ABD Başkanı Donald Trump, İran lideri Ayetullah Ali Hamaney, Dışişleri Bakanı Cevad Zarif ve 8 üst düzey komutanı kapsayacak şekilde İran’a yönelik yeni yaptırımlar getiren başkanlık kararnamesini imzaladı. Böylece ABD’nin finansal yaptırım listesine eklenen Hamaney, Zarif ve İranlı komutanlar ABD finans sisteminden tamamen izole edildi.
Trump, kararnameye ilişkin yaptığı açıklamada, İran’ın ABD’ye ait bir insansız hava aracını (İHA) düşürmesinin ardından söz konusu yaptırımların kaçınılmaz olduğunu belirterek, “İran’la ya da başka bir ülkeyle çatışmaya girmek istemiyoruz ama şunu söyleyebilirim ki İran’ın nükleer silah sahibi olmasına izin veremeyiz.” dedi.
Söz konusu gelişme sonrası İranlı yetkililer, ABD yaptırımlarının Washington ile diplomatik yolun kalıcı olarak kapandığı anlamına geldiğini vurguladı.
Öte yandan Trump, sosyal medya yoluyla ABD Merkez Bankası’na (Fed) yönelik eleştirilerini sürdürerek, “ABD’nin faiz indirimine ve parasal gevşemeye ihtiyacı var. Fed ne yaptığını bilmemesine rağmen ABD tarihinin en iyi haziran aylarından birini gerçekleştirme yolundayız. Eğer Fed, doğru olanı yapsaydı bir de o zaman ne olabileceğini düşünün… Dow Jones binlerce puan daha yukarıda olur, büyüme yüzde 4, hatta yüzde 5’lerde olabilirdi…” ifadelerini kullandı.
Gelişmeler sonrası artan jeopolitik risk algısıyla Brent petrolün varil fiyatı dün 65,7 dolara kadar yükselmesinin ardından bugün 64,4 dolar civarında dengelendi. Yatırımcıların güvenli varlıklara yönelmesiyle dün yüzde 1,5 değer kazanan altının ons fiyatı ise bugün 1.438,80 dolarla Mayıs 2015’ten bu yana en yüksek seviyeyi gördü.
New York borsasında da özellikle enerji şirketleri hisselerine gelen satışların etkisiyle S&P 500 endeksi yüzde 0,17 ve Nasdaq endeksi yüzde 0,32 değer kaybederken, Dow Jones endeksi yatay seyretti. Dolar endeksi dün analistlerin destek olarak nitelendirdiği 96 sınırının altına inerken, bugün de düşüşünü sürdürdü ve 95,8 seviyelerinde dengelendi. ABD 10 yıllık tahvil faizleri ise yeniden yüzde 2 sınırının altına indi.
Analistler, ABD ile İran arasında artan gerilimin yatırımcıları güvenli liman alımlarına yönlendirdiğini, bu durumun altının ons fiyatında yükselişi, tahvil faizlerinde ise düşüşü beraberinde getirdiğini söyledi.
Trump’ın isterse Powell’ı görevden alabileceğine yönelik açıklamalarının devam ettiğine dikkati çeken analistler, bugün ABD tarafında veri akışının yoğun olduğunu, İran gerilimine ilişkin haberlerin ise piyasaların yönü açısından kritik öneme sahip bulunduğunu vurguladı.
Avrupa tarafında da Almanya’da Ifo İş Dünyası Güven Endeksi, küresel ticaret ihtilafları ve Brexit’in Alman firmalarının ihracatını etkilemesi nedeniyle haziranda 97,4’e gerileyerek Kasım 2014’ten beri en düşük seviyeyi gördü. Jeopolitik risklerdeki artış ve negatif veri sonrası Almanya’da DAX 30 endeksi yüzde 0,53 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,12 değer kaybederken, İngiltere’de FTSE 100 endeksi ise yüzde 0,12 yükseldi. Avro/dolar paritesi ise yukarı yönlü hareketini sürdürerek 3 ayın en yüksek seviyesi olan 1,14 sınırını aştı.
Asya tarafında da pay piyasalarında negatif bir seyrin hakim olduğu görülürken, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,6 ve Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 1,5 değer kaybetti.
Yurt içinde, seçim belirsizliğinin ortadan kalkması sonrası banka hisselerinde yoğunlaşan alımların etkisiyle Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, dün günü yüzde 1,23 değer kazancıyla 95.182,49 puandan tamamladı. Dolar/TL ise dün 5,71 seviyelerine kadar gerilemesine karşın artan jeopolitik risklerin etkisiyle günü 5,80’in üzerinden tamamlarken, bugün 5,83 sınırında hareket ediyor.
Analistler, bugün yurt içinde veri takviminin zayıf olduğunu, yurt dışında ise ABD’de açıklanacak verilerin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksi için 96.250 puanın direnç, 92.500 puanın ise destek olarak izleneceğini kaydetti.