İsviçre’nin Cenevre kentinde devam eden 5+1 formatındaki gayriresmi Kıbrıs konulu konferansında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Kıbrıs’ta kalıcı çözüm için 6 maddeden oluşan öneriyi BM Genel Sekreteri Guterres’e sundu.
Konferansın ikinci gününde KKTC Cumhurbaşkanı Tatar, Kıbrıs Türk tarafının çözüm önerisini “Kıbrıs Türk tarafının sürdürebilir bir anlaşma için önerisi” başlığıyla Guterres’e sundu.
KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar
Öneride, şu ifadeler yer aldı:
“Kıbrıs Türk önerisinin özü, Kıbrıs Türk halkının özünde var olan egemen eşitlik ve eşit uluslararası statünün tanınmasıdır ve bu yolla Ada’daki iki mevcut Devlet arasında bir iş birliği ilişkisi kurulabilir. Bu, gerçekçi ve sürdürülebilir bir çözüme doğru sonuç odaklı ve belli bir zaman aralığını kapsayan müzakerelerin yolunu açacaktır.”
Öneride, “devletin tüm niteliklerine sahip olan Kıbrıs Türk tarafı, Kıbrıs Rum tarafının sahip olduğu ve şu anda kullanmakta olduğu aynı haklara ve statüye sahiptir.” vurgusu yapıldı.
Cenevre’deki toplantıların, sadece Kıbrıs Türk halkına karşı yapılmaya devam eden büyük bir adaletsizliği gidermek için değil, aynı zamanda sürdürülebilir çözüm yolunda başarısızlığın temel nedenlerini ortadan kaldırmak için gerekli adımları atmak için tarihi bir fırsat olduğunun altı çizildi.
Kıbrıs Türklerinin önerisinde, adadaki iki Devlet arasında egemen eşitliklerine ve eşit uluslararası statülerine dayalı bir iş birliği odaklı ilişki kurmayı amaçlandığı ifade edildi.
Guterres’e sunulan 6 maddelik öneride, iş birliğine dayalı ilişkinin şu ilke ve düzenlemelere dayanması gerektiğine vurgu yapıldı:
1- Genel Sekreter, Güvenlik Konseyi’nin iki tarafın eşit uluslararası statüsünün ve egemen eşitliğinin güvence altına alındığı bir kararı kabul etmesi için inisiyatif alacaktır. Böyle bir karar, mevcut iki Devlet arasında iş birliğine dayalı bir ilişki kurulması için yeni bir temel oluşturacaktır.
2- Yukarıda belirtilen düzenlemeyle iki tarafın eşit uluslararası statüsü ve egemen eşitliği sağlandıktan sonra, BM Genel Sekreteri himayesinde karşılıklı olarak kabul edilebilir bir iş birliği anlaşması oluşturmak için sonuç odaklı ve belli bir zaman aralığına dayalı müzakerelere başlayacaklardır.
3- Müzakereler, iki bağımsız Devlet arasındaki gelecekteki ilişkilere, mülkiyet, güvenlik ve sınır düzenlemesinin yanı sıra AB ile ilişkilere odaklanacak.
4- Müzakereler, Türkiye, Yunanistan ve İngiltere’nin yanı sıra uygun olduğu hallerde, gözlemci olarak AB tarafından desteklenecektir.
5- Herhangi bir anlaşma bağlamında, iki Devlet karşılıklı olarak birbirini tanıyacak, üç Garantör Devlet bunu destekleyecektir.
6- Bu müzakereler sonucunda varılacak herhangi bir anlaşma, iki Devlette ayrı olarak eşzamanlı referandumlarda onaya sunulacaktır.
Öte yandan Heyetler BM Cenevre Ofisi’nde devam eden konferansta günün ikinci oturumu için TSİ 20.00’da yeniden buluşacak.
BM Genel Sekreteri Guterres, akşam da heyet başkanları onuruna gayriresmi akşam yemeği verecek.
Konferans yarın sona erecek.
KKTC Cumhurbaşkanı Özel Temsilcisi Ergün Olgun’dan açıklama
KKTC Cumhurbaşkanlığı, Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın Cenevre’deki Kıbrıs görüşmelerinin devam ettiği sırada Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterrese’e sunduğu 6 maddelik önerinin Rum basınına sızdırılmasıyla ilgili açıklama yaptı.
KKTC Cumhurbaşkanlığınca yapılan yazılı açıklamada, Cumhurbaşkanı Tatar’ın bugün erken saatlerde Guterres’e Kıbrıs’ta bir anlaşma için öneri belgesi verdiği belirtildi.
“Sürdürülebilir Bir Çözüm İçin Kıbrıs Türk Önerisi” adlı 2 sayfalık belgenin, Cumhurbaşkanı Tatar’ın vizyonu ve arkasındaki nedenleri, böyle çözümü yönetecek temel ilkeler ve düzenlemeleri birlikte ortaya koyduğu belirtildi.
“Öneriyi yarın paylaşmayı planlıyorduk”
Açıklamada görüşlerine yer verilen KKTC Cumhurbaşkanı Özel Temsilcisi Ergün Olgun, sunulan öneriye ilişkin “Gördüğümüz kadarıyla Kıbrıs Türk tarafı, BM Genel Sekreteri’nin çağrıda bulunduğu gibi ‘yaratıcı’, statükonun ve başarısız federal görüşmelerin ötesine geçen fikirler sunan tek taraftır.” ifadesini kullandı.
Cumhurbaşkanı Tatar’ın vizyonunun Ada’daki iki devlet arasında özünde var olduğu gibi egemen eşitlik ve eşit uluslararası statüye dayalı yeni bir iş birliği ilişkisi kurmak olduğuna vurgu yapan Olgun, şunları kaydetti:
“Biz, bu öneriyi yarın gayriresmi görüşmelerin bitiminin ardından paylaşmayı planlıyorduk. Ancak öneriyle ilgili Kıbrıs Rum basınına sızmaların yaşanmasının ardından öneriyi bugün kamuoyuna tamamen açıklamaya karar verdik. Bu belgeyi sızdıranlara, Kıbrıs meselesinin adil, gerçekçi ve sürdürülebilir bir şekilde çözülmesine yönelik Kıbrıs Türk tarafının önerisinin tanıtılmasında yardımcı oldukları için teşekkür ederim.”
AA