakkında da ‘Üyelik kararında buna şiddetle karşı çıkan, Ukrayna’nın doğusunda yaşayan Ukraynalıların görüşleri mutlaka dikkate alınmalıdır.’ ifadesini kullandı.
LAVROV’DAN ‘UKRAYNA’YI KENDİNE GETİRİN’ ÇAĞRISI
Donbas’taki gerilim hakkında bir açıklamada Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’dan geldi. Lavrov, Ukrayna yönetiminin Donbas ile ilgili yaptığı açıklamalardan endişe duyduklarını dile getirdi.
Batının Kiev’in bu açıklamalarına tepki göstermediğine dikkati çeken Lavrov, ABD’nin Donbas’ta yaşananlara dair uygun anlayışa sahip olduğu umudunu paylaştı.
Lavrov, Fransa ve Almanya’nın Donbas meselesinde Ukrayna’yı “kendine getirmesi” gerektiğini söyledi.
RUSYA’DAN ‘TEYAKKUZ’ KARARI
RIA’dan gelen son dakika gelişmesine göre, Rusya Savunma Bakanı Sergei Shoigu teyakkuz kararı verdi ve birlikleri denetledi. Shoigu’nun birliklere yaptığı bu ziyareti ‘savaşa hazır olun’ mesajı olarak yorumlandı.
RUSYA-UKRAYNA GERGİNLİĞİ
Ukrayna Genelkurmay Başkanı Ruslan Homçak, 30 Mart’ta mecliste yaptığı konuşmada, Rusya’nın tatbikat bahanesiyle Ukrayna sınırları yakınlarına asker sevkiyatı yaptığını belirtmişti.
Donbas bölgesindeki krizin çözümüne ilişkin Rusya, Ukrayna ve AGİT’ten oluşan Üçlü Temas Grubu, 27 Temmuz 2020’den itibaren kapsamlı ateşkes kararı almıştı. Ukrayna Genelkurmay Başkanı Ruslan Homçak, Rusya’nın tatbikat bahanesiyle Ukrayna sınırına ve Kırım’a askeri sevkiyat yaptığını açıklamıştı.
Ukrayna Savunma Bakanlığı İstihbarat Dairesi ise Rusya’nın Ukrayna’ya karşı ‘geniş çaplı’ provokasyona hazırlandığını iddia etmişti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in sözcüsü Dmitriy Peskov ise Ukrayna sınırındaki askeri hareketliliğin ‘tehdit oluşturmadığını’ ifade etmişti.
DONBAS NEDEN ÖNEMLİ?
Donbas bölgesi, Zengin kömür rezervlerine sahip. Ukrayna ve Rusya için oldukça önemli. Ukrayna, ekonomik olarak bölgeden gelir elde ederken, Rusya da Rus kökenlilerin çoğunluğu oluşturduğu bölgeyle yakından ilgileniyor.
100 milyon ton kömür rezervi ile Avrupa’nın 4. büyük maden bölgesi olan Donbas, Ukrayna topraklarının sadece yüzde 5’ini oluşturuyor. Halkın yüzde 10’u burada yaşıyor. Gayrisafi milli hasılanın (GSMH) yüzde 20’sini bu bölge sağlıyor.
Ukrayna’nın ihracatının dörtte biri de yine bu bölgeden gerçekleştiriliyor. Donbas bölgesi ayrıca her iki sınırda da ağır sanayi kompleksleri ve madencilik sektörünün yoğunlaştığı önemli bir merkez olarak biliniyor.