Roberta Rampton / Tuvan Gumrukcu
OSAKA/ANKARA, 1 Temmuz (Reuters) – ABD Başkanı Donald Trump'ın Türkiye'ye Rus yapımı S-400 hava savunma sistemi alım kararı konusunda adil davranılmadığını söylemesinin ardından, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, ABD'nin S-400 nedeniyle Ankara'ya yaptırımlar getirmeyi planlamadığını belirtti.
NATO müttefiki olan iki ülke, Türkiye'nin S-400 alma kararı nedeniyle anlaşmazlık yaşıyor. Washington Türkiye'nin S-400 almaktan vazgeçmemesi halinde yaptırım getirilebileceği uyarısı yaptı.
Interfax haber ajansında Cumartesi günü yer alan habere göre Türkiye'nin S-400 alım anlaşması kısmi teknoloji transferini de içeriyor.
Türkiye, daha önce yaptığı açıklamalarda S-400'lerin Temmuz başı teslim tarihinden geri adım atmayacağını belirtmişti.
Ancak ABD'li yetkililer tarafından yapılan açıklamaların aksine, Trump Türkiye'ye S-400 satın alma kararı konusunda adil davranılmadığını söyleyerek, eski başkan Barack Obama'nın yönetimindeki “karışıklığı” sorumlu tuttu. Ancak Trump Cumartesi yaptığı bu açıklamada yaptırımları göz ardı etmedi.
Japonya'daki G20 zirvesinde Trump ile yaptığı ikili görüşmeden kısa bir süre sonra konuşan Erdoğan, S-400'lerin Temmuz ayının ilk yarısında teslim edileceğini ve Trump'tan hiçbir yaptırım olmayacağını doğrudan duyduğunu söyledi.
Erdoğan, “Trump'tan şahsen bunun olmayacağını duyduk. Biz ABD ile stratejik ortağız. Stratejik ortaklar olarak, hiç kimse Türkiye'nin egemenlik haklarına karışma hakkına sahip değil. Herkes bunu bilmeli” dedi.
Erdoğan ile görüşmesi öncesinde ABD'nin Türkiye'ye yaptırım uygulayıp uygulamayacağı sorulduğunda Trump, konunun ele alındığını ancak bunun “iki yönlü bir yol” olduğunu ve iki tarafın da “farklı çözümleri” değerlendirdiğini söyledi.
ABD, S-400'lerin NATO'nun savunma ağıyla uyumlu olmadığını ve Lockheed Martin (NYSE:LMT) LMT.N yapımı F-35 savaş uçaklarını tehlikeye sokacağını söylüyor.
Türkiye'nin F-35 programından çıkarılması da ABD'nin uygulayabileceği yaptırımlar kapsamına giriyor. Erdoğan her ne kadar buna imkan olmadığını belirtse de Washington ABD'de bulunan Türk pilotların F-35 eğitimini durdurarak Türkiye'yi F-35 programından çıkarma sürecini başlatmıştı.
Erdoğan, “ABD'ye şu ana kadar 1.4 milyar dolarlık ödememiz var. Ortak üreticiler olarak, şu ana kadar dört adet F-35 bize teslim edildi… ancak yine de toplamda 116 adet F-35 alacağız. Bunları bekliyoruz” dedi.
“ADİL” DAVRANILMADI
ABD'nin yaptırım tehdidine rağmen Erdoğan ile Trump arasındaki ilişkiye umut bağlayan Ankara, Trump'ın Türkiye'yi yaptırımlardan korumasını bekliyordu.
Erdoğan ile Trump arasındaki görüşme, Türkiye'nin zor durumdaki ekonomisine önemli derecede zarar verebilecek ABD yaptırımlarının durdurulması için son fırsat olarak görülüyordu.
Beyaz Saray, Trump'ın S-400 anlaşmasıyla ilgili “endişelerini dile getirdiğini” ve “Türkiye'yi NATO ittifakını güçlendirebilecek şekilde savunma işbirliği konusunda çalışmaya teşvik ettiğini” belirtirken, Cumhurbaşkanlığı Trump'ın ikili ilişkilere zarar vermeden anlaşmazlığı çözme isteğini dile getirdiğini açıkladı.
ABD, Türkiye'yi S-400 almaktan vazgeçirmek için Raytheon (NYSE:RTN) RTN.N yapımı Patriot füzelerini vermeyi teklif etmiş, ancak Erdoğan ABD'nin teklifinin Rusya'nın S-400 teklifi kadar iyi olmadığını söylemişti.
Trump G20 zirvesi kapsamındaki basın toplantısında Barack Obama'nın yönetimini Türkiye'nin Patriot füzesi satın alımını koşullara bağlamak ve Türkiye'ye adil davranmamakla suçladı ve Erdoğan'ın şu anki anlaşmazlıkta hatası olmadığını söyledi.
Trump, “Benden önceki yönetim (Erdoğan'ın) (Patriot) satın almasına izin vermeyecekti. Bu nedenle (Erdoğan) dış ülkeye başvurdu, Rusya'ya gitti ve S-400 için bir anlaşma yaptı. Anlaşma yaptı, onlara çok para ödedi, çok para harcadı. Ve satın aldı” dedi.
Trump, “(S-400) satın alır almaz insanlar (Erdoğan'a) tekrar gittiler ve 'Dinle, bu sistemi kullanmanı istemiyoruz çünkü NATO sistemi değil' dediler. “Adil davranılmadı” dedi.
Trump ayrıca Türkiye'yi ziyaret edeceğini söyledi, ancak henüz bir tarih belirlenmdiğini de ekledi. Erdoğan geçen hafta Trump'ın Temmuz ayında Türkiye'yi ziyaret edebileceğini söylemişti.
Haberin orijinali için tıklayınız: Bu haber, linkleri yukarıda belirtilen haber ya da haberlerden derlenmiştir. Tam çevrilmiş metin olmayabilir. (Haberi çeviren Canan Sevgili; Can Sezer)