Türkiye’ye S-400 yaptırımları uygulanmasını ve F-35 satışının yasaklanmasını da içeren ABD’nin 2020 savunma bütçesi tasarısı, Temsilciler Meclisi’nin ardından Senato’dan da geçti. ABD Başkanı Donald Trump, 738 milyar dolarlık bütçe tasarısını onaylanması halinde hızla imzalayacağını söylemişti.
Türkiye'ye Rusya'dan satın aldığı S-400 füze savunma sistemleri nedeniyle yaptırım uygulanmasını da içeren yasa tasarısı, Cumhuriyetçiler'in çoğunluğu elinde tuttuğu Senato'dan 8'e karşı 84 oyla geçti.
Geçen hafta Temsilciler Meclisi'nde kabul edilmişti
Kongre'de her yıl güncellenen Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası'nın (NDAA) yeni versiyonu ABD'nin o yılki dış politika ve güvenlik politikalarına yön veriyor. 738 milyar dolarlık harcama öngören tasarı üzerinde aylar süren pazarlıkların ardından Temsilciler Meclisi ile Senato Silahlı Hizmetler Komitesi arasında geçen hafta uzlaşmaya varılmış, hemen ardından tasarı Temsilciler Meclisinden geçmişti.
CAATSA yasası kapsamında Türkiye'ye yaptırım
Tasarının Türkiye ile ilgili kısmında, Ankara'nın S-400 hava savunma sistemlerini alım işlemlerine devam ettiği gerekçesiyle Türkiye'ye F-35 uçaklarının teslim edilmemesi öngörülüyor.
Aynı zamanda Türkiye'ye ABD'nin Hasımlarıyla Yaptırım Yoluyla Mücadele (CAATSA) Yasası kapsamında yaptırım uygulanması gerektiği belirtiliyor. Tasarıda Türkiye'nin F-35 programından çıkarılması gerektiği vurgulanıyor.
Türk Akımı ve Rusya'nın Kuzey Akımı 2 projesine yönelik yaptırım
Tasarıda Rus gazını Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşıması öngörülen Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in 8 Ocak'ta İstanbul'da açılışını yapacağı Türk Akımı ve Rusya'nın Kuzey Akımı 2 projesine yönelik yaptırım uygulanmasını da içeriyor. Rusya ile askeri düzeyde işbirliğini de yasaklıyor.
Türk Akım, Rus doğalgazını Karadeniz üzerinden Türkiye'ye, Kuzey Akım 2 de Rusya'dan doğalgazı Baltık Denizi üzerinden Almanya'ya taşıyacak.
Güney Kıbrıs'a ambargolar şartlı olarak kaldırılıyor
Tasarıda Türkiye'yi ilgilendiren diğer bir nokta ise Güney Kıbrıs Rum yönetimine yönelik silah ambargolarının kaldırılması oldu. Tasarı, söz konusu ambargoların kaldırılmasını öngörse de Rum kesimine silah satış ve transferlerine sınırlamalar getiriyor.
Tasarıya göre, ABD Başkanı, Rum yönetiminin “para aklama denetimleri konusunda ABD ile çalıştığını” ve “Rus askeri gemilerinin adaya bakım ve yakıt ikmali için demirlememesi için gerekli adımları attığını” Kongrenin ilgili komitelerine teyit etmediği sürece ambargolar kaldırılmayacak.
Trump imzalayacağını söylemişti
Senato'dan geçen tasarı ABD Başkanı Trump'ın onayına sunulacak. Trump geçen hafta, savunma bütçe tasarısının Senato’dan geçmesinin hemen ardından imzalayacağını belirtmişti.
Dışişleri Bakanlığı tepki gösterdi
Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan yazılı açıklamada, ABD Temsilciler Meclisi'nde ve Senatosu'nda kabul edilen 2020 yılı Ulusal Savunma Yetki Yasası taslağında Türkiye'ye karşı yine hasmane unsurların yer aldığına dikkat çekildi. Açıklamada şu ifadeler yer aldı:
“Bu yasa çerçevesinde ülkemizin tüm yükümlülüklerini yerine getirdiği F-35 programına katılımının haksız bir şekilde engellenmesi, S-400 tedarikimizle ilgili olarak ülkemize yaptırım çağrısının yinelenmesi, benzer şekilde yasada TürkAkım projesine de yer verilmesi, Kongre'nin egemen bir devlet olarak aldığımız kararlara karşı saygısızlığının ve akıl dışı hasmane tutumunun sürdüğünü göstermektedir. Kıbrıs Adası'na uygulanan ABD silah ambargosunun GKRY'ye yönelik olarak kaldırılması teşebbüsleri ise Ada'daki çözüm çabalarına sekte vurmaktan ve tehlikeli bir tırmanışa yol açmaktan başka bir sonuç doğurmayacaktır. Tehdit ve yaptırım dilinin, Türkiye'yi ulusal güvenliğini sağlamak için gerekli adımları kararlılıkla atmaktan asla vazgeçiremeyeceğini bir kez daha hatırlatırız. Türkiye'nin aleyhindeki bu tasarruflara karşı gerekli tedbirleri alacağından kimse şüphe duymamalıdır.”
Kaynak: AA, DW Türkçe, Amerika'nın Sesi