İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, İran hükümet arşivlerinden çalındığı iddia edilen ve yabancı bir medya kuruluşuna sızdırıldıktan sonra İran’da ve ABD’de siyasetin gündemine oturan röportajıyla ilgili değerlendirmelerde bulundu.
DENEYİM AKTARIMI
Zarif, ileride göreve gelecek devlet adamlarının istifade etmesi için 8 yıllık deneyimini aktarmak amacıyla ses kaydının hazırlandığını belireterek “Diplomasi ve saha faaliyetlerinin ele alındığı teorik gizli bir konuşmanın ülke içi çekişme ve kişisel eleştiri konusu haline gelmesine çok üzüldüm” yorumunda bulundu.
SÜLEYMANİ’Yİ ÖVDÜ
Devrim Muhafızlarına bağlı eski Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’den bu kez “övgüyle” bahseden Zarif, Süleymani’yle 20 yıldan fazla dostlukları olduğunu belirterek onu birçok kez savunduğunu belirtti.
BİRLİKTE İKİ UNSUR
Zarif uzmanların şahsi rahatlıkları ve menfaatleri için otosansür uygulamalarının ihanet olacağını kaydetti.
“Askerler” ve “diplomatların” birbirlerini tamamlayan iki unsur olduğunu kaydeden Zarif, ülke çıkarlarını korumak için verdiği söze bağlı kaldığını söyledi.
ABD’Yİ SALLADI
Ses kaydında dikkat çeken başka bir kısım ise ABD’de tartışma yarattı. Kayıtta Zarif’in Suriye’deki İran hedeflerine İsrail saldırılarını Devrim Muhafızları‘ndan önce dönemin ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’den öğrenmesinden yakınması ABD’yi salladı.
KESİNLİKLE YALAN
Cumhuriyetçilerin hedef aldığı Kerry Twitter’dan dün yalanlama yayımladı:
“Şunu ifade edebilirim ki, bu haber ve tüm bu iddialar kesin surette yanlıştır. Ne bakanken ne de ondan sonra böyle bir şey olmuştur.”
Cumhuriyetçilerin ise tepkileri sürüyor.
Trump döneminin BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley, “Bu pek çok düzeyde iğrenç bir şey. Kerry ile Biden’ın, Kerry’nin neden dünyanın bir numaralı terör destekçisi olan İran’a ipucu verirken en büyük ortağımız İsrail’i sırtından bıçakladığına yanıt vermesi gerekir” dedi.
SORUŞTURMA AÇILSIN
Trump döneminin Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ise “Yıllar önce söyledim. Bu kişi (Zarif), Kerry ile hem dışişleri bakanlığı döneminde hem de bakanlığı bittikten sonra siyasi meseleleri görüşmeye devam ediyor. Üstelik Zarif’e göre Kerry İran’ı İsrail operasyonları konusunda bilgilendirmiş” diye konuştu.
Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi üyelerinden California Temsilcisi Cumhuriyetçi Darrel Issa ise Kerry hakkında soruşturma açılması çağrısında bulundu.
NE OLMUŞTU?
Londra merkezli Farsça yayın yapan Iran International kanalı Zarif’le mart ayında yaptığı sohbetin 3 saat süren ses kaydından bir bölümü yayınlamıştı. İranlı ekonomist Saeed Leylaz’la gerçekleşen röportajı İran Dışişleri Bakanlığı doğrulamış ancak sohbetin yayınlanmak için değil, arşiv için yapıldığını öne sürmüştü.
NÜKLEER İDDİA
Zarif’in iç ve dış siyasetle ilgili açıklamalarda bulunduğu kayıtta Devrim Muhafızlarına bağlı eski Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani‘yi eleştirdiği ortaya çıkmıştı. Zarif, dışişleri diplomasisini yönlendirmesi nedeniyle Süleymani’yi hedef almış ve “Rusya’nın nükleer anlaşmayı engellemeye çalıştığını” belirtmişti.
İSTİFA ÇAĞRILARI
Ses kaydı İran’a bomba gibi düşerken İran’daki muhafazakar kesim Zarif’i hedef almış bazı gazeteler de manşetten yüklenmişti. İran Meclisi‘nin muhafazakar kesimi de “istifa” çağrıları yapmıştı.