Çalışanların yüzde 42’sinin asgari ücretle geçindiği Türkiye'de gözler sendikalar ve hükümet arasındaki pazarlığa çevirilmiş durumda. 2 Aralık’ta başlayan asgari ücret görüşmelerinin gelecek hafta sona ermesi, belirlenen tutarın da Salı ya da Çarşamba günü Bakan Zehra Selçuk tarafından açıklanması bekleniyor. Peki Avrupa'da durum ne? Türkiye'deki vatandaşlar bu konuda ne diyor?
Türkiye'de 2020 yılında uygulanacak asgari ücreti belirleyecek Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantıları sürüyor.
Asgari ücretin net 2 bin 20 lira olarak uygulandığı Türkiye’de yaklaşık 23 milyon kişi tarım dışı sektörlerde çalışıyor.
Bu çalışanların yaklaşık yüzde 42’si asgari ücret ve asgari ücretin yüzde on fazlası civarında maaş alıyor.
Bu nedenle Türkiye’de asgari ücret, neredeyse temel ücret olarak görülüyor ve tüm çalışanlar tarafından yakından takip ediliyor.
“2 bin 578 TL'nin altındaki ücreti kabul etmeyeceğiz”
VOA Türkçe'den Hilmi Hacaloğlu'nun haberine göre işveren tarafını komisyonda temsil eden Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), 2019 yılında 2 bin 20 lira olan asgari ücrete %12 zam yapılarak 2 bin 262 lira olması önerisinde bulundu.
Komisyonda işçi tarafının temsilcisi konumunda bulunan Türkiye’nin en kitlesel işçi konfederasyonu Türk-İş ise Cuma günü diğer işçi konfederasyonları Hak-İş ve DİSK’in de katılımıyla yaptığı toplantıda “2 bin 578 liranın altındaki ücreti kabul etmeyeceğini” duyurdu.
Bu toplantıda yer alan DİSK, bu ayın başında asgari ücretin 3 bin 200 TL’ye yükseltilmesini talep etmişti.
BBC Türkçe'nin derlediği verilere göre Türkiye'de asgari ücret çoğu Avrupa ülkesinin gerisinde.
Tarihsel olarak Batı Avrupa ülkelerinin gerisinde bulunan Türkiye, son yıllarda TL'de yaşanan değer kaybıyla birlikte uzun yıllardır önünde yer aldığı bazı Doğu Avrupa ülkelerinin de gerisine düştü.
Türkiye'de asgari ücret, euro cinsinden dört yıl öncesine kıyasla yaklaşık yüzde 33 değer kaybetti.
Öte yandan satın alma gücü paritesine göre Türkiye'de asgari ücretin alım gücü 13 AB ülkesinin üzerinde.
Vatandaş Asgari Ücrete Nasıl Bakıyor?
Özel sektör çalışanı olan Ahmet Akdağ, konuşulan rakamların ihtiyacı karşılamaktan uzak olduğu görüşünde.
VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Akdağ, “Hükümet ne istiyorsa onu verecektir. Sendikalar da bunu mecburen kabul edecektir. Etmeme lüksü yok, etmezse görevden alınıyorlar. İstanbul için 3 bin lira bile az. Benim önerim, bunu öneren komisyona ceplerine 2 bin 500, 3 bin lira koyup bir ay yaşaması. Evinin kirasının olmasını, çocuklarını okutmasını, elektrik, su doğal gaz faturalarını ödemelerini isterim. Eğer kendileri de geçinebiliyorsa biz vatandaş olarak bunun üstesinden geliriz. Ki yıllardır da geliyoruz, tek temennim de o. Dünyada bütün ülkeler vatandaşı için çalışır. Ama maalesef biz devletimiz için çalışıyoruz. Devleti için çalışan tek ülke bizizdir ben başka bir ülke tanımıyorum” dedi.
Özdemir: “2 bin 20 liraya milletvekilleri geçinsin hele”
Şu sıralar işsiz olduğunu söyleyen Tamer Özdemir ise milletvekillerini eleştirirken İstanbul’da 5 bin liradan daha aşağı bir gelirle geçim sağlamanın mümkün olmadığını dile getiriyor.
Özdemir, “Özellikle AKP’nin bütün milletvekillerine söylüyorum. Verdikleri 2020 lira ile onlar bir geçinsinler hele. Dört kişilik bir ailenin geçinmesi kaç para biliyor musun? 5000 lira. İnanın 800 liradan 900 liradan aşağıya kira yok. İki tane kredi kartım var, birinden çekiyorum ötekinin borcunu ödemek için yatırıyorum. Türkiye’de adalet olmayınca hukuk olmadıkça bu böyle gider. Yukarıdakiler, biz asiliz onlar vekildir. Bunu bilmiyorlar, tamam mı? Tek adam rejimi ne getirdi? Bunu getirdi bizim başımıza. Anladın mı bu sistemi. Hani her şey güzel olacaktı?” dedi.
Aslan: “Asgari ücretin 2 bin 700 olması enflasyonu hortlatır”
Bir başka özel sektör çalışanı Ali Aslan ise diğerlerinden farklı düşünüyor. Aslan’a göre, enflasyon oranın üzerinde bir asgari ücret artışı işçilerin aleyhine olacak.
Aslan “İşveren değil çalışanım ama benim yapmış olduğum hesaplamalarıma göre, asgari ücretin 2 bin 278 lira olması gerekiyor. Asgari ücretin 2 bin 600 ya da 2 bin 700 olduğu bizim için pozitif olmaz. Neden mi? Çünkü enflasyon tekrardan hortlayacaktır. Yani bu çok olumlu bir şey değil. Önemli olan gayrisafi milli hasılanın yükselmesi. İnsan başına ücretin, bu şekilde sen zam yap bunun bir arkası olması lazım. Olmadığı zaman enflasyon her zaman tavan yapacak. Şu an herkes ekonomimizin kötü olduğunu söylüyor. Ekonomimiz çok ama çok daha kötü olabilirdi. Ama şu an Berat Albayrak sayesinde çok iyi. Çünkü adamın yapmış olduğu hamleler çok zekice” dedi.
BBC Türkçe ve VOA Türkçe