ANKARA Milliyet – MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, partisinin 100 maddelik anayasa taslağı çalışmasını tamamladığını açıkladı. Yazımı tamamlanan yeni anayasa taslağında Başkan ile birlikte iki Başkan Yardımcısı’nın da seçimle gelmesi, Başkanlık Hükümeti programının Meclis’e sunulması öngörülüyor. Cumhuriyetin 100. yılında, “Parlamenter sistemle geriye gidiş değil, gelecek yüzyılı milli ve vizyoner bir bakışla kavrayan Türk tipi başkanlık sisteminin kökleşmesi, bunun yanı sıra huzuru, refahı, birlik ve kardeşlik bağlarını tahkim edecek yeni bir anayasa yazılmasının” hedef olduğunu söyleyen Bahçeli, taslağı önce Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a sunacağını belirtti. Bahçeli, muhalefet partilerine de “milli uzlaşma” çağrısında bulundu.
MHP lideri Bahçeli, partisinin genel merkezinde düzenlediği basın toplantısında, 100 maddelik anayasa taslağının ana hatlarını açıkladı. Devletin yapısının, “üniter cumhuriyet” olduğuna özel vurgu yapan Bahçeli, “Türkiye Cumhuriyeti’nin temel ilkeleri ve kurucu felsefesi çağın eğilim ve yönelimleri ne olursa olsun kıskançlıkla muhafaza edilmelidir” dedi.
‘Uzlaşmanın erdemi’
Bahçeli, her parti ve kesimden yeni anayasa önerileri geldiğini anımsatırken, uzlaşma çağrısı yaparak şunları söyledi: “Önyargıların giyotinine, siyasi angajmanların mayınlı alanına ülkemizi teslim etmek vatan ve millet sevgisiyle şüphesiz bağdaşmayacaktır. Şayet bir toplum sözleşmesinin hazırlanmasına güçlü vurgu yapıyorsak, önce uzlaşmanın erdemine bağlanmamız, sübjektif değerlendirmelerin tutsaklığından da derhal sıyrılmamız gerekecektir. Sıkılı yumruklarla, ideolojik taassuplarla anayasa yapmak ne bugün ne de tarihte mümkün olmuştur. Siyaseti gladyatör arenasına dönüştürmek akıl harcı değildir. Bindiğimiz dalı kesecek kadar ahmak olacak halimiz de yoktur. Artık uzlaşmak ve yeni bir anayasa hazırlamak milli vecibedir. Buna dudak bükenler, sırt dönenler, yapay kriz çıkaranlar, ipe un serenler, fuzuli bahanelerle konuşmaya bile kapalı duranlar tarih ve millet huzurunda demokratik hesaba şimdiden hazır olmalıdır. Kaldı ki, bu değerlendirmemizin hilafına görüş beyan eden henüz hiç kimse, hiçbir siyasi parti veya sivil toplum kuruluşu da çıkmamıştır. Bugüne kadar yaşananlar cumhuriyetin 100. yılında ümit ettiğimiz ‘milli uzlaşma’ için tarihi bir fırsat kapısı açacaktır.”
Önce Erdoğan’a
Bahçeli, hazırladıkları taslağını önce Erdoğan ve Cumhur İttifakı’nın ana paydaşı AK Parti ile paylaşacaklarını, ardından yapılacak müzakere ve görüşmeler doğrultusunda diğer partilere de götüreceklerini söyledi. Bahçeli, cumhuriyetin 100. yılı vizyonuyla hazırladıkları anayasa taslağının ana hatlarını ve felsefesini de şöyle açıkladı:
Ana hatlarıyla MHP’nin anayasa taslağındaki öneriler
İlk 5 madde tek madde olarak aynen korundu
Anayasa, “Başlangıç, Genel Esaslar, Temel Hak ve Ödevler, Cumhuriyetin Temel Organları ve Son Hükümler” şeklinde dört kısım ve 100 maddeden oluşacak.
Başlangıcı, 164 ülke anayasa başlangıçları incelenerek, Türk milletinin ortak değerlerini kucaklayacak şekilde yazıldı. Başlangıca, “Allah’ın lütfu, kardeşlik ruhu ve vatan sevgisiyle varlık bulmuş biz Türk Milleti” düsturu ile giriş yapıldı.
İlk beş maddede düzenlenen, “Devletin şekli ve nitelikleri” aynen korunarak birinci maddede ele alındı. Maddenin son fıkrasında, “Bu madde değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez” denildi.
2. kısımda “Temel Hak ve Ödevler” düzenlendi. Birinci bölümde tüm haklara dair ortak rejimi belirleyen “Genel Hükümler”, 2. bölümde “Haklar ve Hürriyetler” başlığı ile temel hak ve hürriyetler “sınıflandırılmadan” en geniş şekilde güvenceye kavuşturuldu. Temel haklara dair genel rejimde “Hakların bütünlüğü” yaklaşımı esas alındı. Sınırlama rejimi tek bir maddede düzenlendi. Temel hak ve hürriyetlerin korunması kenar başlığı altında yeni bir madde eklendi. Hakları düzenleyen tüm maddelerdeki sınırlama sebepleri kaldırıldı. Temel hak ve hürriyetlerin kapsamının, taraf olduğumuz insan hakları sözleşmeleri baz alınarak kanunla belirlenmesi öngörüldü.
Meclis Başkanı’na ‘arabulucu’ misyonu
3. kısımda “Cumhuriyetin Temel Organları”, yasama, yürütme ve yargı başlıkları ile düzenlendi. Yasama organı için “Milli birliği sağlama” , yürütme için “Kurumsallaşmış başkanlık sistemi”, yargı için “Bağımsız ve tarafsız yapılanma” anlayışı ön plana çıkarıldı. Bu kapsamda TBMM Başkanı’na “tarafsız konumuyla” milli uzlaşmanın sağlanmasında ve siyasi krizlerin çözümünde arabuluculuk işlevi yüklendi. TBMM’nin yetkileri; kanun yapımında, antlaşmaların onaylanmasında ve sona erdirilmesinde, bütçenin kabulünde, anayasal kurum ve kuruluşlara üye seçmede, Meclis soruşturması açılmasında kuvvetlendirildi. Milletvekillerinin dokunulmazlığıyla, milletvekilliğinin düşme sebeplerine dair belirsizlikler giderildi. Anayasa değişikliklerini halkoyuna sunma konusunda TBMM’ye yetki verildi.
Başkan yardımcıları seçilmiş olmalı
Yürütme organı “Başkan” ve “İdare” şeklinde iki başlık altında düzenlendi. Başkanlık sistemi, yeni anayasa bütünlüğü içinde “kurumsal yapıya” kavuşturularak, Başkan ile birlikte iki Başkan Yardımcısı’nın seçilmesi öngörüldü. Başkanlık Kabinesi anayasal statüye dahil edildi, Başkanlık Hükümet Programı’nın Meclis’e sunulması yöntemi getirildi. Başkanlık Kararnameleri ile kanunların münhasır yetki alanları çatışmayacak şekilde belirlendi.
Türkiye’nin üniter yapısına uygun olarak, idarenin kuruluşunda “kanunilik ilkesi” sağlam ve sağlıklı bir içeriğe taşındı. Üniter devlet ilkesine anayasada açıkça yer verilerek, idari yapılanmada “il esası” korundu.
Türkiye Liyakat Kurumu önerisi
Anayasal kurumlardan Atatürk, Kültür, Dil ve Tarih Kurumu varlığını sürdürürken, Diyanet İşleri Başkanlığı, “Türkiye Diyanet Kurumu” olarak yeniden yapılandırıldı. YÖK’ün oluşumunda TBMM’nin yetkileri artırıldı. Yeni bir kurum olarak “Türkiye Liyakat Kurumu” önerildi ve Türkiye Merkez Bankası anayasal kuruluş haline getirildi.
Yargı organının yapılanmasında, “Yargı ayrılığı sistemi” devam ettirilerek, Hâkimler ve Savcılar Kurulu, “Yargı Yüksek Kurulu” adıyla yeniden ele alındı. Avukatlık ve arabuluculuk mesleklerine anayasal statü tanınırken, AYM yüksek mahkeme değil, özel statüde düzenlendi. Yüce Divan yargılaması ve siyasi parti kapatma davaları “Yüce Divan” adıyla oluşturulan yeni bir mahkemeye verildi. Sayıştay ve Yüksek Seçim Kurulu’nun statüsü “yüksek mahkeme” olarak açıklığa kavuşturuldu.
Aşı çağrısı
Bahçeli, açıklamasında, salgın sürecinde CHP ve İYİ Parti’nin yalanlarının toplum nezdinde itibarsız kaldığını, karalama kampanyasına aldanacak kimsenin olmadığını kaydetti. Vatandaşlara aşı yaptırma konusunda kaygı ve korkuya kapılmamaları çağrısı yapan Bahçeli, aşıların tedariki konusunda da sıkıntı yaşanmadığını, siyasi rant devşirmek için fırsat kollayanların hezeyanı ve art niyeti olduğunu öne sürdü.