ABD hisse senedi piyasaları ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşının yeniden alevlenmesiyle büyük düşüş yaşadı. ABD borsaları da 2019’un en sert satış dalgalarına şahit oldu. S&P 500 endeksi günü yüzde 2.98 düşüşle 2.844 puandan kapatarak yılın en kötü gününü geçirdi. Dow Jones ve NASDAQ’ta kayıp yüzde 3’ü aştı. Küresel ticarette oluşan yavaşlama beklentisi petrol fiyatlarını yüzde 3.5 aşağı çekti. Brent petrolün varil fiyatı yüzde 60.1 dolara indi.
PİYASALAR TEPETAKLAK
Yuan’ın 2008 yılının Mayıs ayından bu yana en düşük düzeye gerilemesini eleştiren ABD Başkanı Donald Trump, Çin’i büyük bir ihlal yaparak para biriminin değerini düşürdüğünü ileri sürmüştü.
Dolar/Yuan kuru, 2008’den bu yana ilk kez 7’yi aşmıştı.
MANİPÜLATÖR İLAN ETTİ
ABD ile Çin arasında “ticaret savaşı” tartışması büyürken ABD Hazine Bakanlığı, Çin’i “döviz manipülatörü” olarak ilan ettiğini açıkladı.
ABD Hazine Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada Pekin yönetimi, “döviz manipülatörlüğü” yapmakla suçlandı.
Bakanlık, açıklamasında, 1988 Omnibus Ticaret ve Rekabet Yasasının ilgili bölümüne atıfta bulunarak Bakan Steven Mnuchin’in ABD Başkanı Donald Trump’tan aldığı yetkiye dayanarak Çin’in “manipülatör” olarak tanımlandığını belirtti.
Açıklamada Pekin yönetimi, yuanın değerini piyasaya müdahale ederek düşük tutmakla suçlandı.
Buna göre Bakan Mnuchin’in Uluslararası Para Fonu (IMF) ile irtibata geçerek “Çin’in son eylemlerinin yarattığı adil olmayan rekabet koşullarının ortadan kaldırılması” için adım atacağı kaydedildi.
Açıklamada ayrıca, Çin’in G-20’deki ekonomik vaatlerinin aksine adımlar attığı ve bu adımların ilgili anlaşmaları ihlal ettiği savunuldu.
ÇİN DURDURDU
ABD Hazine Bakanlığı’nın kararının hemen öncesinde bir hamle de Çin’den geldi. Çin Ticaret Bakanlığı, ABD’nin Çin mallarına yönelik ilan ettiği son gümrük tarifesinin ardından, Çinli şirketlerin ABD’den tarım ürünleri alımının geçici olarak durdurulduğunu açıkladı.
Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, ABD’nin 300 milyar dolar tutarındaki Çin mallarına yüzde 10 ilave vergi getirerek Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve ABD Başkanı Donald Trump’ın Japonya’nın Osaka kentinde düzenlenen G-20 Liderler Zirvesi’nde sağladığı konsensüsü ciddi şekilde ihlal ettiği belirtildi.
Çin’in 3 Ağustos’tan sonra alınan ABD menşeli tarım ürünlerini gümrük vergisinden muaf tutmayacağı aktarılarak “İlgili Çinli firmaların ABD’den tarım ürünleri alımı geçici olarak durduruldu.” ifadeleri kullanıldı.
Çin pazarının büyük bir potansiyele sahip olduğuna işaret edilerek “ABD’nin iki ülke liderlerinin Osaka Zirvesi’nde (G-20 Liderler Zirvesi) ulaştığı konsensüsü samimiyetle uygulamasını, iki ülkenin tarım alanında iş birliğine yönelik gerekli şartların oluşması için verdiği sözleri tutmasını umuyoruz.” değerlendirmesi yapıldı.
HANGİ ÜRÜNLER VAR
Çin’in ABD’den ithal ettiği tarım ürünlerinin büyük çoğunluğunu soya fasulyesi, pamuk, buğday, sorgum ve domuz eti ürünleri oluşturuyor.
Çin Kalkınma ve Reform Komisyonu Genel Sekreteri Song Liang, Çin basınına yaptığı açıklamada 19 Temmuz-2 Ağustos tarihlerinde ABD’den 130 bin ton soya fasulyesi, 120 bin ton sorgum, 60 bin ton buğday, 40 bin ton domuz eti ve ürünleri ile 25 bin ton keten alındığını ifade etti.
ABD Başkanı Donald Trump ay başında Çin ürünlerine eklenecek yeni gümrük vergisiyle ilgili Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Ticari müzakereler devam ediyor, bunlar devam ederken ABD, 1 Eylül’den itibaren Çin’den ülkemize gelen 300 milyar dolarlık ürüne küçük bir ilave yüzde 10 gümrük vergisi ekleyecektir. Bu ek vergi, zaten yüzde 25 gümrük vergisi konmuş 250 milyar dolarlık ürünü kapsamıyor.” ifadelerini kullanmıştı.
TİCARET SAVAŞI
İki ülke arasında geçen yıl martta başlayan ve karşılıklı gümrük tarifesi misillemelerine sahne olan ticaret savaşı, son olarak Çin’in teknoloji şirketlerine sıçramıştı.
Çin ve ABD’nin bir yılı aşkın süredir yürüttüğü müzakerelerin 11’incisi mayıs ayının başında ABD’de yapılmıştı. Çin’in başmüzakerecisi Başbakan Yardımcısı Liu Hı, ABD’deki müzakerelerden eli boş dönmüştü.
Çin lideri Şi Cinping ve ABD Başkanı Donald Trump, geçen ay Japonya’da düzenlenen G-20 Liderler Zirvesi’nde, ticaret müzakerelerine devam etme kararı almıştı.
G-20 Liderler Zirvesi’nden sonra 300 milyar dolar değerindeki Çin mallarına ilave gümrük tarifeleri planının askıya alındığını da duyuran Trump, daha sonra Huawei’ye yönelik yasakların kaldırılması konusunda yeşil ışık yakmıştı.
AVRUPA BORSALARI DA DÜŞTÜ
ABD piyasalarından önce açılan Avrupa borsaları da günü düşüşle tamamladı.
Kapanışta gösterge endeksi Stoxx Europe 600 yüzde 2,31 değer kaybederek 369,43 puana geriledi.
İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 2,47 azalarak 7.223,85 puana, Almanya’da DAX 30 endeksi yüzde 1,80 düşerek 11.658,51 puana, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 2,19 değer kaybederek 5.241,55 puana ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 1,30 gerileyerek 20.773,30 puana indi.
Avro/dolar paritesi ise TSİ 19.20 itibarıyla yüzde 0,83’lük artışla 1,1198 seviyesinde bulunuyor.