Geride bırakmaya hazırlandığımız 2019 yılı tüm dünyada birçok protestoya ve sosyal harekete sahne oldu. Farklı ülkelerde sokakları dolduran yüz binlerce kişinin birbirinden farklı talepleri vardı. Protestocuların bazıları şiddet ve yolsuzluğa karşı bazıları da iklim değişikliğine dikkat çekmek için meydanlardaydı.
Dünyanın farklı köşelerinde gerçekleşen gösterilerden çarpıcı kareleri Euronews'ten Yasemin Buket Gkanas derledi.
Rusya
Moskova, Rusya 27 Temmuz, 2019. Shamil Zhumatov/Reuters
Göstericiler Rusya’da özgür seçimler için mücadele etti. Protestocuların muhalefet partisi adaylarının belediye meclisi seçimlerinde yer almasını talep ettikleri gösterilerde Rus polisi Moskova’nın merkezinde binden fazla kişiyi tutukladı. Devlet Başkanı Vladimir Putin’in iktidarına karşı yapılan gösterilere uygulanan bu baskıcı önlemler son zamanların en şiddetlisi olarak nitelendirildi.
Venezuela
Caracas, Venezuela 30 Nisan, 2019. Ueslei Marcelino/Reuters
Venezulelalı protestocular ise Devlet Başkanı Nicolas Maduro’ya karşı isyanı destekleyerek ülkedeki sosyo-ekononik krize karşı ayaklandılar.
Hong Kong, Çin
Hong Kong, Çin. Thomas Peter/Reuters
Hong Kong’da ise şüphelilerin Çin’e iadesi yasa tasarısına karşı başlayan protestolar altı aydır devam ediyor. Protestolarda göstericiler ve polis arasında arbede yaşanmasına rağmen ayaklanma amacına ulaşarak hükümetin yasa tasarısını geri çekmesini sağladı. Bununla birlikte protestocular polis şiddetinin ele alınması, protestocuların serbest bırakılması ve genel oy hakkı gibi hususlarda da taleplerde bulundular.
Şili
Kaynak: AFP
Şili’de protestocular eşitsizlik ve kötü koşullardaki sosyal hizmetlere karşı ayaklandılar. Haftalar süren ve gittikçe şiddetlenen protestolar sonucunda Sebastian Pinera hükümeti yılın en önemli etkinliklerinden biri olan COP25 İklim Zirvesi’ni iptal edip yeni bir toplum sözleşmesi vaadinde bulundu.
Emekli maaşlarını, asgari ücreti ve sağlık hizmetlerini iyileştirme konusundaki vaatlere rağmen protestolar devam etti. Eşitsizlik ve yetersiz sosyal hizmetlere karşı haftalar süren ayaklanmalarda 13’ün üzerinde kişi yaralanırken 20’den fazla kişi ise hayatını kaybetti.
Bolivya
Bolivya 21 Kasım, 2019. Marco Bello/Reuters
Bolivya’da 20 Ekim’de gerçekleşen ve Devlet Başkanı Morales’in dördüncü kez kazandığı seçimlerde hile yapıldığı iddiasıyla başlayan protestolarda birçok kişi hayatını kaybetti.
Endonezya
Jakarta, Endonezya. 24 Eylül 2019 Willy Kurniawan/Reuters
Endonezya’da evlilik dışı birliktelik, devlet başkanına hakaret gibi eylemlerin suç kapsamına alınması ve ülkedeki Yolsuzlukla Mücadele Komisyonu’nun etkilerinin azaltılması nedeniyle öğrencilerin çoğunlukta olduğu bir protesto gerçekleşmişti.
Fransa
Kaynak: AFP
Fransa’da Emmanuel Macron hükümeti tarafından yapılan emeklilik reformuna karşı 5 Aralık’ta yapılan genel grevde hayat durma noktasına geldi. Greve özellikle eğitim sektörünün % 40-50’si katılırken ulaşım sektöründe de 10 tren seferinden 9’u çalışmadı.
Akaryakıt zamlarına ve kötü ekonomik koşullara tepki olarak ortaya çıkan “Sarı Yelekliler” protestoları ise Kasım ayında tam bir yılı doldurdu.
Norveç
Oslo, Norveç. 14 Mayıs, 2019. Vidar Ruud via Reuters
Protestoların sık görülmediği Norveç’te geçtiğimiz Mayıs ayında sağlık yardımı kesintilerine karşı göstericiler Oslo’daki parlamento binasının önünde “Bunad” isimli geleneksel kıyafetler giyerek tepkilerini gösterdi.
Irak
Kaynak: Reuters
Irak’ta Ekim 2019’da yolsuzluk, işsizlik, yetersiz kamu hizmetlerine karşı yapılan protestolar ülkenin güney ve iç bölgelerine de sıçradı. Protestocular hükümeti istifa ettirme çabası ile yolları kapatıp polisle arbede yaşadı. Protestolar Irak Başbakanı Adil Abdul-Mahdi’nin istifası ile sonuçlandı.
Ekvador
Quito, Ekvador, 9 Ekim, 2019.Ivan Alvarado/Reuters
Ekvador’un başkenti Quito sokakları Devlet Başkanı Lenin Moreno’nun kemer sıkma politikaları üzerine adeta savaş alanına döndü. Sokaklar biber gazı ile kaplanırken göstericiler korunmak için barikatlar oluşturdu. İnsan hakları savunucuları ve protestocular polis baskısını oldukça ağır olarak niteleyerek gerekli makamlardan önlem talep etti. Polis ise protestocuların uzlaşmacı olmadığını iddia etti.
Dünya Çapında | İklim değişikliği konusunda eylemler yapıldı
25. Birlemiş Milletler İklim Değişikliği Taraflar Konferansı'na (COP25) ev sahipliği eden İspanya'nın başkenti Madrid'in sokakları, iklim değişikliğine karşı geniş katılımlı gösterilere sahne oldu.
16 yaşındaki iklim aktivisti Greta Thunberg de gösterilere katıldı.
Thunberg birçok insanla birlikte dünya çapında buzulların erimesi, deniz seviyesinin yükselmesi, Amazon yağmur ormanlarının yanması gibi konulara dikkat çekmeye çalışıyor.
Kadın hakları için birçok gösteri düzenlendi
Roma, İtalya, 7 Aralık, 2019. Yara Nardi/Reuters
Yıl boyunca kadın haklarını desteklemek amacıyla dünya çapında birçok protesto düzenlendi. ABD’nin yüzlerce şehri ve diğer ülkeler kadın marşına katıldı. Katılımcılar kadına şiddet, cinsiyet ayrımı ve mülteci hakları için eylem çağrısında bulundu. Kasım ayında Paris’te göstericiler kadına şiddeti kınamak için sokaklara döküldü.
“Suç bende değil, her neredeysem ne giydiysem suç bende değil: Tecavüzcü sensin.” Bu sözler Aralık ayında seksizm ve cinsel şiddete karşı Şilili feministler tarafından bestelenen ve internette bir fırtına gibi yayılan marşın sözleri. Şili’den Avustralya’ya kadar dünyanın her bir ucundan milyonlarca kadın bu şarkıyı kendi dillerine çevirdi, yüzlerce internet kullanıcısı bu performansları sosyal medya mecralarında paylaştı.
Las Tesis gösterileri Türkiye’de de yapıldı
Kaynak: DHA
Şilili kadınların öncülük ettiği Las Tesis protestosuna Ankara'da yüzlerce kadın destek verdi. Kadın hakları için mücadele eden göstericiler polis engeli ile karşılaştı. Kadın hakları savunucuları geçtiğimiz Pazar günü ise Kadıköy’de bir araya gelerek bir gösteri düzenledi. Gösteri boyunca yüzlerce kadın “Tecavüzcü Sensin” marşı eşliğinde dans etti. Gösterinin ilerleyen dakikalarında polis müdahalesi ile karşılaşan kadınlar sloganlar eşliğinde direndi. Gösteriler sırasında yedi kadın gözaltına alınmıştı.