FRANSA’da düzenlenen kritik zirvede G-7 liderleri, Rusya ile diyaloğa önem veren ancak üyeliğe kapıları kapalı tutan bir yaklaşım sergilediler. Rusya, 2014 yılında Kırım’ı ilhak etmesi nedeniyle o dönemki adıyla G-8’den atılmıştı. Trump, diğer üyelerin Ukrayna konusundaki hassasiyetlerini ve Moskova’nın dönüşüne temel oluşturacak adımları atmadığı yönündeki görüşlerini bilmesine rağmen konuyu daha Biarritz’e gelmeden gündeme taşıdı. Liderler önceki akşam konuyu ele aldılar. Diplomatik kaynakların canlı, hararetli ve zor bir tartışma olarak nitelediği Rusya oturumundan bu ülkenin yeniden üye yapılmasına ret kararı çıktı. G-7 liderleri Rusya ile diyaloğun ve koordinasyonun güçlendirilmesine yeşil ışık yakarken üyeliğe dönüş için henüz çok erken olduğu görüşüne vardılar.
PUTİN’E DAVET İHTİMALİ
Buna rağmen Trump’ın bu konuda yeni bir hamle yapmayacağının garantisi yok. Gelecek yıl G-7’ye ev sahipliği yapacak olan Trump’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i gelecek yılki zirveye davet etme ihtimali henüz sıfırlanmış değil. Kendisine bu yönde bir soru yöneltilen Trump, “Bilmiyorum. Kesinlikle mümkün” dedi. Rusya konusu Kanada Başbakanı Justin Trudeau ve İngiltere Başbakanı Boris Johnson arasındaki görüşmede de gündemdeydi. Görüşme sonrası yapılan açıklamada, iki liderin Ukrayna’ya yönelik ihlallerine son vermediği sürece G-7’ye dahil olmaması gerektiği konusunda anlaştıkları belirtildi. Bu konuda AB de aynı çizgide.
İRAN MESAJLARI
Toplantının ilk günü sonrasında, basına, G-7 liderlerinin Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’a İran’la görüşme yetkisi verdikleri bilgisi iletildi. Macron da yaptığı açıklamada, “Birlikte İran’a ne demek istediğimiz konusunda anlaştık. Herkes bir çatışmadan kaçınmak istiyor. Trump bu konuda son derece açıktı” diye konuştu.
Macron, önceliğin İran’ın nükleer silah elde etmesini engellemek ve Körfez’deki gerilimin düşürülmesi olduğunu söyledi. Trump ise Japonya Başbakanı Shinzo Abe ile yaptığı basın toplantısında, Macron’un G-7 adına İran’a bir mesaj vermesini onaylayıp onaylamadığının sorulması üzerine, “Hayır bu konuyu tartışmadım. Kendi girişimimizi yapacağız ancak insanların konuşmasını engelleyemem. Eğer konuşmak istiyorlarsa konuşabilirler” ifadelerini kullandı. Bu açıklamanın ardından kameraların karşısına geçen Macron, G-7’nin gayriresmi niteliğini hatırlatarak, “G-7 kapsamında verilmiş resmi bir yetki söz konusu değil” diye konuştu.
BİLGİ NOTU
G-7, ABD, Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya, Japonya ve Kanada’dan oluşuyor. Rusya, 2014’te Kırım’ı ilhak ettiği gerekçesiyle, o dönem G-8 diye anılan bu gruptan çıkarılmıştı.
YİNE BASINA YÜKLENDİ
KENDİSİ hakkındaki olumsuz haberleri her fırsatta yalanlaması ya da eleştirmesiyle tanınan ABD Başkanı Donald Trump, Biarritz’de de bu tavrını sürdürdü. G-7’nin diğer altı üyesiyle arasının gergin olduğu yönündeki haberleri ‘sahte ve iğrenç’ olarak niteleyen Trump, sosyal medya hesabından “Çok iyi toplantılar yapıyoruz. Liderler gayet iyi anlaşıyor. Ülkemiz de ekonomik olarak çok iyi iş çıkarıyor ” diye yazdı.
‘TAVSİYEYE İHTİYACI YOK’
G-7’nin en merak edilen temaslarından biri ABD Başkanı Donald Trump ile ‘İngiliz Trump’ olarak adlandırılan Boris Johnson arasındaki görüşmeydi. Başından beri İngiltere Başbakanı Johnson hakkında olumlu ifadeler kullanan Trump, G-7 bağlamındaki görüşmede de bu geleneği bozmadı. Trump, Avrupa ile ABD arasında kendisine dengeli bir pozisyon bulma çabası içinde olan Johnson’ın bu iş için (başbakanlık) doğru isim olduğunu söyledi. Trump, İngiltere’nin AB’den ayrılması (Brexit) konusunda Johnson’a tavsiyesi olup olmadığı yönündeki bir soruyu, “Tavsiyeye ihtiyacı yok” diye yanıtladı. Brexit’e atıf yapan Trump, “İngiltere ayak bileklerindeki çıpadan kurtulduğunda bu ülke ile çok büyük bir ticaret anlaşması yapacaklarını” ifade etti. Çin ile ticaret müzakerelerine de değinen ABD Başkanı, Çin konusunda ‘ulusal acil durum’ ilan etme hakkı olduğunu ve eğer isterse bunu yapabileceğini vurguladı.
ZARİF’TEN BİARRİTZ’E SÜRPRİZ ZİYARET
İRAN Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian’ın daveti üzerine Tahran’dan Biarritz’e geldi. Le Drian’ın yanı sıra Fransa Cumhurbaşkanı Macron ile de bir araya gelen Zarif, Alman ve İngiliz yetkilileri de bilgilendirdi. ABD’li yetkililerle herhangi bir temas olmadı. ABD Başkanı Trump da Zarif’in Biarritz’e gelmesi konusunda “Yorum yok” dedi. Zarif, ziyaret sonrasında, “Önümüzdeki yol zor ama denemeye değer” ifadelerini kullandı.