Bilim insanları astronot kıyafetleriyle Hawaii’de lavların oluşturduğu karanlık tünellerde dolaşıyor. Gayeleri hudutlu oksijenle ve şişkin eldivenlerle bu tünellerden örnek toplamanın zorluklarını anlamak.
Independent Türkçe’den Çağla Üren’in derlediği habere nazaran Hawaii Uzay Keşfi Analog ve Simülasyonu (HI-SEAS) ismi verilen araştırma istasyonunda astronotlar, gelecekteki Ay ve Mars görevlerine hazırlanıyor ve her gün güçlü deneylerden geçiyor.
Dünyanın en büyük yanardağı Mauna Loa’nın eteklerinde, izole bir pozisyonda yer alan bu habitat, Mars gibisi özelliklere sahip ve deniz düzeyinden yaklaşık 2 bin 500 metre yüksekte.
‘Böylece bir gün bu tıp araştırmaları Ay ve Mars’ta da yapabiliriz’
Araştırma istasyonundaki bilim insanları orada aylar boyunca kalıyor ve çeşitli çalışmalar yürütüyor. Sırf lav kanallarında deneyler yapmak ve etrafta dolaşmak için dışarı çıkıyor. Bu esnada tıpkı Ay ve Mars’ta olacağı üzere üzerlerinde astronot kıyafetleri bulunuyor.
Bilim insanları Mars’taki lav tünellerinin evvelden gezegende yaşamış olabilecek canlıların izlerini barındırdığını düşünüyor. Bu nedenle tüneller, astrobiyoloji çalışmaları açısından çok kıymetli. Ay’daki lav tünellerinin de beşerler için sığınak vazifesi görebileceği düşünülüyor.
Öte yandan bu tünelleri keşfetmek hiç de kolay olmayacak. Bilhassa astronot kıyafetleri ve oksijen kıtlığı, kelam konusu tünellerdeki araştırmaları zorlaştıracak. Çünkü bu, Hawaii’deki deney alanında da gözlemlenen bir durum.
HI-SEAS Yöneticisi Michaela Musilova, lav tünellerinde yaptıkları araştırmalarla ilgili son bulguları ve uzay kıyafetleriyle çalışmanın zorluklarını bu hafta Avrupa Yerbilimleri Birliği’nin genel şura toplantısında sunacak.
Musilova, “En güzel prosedürleri bulmak ve en güzel kostümleri tasarlamak için Dünya üzerinde ağır bir eğitimden geçmemiz gerekiyor” diyor ve ekliyor:
“Böylece bir gün bu cins araştırmaları Ay ve Mars’ta da yapabiliriz.”
‘Öğrenmemiz gereken çok şey var’
HI-SEAS üssünde görevlendirilen araştırmacılar, tıpkı uzaydaymış üzere kimi vazifeleri yerine getirmeye çalışıyor. Bir mürettebat üzere iş kısmıyla çalışan takımda bir kumandan, bir operasyon vazifelisi ve mühendisler yer alıyor.
Bunun yanı sıra lav tünellerinden toplanan örnekleri inceleyecek biyologlar ve öbür deneyler için de çeşitli uzmanlık alanlarından şahıslar görevlendirilmiş durumda. Bu deneyler arasında habitat içinde marul yetiştirme üzere tanınan uğraşlar da var.
Musilova, istasyondaki mürettebatın farklı kültürlere sahip, farklı lisanları konuşan şahıslardan oluştuğunu söylüyor. Bilim insanı, bu bireylerin tıpkı Ay’da yahut Mars’ta yapacakları üzere tüm vakitlerini birlikte geçirdiklerini ifade ediyor ve “İnsanların bu güçlü şartlar altında birbiriyle nasıl etkileşime girdiği de dahil olmak üzere öğrenmemiz gereken çok şey var.” diyor.