Evliliğin ve nişanlı olmanın en büyük göstergesi alyanslar. Peki ilk bu yüzükler ne zaman ortaya çıktı bir fikriniz var mı? Emin olun konu zannettiğinizden çok daha derin. Hadi birlikte okuyalım….
Birinin evli veya nişanlı olduğunu genellikle parmağındaki yüzükten anlıyoruz. Çiftler arasındaki bağı temsil eden en büyük gösterge bu yüzükler. Peki tüm dünyaya nasıl yayıldı dersiniz?
Önce alyans kelimesinin anlamına bakalım. İngilizce 'alliance' kelimesinden dilimize geçmiş olan kelime 'ittifak, anlaşma” anlamına geliyor.
İlk evlilik yüzüklerine ise Eski Mısır'da rastlanmış. O zamanlar sadece kadınlar takıyormuş yüzüğü. Hatta erkeklerin de takmaya başlaması II. Dünya Savaşı zamanlarına tekabül ediyor.
Mısır'da çember ya da halka sonsuzluğu ifade ediyordu. Eşler birbirlerine olan sonsuz sevgiyi ve sadakati bu şekilde taçlandırıyordu.
İlk başta kenevirden yapılmış yüzükler. Zamanla kemik, deri, fildişi gibi daha değerli materyaller kullanılmış. Yani yüzük ne kadar değerliyse sevgi de o kadar büyüktür fikri yayılmış.
Bir de evlilik yüzüğünü mutlaka sol elin parmağına takma durumu var. Bunun nedeni ise kalbe giden bir damarın bu parmaktan geçtiğine inanılması. Bu damara 'vena amoris' deniyor. Yani aşk damarı!
Sonradan böyle bir damarın olmadığı kanıtlanmış ama öyle biliniyor işte.
Hristiyanlarda durum çok farklı. Eskiden gelinlerin ortadaki 3 parmağına birden yüzük takılırmış. Bunlar baba, oğul ve kutsal ruhu temsil ediyordu.
Çin felsefesine göre ise başparmak ebeveynleri, işaret parmağı kardeşleri, orta parmak kendini, 4. parmak eşi ve serçe parmak da çocukları temsil ediyor.
Antik Roma'da ise maalesef durum bambaşka. Yüzük damat tarafından gelinin babasına verilirdi, erkekler eşlerini satın aldıklarını gösterirdi. Bu aynı zamanda evliliğin bitmesine karşı kadına ve ailesine bir güvenceydi.
İşte bu yüzden aslında evlilik yüzüğüne alyans adı verildi.
Yüzüklerin içine yazı yazılması da yine Antik Roma'ya dayanıyor. Gelinler eşlerin verdiği yüzüklerin içine 'Sen benim içinsin', 'Seni seviyorum' gibi yazılar yazdırırdı. Bu gelenek bugün bile devam ediyor biliyorsunuz.
Ortaçağ'da kilise her şeye karşı çıktığı gibi evlilik yüzüğüne de karşı çıkmış. Protestanlığın ilk zamanlarında bu yüzüklerin bir pagan inancı olduğunu öne sürmüşler. Ama sonradan onlar da bu yüzükleri kabul etmişler.
Altın alyans fikrini ilk kez 860'lı yıllarda Papa Nicolas ortaya atmış. Böylece nişan ve düğün yüzüğü birbirinden ayrılmış.
Ancak nişan konusunda kesin ayrımı 1215 yılında Papa III. Innocentius gerçekleştirmiş. Papa çiftlerin evlenme kararı aldıktan sonra bir süre yüzük takarak nişanlı kalmalarını tavsiye etmiş.
Evliliklere yüzüğün eklenmesi ve törenin kilise de yapılması şartını da yine o getirmiş.
Pırlantalar çok sonra ortaya çıkmış. Avusturyalı Arşidük Maximillian müstakbel eşi Mary'ye pırlantadan bir yüzük hediye etmiş. Yüzüğün üstünde M harfinde küçük pırlantalar varmış.
Bu pırlanta yüzük Avrupalı asiller arasında önünü alamayacakları bir moda başlatmış. O gün bugündür pırlantalar evliliğin ve kadınların olmazsa olmazı.
Osmanlı ve Arap ülkelerinde de alyans kültürü oldukça yaygındı. Yüzük; erkeklerde ihtişamın ve zenginliğin, kadınlarda da güzelliğin simgesi olarak görülüyordu. Altın işlemeciliği ve taşlarla süslemeler çok revaçtaydı.
Bu yüzüğü hatırlamayan yoktur herhalde…
Gelelim erkeklere. Erkeklerin alyans takması II. Dünya Savaşı sırasında gerçekleşmiş. Çünkü savaş sırasında orduya katılan erkeklerin yüzüğe bakış açıları değişmiş.
Geride bıraktıkları eşlerine ve sevgililerini hatırlamak ve onlara bağlı olduklarını kanıtlamak için takmaya başlamışlar.
Hatta öyle durumlar olmuş ki ekonomik zorluklar nedeniyle erkekler bu yüzüklerini orduya bağışlamak zorunda kalmışlar :(
Başka ülkeleri bilemeyiz ama şu anda bizim geleneklerimizde şöyle bir uygulama var. Nişanlı olanlar alyanslarını sağ eline takıyorlar. Evlendikten sonra da sola takılmaya başlanıyor.
Burada yine aşk damarına atıfta bulunuyor.
Son dönemlerde yüzük takmayı sevmeyenler farklı modellerdeki dövme alternatiflerini tercih ediyorlar. Bunlar da oldukça şık duruyor.
Ne kadar farklılık gösterirse göstersin alyanslar artık hemen hemen her kültürde var.
Gördüğünüz gibi birbirini seven çiftler ne şekilde olursa olsun bir sevgi sözü veriyorlar mutlaka. İster alyans takın ister dövme yaptırın hiç fark etmez. Aşkınız sonsuz olsun. Önemli olan bu.
