Bu hafta açıklanan verilere baktığımızda;
Almanya ZEW Endeksi -91,5 ile rekor düşük seviyeye geriledi.
GFK Güven Endeksi Mayıs beklentisi -23,4 ile rekor düşük seviyeye geriledi.
Hizmet PMI Nisan’da 15,9 ile rekor düşük seviyeye geriledi.
İmalat PMI Nisan’da 34,4 ile Şubat 2010 sonrası en düşük seviyeye geriledi.
İş dünyasının ön görüsünü ölçen İfo endeksi 74,3 ile rekor düşük seviyeye geriledi.
Bileşik PMI Nisan’da 17,1 ile rekor düşük seviyeye geriledi.
Euro Bölgesi imalat PMI Nisan’da 33,6 ile 2009’da görülen dip seviyeye geriledi.
Hizmet PMI Nisan’da 11,7 ile rekor düşük seviyeye geriledi.
İngiltere’de hizmet PMI 12,3 ile rekor düşük seviyeye geriledi.
Fransa’da hizmet PMI 10,4 ile rekor düşük seviyeye geriledi.
ABD’de işsizlik maaşı başvuruları son haftada 4,4 milyon arttı ve 1,5 ayda 27 milyona yaklaşarak rekor artış gösterdi. 2008 krizindeki artış ise 10 milyonun altındaydı!
Tüm dünya koronavirüsün yaşattığı ekonomik sürecin daha önce görülmemiş bir kriz olduğu konusunda hem fikir. Yukarıda belirttiğimiz verilerin çoğu ölçüm tarihi itibariyle en düşük seviyeye gerilerken bazıları da 2008 krizi sonrası dip seviyeye geriledi.
ABD mi daha kötü Avrupa mı?
İkisi de..
ABD’de resmi olarak koronavirüs salgını Avrupa’dan sonra etkisini gösterdi, ancak can kaybı ve vaka sayısı olarak ABD dünyada ilk sıraya çıktı. Hiç beklenmeyecek hızda etkili olan virüsü başta ciddiye almayan Trump, Çin’i virüsü kasıtlı olarak saklamak ve dünyayı yanıltmakla suçladı. Politik açıklamaları ile seçim önceci güç toplamaya çalışan Trump yönetimi, ekonomik hasarı engellemek için de büyük rakamlarla teşvik paketleri hazırladı.
Alınan hasarın boyutlarına baktığımızda, en sert kayıp hizmet sektöründe oldu. Yukarıda da belirttiğimiz rakamlar sektörün rekor düşüş yaşadığını gösteriyor. Hizmet sektörünün ABD ekonomisindeki payı oldukça yüksek ve bu sektörde alınan darbe işsizliği de direkt yükseltti. Son verilerle beraber işsiz sayısı 1,5 ayda 27 milyona yaklaştı. 2008 krizinde ise bu rakam 10 milyonun altındaydı! İmalat, perakende, inşaat gibi sektörlerde de düşüş oldukça yüksek ve Başkan Trump’ın Mayıs’ta ekonominin yeniden çalışmaya başlayacağı açıklamaları şimdilik çok olası görülmüyor.
İşin bir de petrol tarafı var, fiyatlardaki rekor düşüş ABD’deki sondaj şirketlerini durma noktasına getirdi ve Trump, bu yüksek maliyetler karşısında üretici ülkeleri arz kesintisini daha da artırma çağrısını yineledi. İran ile zaten zulada olan gerginliği duruma göre kullanan Trump, petroldeki sert düşüş sonrası yeniden tehditlerde bulundu, ancak fiyatlardaki jeopolitik risk kaynaklı yükseliş sınırlı kaldı. Trump fiyatları korumak için ya jeopolitik gerginliği artıracak ya da vergilerden taviz verecek..
Avrupa’da durum koronavirüs öncesinde de kötüydü. Brxit sarmalı, İtalya’daki siyasi gerginlik, zayıf enflasyon gibi gelişmeler bölgeyi yeterince yorarken koronavirüs salgını ise çöküşü hızlandırdı.
Yukarıda yer alan veriler Avrupa’nın en güçlü ekonomilerinin virüs sonrası nasıl dip yaptığını açıklıyor. Hizmet sektörü ABD için can suyu olurken Avrupa’da ise üretim en sağlam kanat, ancak ekonominin durması ile bu kanat da ağır hasar aldı. Öte yandan ekonomik faaliyetler yeniden başlasa da salgın devam ettiği sürece talepler acil ihtiyaçlar öncelikli olacağı için otomotiv, dayanıklı mallar ve pahalı diğer alanlardaki talep azlığı devam edebilir. Talep azlığı Avrupa’da ihracatın da çok büyük kayıp vermesine neden oluyor. Farklı ağırlıklarla dengelenen ekonomide ABD de Avrupa da son derece kötü durumda. Ancak para birimlerine olan talep itibariyle bakarsak;
Dolar, risklerin arttığı bir süreçte talep görmeye devam ediyor ve euro ise son yıllardaki düşüş trendini doların bu süreçte değerlenmesiyle sürdürüyor. Daha önceki raporlarımızda EURUSD paritesinde 1,0950 üzerinde ivmenin zayıflamasını beklediğimizi belirtmiştik. Son 3 haftalık hareket baktığımızda parite 1,0950 üzerinde zorlandı ve önemsediğimiz 1,0770 ilk destek seviyeyi bir ay sonra yeniden gördü.
Dün 1,0760’a gerileyen parite bugün 1,0720’e geriledi. Paritede 1,0770 altında düşüşler 1,06 tabanına doğru devam edebilir ve olası yükseliş hareketlerinin de yine 1,0950 üzerinde zorlanmasını bekliyoruz.
Kısa vadede 1,0950 direnç 1,0770- 1,06 destek
Orta vadede 1,15 direnç 1,04-1,0350 aralığı destek bölgesi.