Dünyayı etkisi altına alan koronavirüs sonrası kalabalıktan uzak, doğayla iç içe yaşam daha cazip hale geldi. Kimileri yazlık evlere yönelirken kimlerinin tercihi de tiny house’lar (küçük ev) oldu. Normal boyutlardaki apartman dairelerine kıyasla çok daha küçük olan bu evler sunduğu imkânlarla ilgi çekiyor. Kişiye özel üretilmesi, taşınabilir olması ve imar sorunu olmaksızın her arsa için kullanılabilir olması avantajlarından birkaçı. Bu evlerin öncü firmalarından olan Vagoon House’un kurucusu Cem Demirer ile girişim öyküsünü ve yeni dönem planlarını konuştuk.
YOLA NASIL ÇIKTI?
İnşaat mühendisi olan Cem Demirer’in şirketini kurma hikâyesi bir tiny house aramasıyla başlıyor. “ Tiny house satın almak istedim ama tam anlamıyla bunu yapan bir firma bulamadım” diyen Demirer şöyle devam ediyor; “Karavan ya da farklı konseptlerle üretim olsa da asıl işi tiny house olan firma bulamadım. Baktım Avrupa’da, Amerika’da oldukça yaygın ama bizde yok. Bir tane yapayım dedim ve çevremdeki insanların da ilgisini çektiğini gördüm. Böylece yola çıktık. ”
TALEP 5 KAT ARTTI
Adana’da büyük metrekareli evlerin ilgi çektiğini, o nedenle kimi çevrelerden de ‘bu iş olmaz’ yorumu geldiğini belirten Demirer, fikre inanması ve ailesinin desteğiyle 2016’da Adana’da atölyesini kurduğunu dile getiriyor. Ayda 15-20 ünite ürettiklerini belirten Demirer, “Kişiye özel üretim olduğu için adet sayıları bu düzeyde. Sermaye artışı ile üretim artışı olabilecek bir iş yapmıyoruz. Önemli olan işin ehli ustalar. Dolayısıyla salgın sonrası üretim sayısı değişmedi, ama talep değişti. 5 kat artış var diyebilirim. Geçmişte 1-2 ay bekleyen alıcı şimdi 6 ay sıra beklemeli” diyor. Demirer, üretim merkezinin Adana’da showroom’larının İstanbul’da olduğunu da ekliyor.
ARSA KİRALIYOR
Kısa zamanda ilgi gören bu evler için en temel ihtiyaç bir arsanızın olması… Plakalı ve ruhsatlı, yasal olarak karavan olan bu evler imar durumuna bakılmaksızın her arsada kullanılıyor. Ancak herkesin bu evleri koyacağı bir arsası yok. Bu talebi gören Demirer ‘vagoon station’lar (istasyonlar) oluşturduklarını ifade ediyor. İstasyonlarda evlerin konumlanacağı arsalar hazırlanıyor ve yıllık kiralanıyor. İstanbul’da Çekmeköy ve Beykoz’da, Çanakkale Assos’da ve Bodrum’da istasyonlar olduğunu söyleyen Demirer, yeni arsa arayışında olduklarını belirtiyor.
YURTDIŞINA AÇILDI
Demirer bu alanların çok büyümesini istemediğini en fazla 30 haneli yerleşim planladıklarına da vurgu yapıyor ve şöyle devam ediyor: “ İnsanlar kalabalıktan kaçıp bu alanlara geliyor, 100-200 haneli yerler bu nedenle olmaz. Bir de aynı alanda yaşayan insanlar birbirini tanısın, bilsin istiyorum.” Yurtdışından da talep aldıklarını belirten Cem Demirer, Almanya Hollanda ve Belçika’ya satış yaptıklarını ifade ediyor. Demirer hem fiyat hem de işçilik açısından yurtdışındaki firmalardan daha cazip olduklarını, bu nedenle talebin devam edeceğini söylüyor.
ŞİMDİ SIRA OFİSLERDE
Üretilen birimler her zaman ev amaçlı kullanılmıyor. Kimi zaman bir tanıtım standı, kafe ya da konser, etkinlik platformu da olabiliyor. Cem Demirer’in şirketi için yeni planı ise bu konsepti ofislere taşımak. Salgın sonrası uzaktan çalışma modelinin yaygınlaştığına dikkat çeken Cem Demirer, bahçesinde çalışma alanlarının olduğu ofisler üretmeyi planladıklarını ifade ediyor. Working station (çalışma istasyonları) denilen bu alanların hem kurumsal firmalar hem de küçük ofislerce ilgi çekmesi bekleniyor.
MALİYETİ NEDİR?
Peki bir tiny house edinmenin ve buna uygun arsa kiralamanın maliyeti nedir? Demirer bu soruya şu yanıtı veriyor: “Kişiye özel üretildiği için fiyatlar değişiyor. Ortalama büyüklük için 20 metrekare, ortalama fiyat için 250 bin TL diyebiliriz. Tabii 140 bin TL ya da 400 bin TL’ye ürün var.” Şirketin yıllık arsa kiraları ise İstanbul’da 25 bin, Çanakkale’de 25-35 bin, Bodrum’da ise 40 bin TL. Firma ilerleyen süreçte Sapanca, Bodrum, Anzak Koyu, Marmaris/Akyazı, Foça, Çeşme, Bursa-Uludağ lokasyonlarında da üretecekleri evler için istasyon açmayı planlıyor.
YERLİ OYUN GİRİŞİMİ YATIRIM ALDI
Yerli oyun şirketi Ace Games, Türkiye odaklı özel sermaye şirketi Actera liderliğinde, San Francisco merkezli risk sermayesi fonlarından NfX, mobil oyun sektörünün önde gelen bireysel yatırımcıları Kristian Segerstrale, Alexis Bonte ve ABD’deki Türk girişimci Kaan Günay’ın da katılımı ile 7 milyon yatırım aldı. Ace Games kurucu ortağı ve CEO’su Hakan Baş, yatırım turu hakkında şunları söyledi: “Yatırım almak bir araç, asıl amaç başarı. Ace Games’de güçlü bir ekip kurduk, yatırım sonrası da ekibimizi güçlendirmeye devam edeceğiz. Aldığımız yatırımla ve ortaklarımızın da destekleriyle katma değerli işler yapacağımıza inanıyoruz. Yatırım ve oyun dünyasının öncü isimlerini Ace Games çatısı altında bir araya getirdiğimiz için çok mutluyuz.” Actera’dan yapılan açıklamada ise “Ace Games’in başarısının hem ülkemiz ihracatına hem de istihdama fayda sağlayacağına inanıyoruz. Mobil oyun sektöründe Türkiye’nin çok daha iyiyerlere gelebilmesi için ülkemizin başarılı oyun şirketlerine yatırım yapmaya devam edeceğiz” denildi.
ALMANYA’YA 400 TEMİZ HAVA DOLABI
Koronavirüs salgını ile özellikle kapalı ortamlardaki hava kalitesinin önemi büyük oranda artış gösterdi. Pandeminin başlangıcından itibaren bu ihtiyacı odağına alarak iç mekânlardaki temiz hava akışını sağlamak için düğmeye basan Bomaksan, tasarladığı BOA AIR Temiz Hava Dolabı’nı Almanya’ya ihraç etti. Üretiminin ilk anından itibaren birçok ülkeden yoğun taleple karşılaşan Bomaksan, Almanya’ya 400 adet temiz hava dolabı ihraç etti. Temiz hava dolabı üretimine COVID-19 salgını döneminde başladıklarını söyleyen Bomaksan Genel Müdürü R. Bora Boysan, “Bomaksan olarak ana faaliyet alanımız, hava kirliliğini azaltmaya yönelik çalışmalar olduğundan pandemi sürecinde de işimize kesintisiz devam ettik ve ihtiyaçlara ve taleplere yanıt vermeye çalıştık” dedi. Yeni fabrika ve yatırımlarla üretim kapasitesini artırdıklarını kaydeden Boysan, “Bu yıl içerisinde yeni fabrikalarımızı devreye alarak üretim kapasitemizi 5 kat artırmayı planlıyoruz. Yeni hedef pazarlarımız arasında; Polonya, Türki Cumhuriyetler, Rusya, AB ve Kuzey Afrika ülkeleri bulunuyor” diye konuştu.