Küresel piyasalar, geçen hafta ABD’de açıklanan perakende satışlar verisindeki sert düşüş ve Çin’de 3’üncü çeyrek büyümesinin yüzde 6,0 ile 1992’den beri en düşük seviyeye gerilemesinin yanı sıra ABD ile Çinli yetkililer arasında devam eden ticaret müzakereleri ve Brexit belirsizliği ile karışık bir seyir izledi.
İngiltere’de Başbakan Boris Johnson, Avrupa Birliği (AB) ile varılan Brexit anlaşmasının parlamentoda görüşülememesi nedeniyle yasa gereği AB’ye, Brexit’in 31 Ocak 2020’ye ertelenmesini isteyen bir mektup yazdı. AB Konseyi Başkanı Donald Tusk yaptığı açıklamada, “Erteleme talebi ulaştı. Nasıl karşılık verileceği konusunda şimdi AB liderleriyle istişareye başlayacağım.” ifadesini kullandı.
Johnson, AB ile vardığı anlaşmayı 31 Ekim’e kadar parlamentodan geçirmeyi başarırsa, yeni bir ertelemeye gerek kalmayacak. Ancak parlamentonun anlaşmaya onay vermemesi veya AB’nin erteleme talebini reddetmesi durumunda İngiltere, ay sonunda AB’den anlaşmasız olarak ayrılacak.
Bu gelişmelerle, geçen hafta yüzde 2,6 değer kazanan sterlin/dolar paritesi, yeni haftaya yüzde 0,2 azalışla 1,29 seviyesinden başladı. Cuma günü İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,44, Almanya’da DAX endeksi yüzde 0,17 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,65 değer kaybetti.
Analistler, İspanya’nın Katalonya bölgesi, Hong Kong, Lübnan ve Şili başta olmak birçok ülkedeki protesto eylemlerinin tedirginlikleri artırdığını belirterek, jeopolitik gelişmelerin, zayıflamaya devam eden ekonomik aktiviteyle birlikte piyasalar üzerinde baskı oluşturduğunu söyledi.
ABD tarafında, geçen hafta perakende satışlar ve sanayi üretimi verilerinin beklentilerin altında kalması ve Çin ile yürütülen ticaret müzakerelerine ilişkin endişeler, sterlindeki değer kazancına paralel gerileyen dolar endeksinin düşüşünü destekledi. Dolar endeksi, geçen haftanın neredeyse tamamında düşüş eğiliminde hareket ederek haftayı yüzde 1,04 azalışla 97,3 seviyesinden tamamladı.
Cuma günü Dow Jones endeksi yüzde 0,95, S&P 500 endeksi yüzde 0,39 ve Nasdaq endeksi yüzde 0,83 değer kaybetti. Bugün Japonya’da açıklanan dış ticaret verilerinin, eylülde ihracatın düşüş eğilimini devam ettirdiğine işaret etmesine kaşın, kapanışa yakın Nikkei 225 endeksi yüzde 0,3 değer kazandı, Çin’de Şanghay bileşik endeksi ise yüzde 0,3 geriledi.
Yurt içinde, geçen haftanın son işlem gününde açıklanan TCMB’nin beklenti anketinde, enflasyon tahminlerindeki düşüş bu hafta gerçekleştirilecek Para Politikası Kurulu toplantısına yönelik faiz indirim beklentilerini artırdı. Beklenti anketine göre 2019 enflasyon tahmini yüzde 12,69’a, 12 ay ve 24 ay sonrası enflasyon tahminlerinin ortalaması ise yüzde 11,19’dan yüzde 10,47’ye geriledi.
Suriye’nin kuzeydoğusunda ABD ile varılan anlaşma sonrası ABD askerlerinin bölgeyi terk etmeye devam ettiklerini dile getiren analistler, konuyla ilgili gelişmelerin gündemin odağındaki yerini koruduğunu bildirdi. Bu gelişmelerle, BIST 100 endeksi cuma günü yüzde 3,71 değer kazanarak haftayı 98.415 puandan tamamlarken, yüzde 0,7 azalışla 5,7908’den kapanan dolar/TL ise bugün bankalararası piyasanın açılışında 5,7920’den işlem görüyor.
Analistler, bu hafta, perşembe günü TCMB ve ECB’nin faiz kararı ile haftanın ikinci yarısında hareketlenecek veri takvimin takip edileceğini belirterek, bugün ekonomik veri takviminin zayıf olduğunu ifade etti.
TCMB’nin faiz indirimine devam edeceği, ECB’nin ise faizlerde değişikliğe gitmeyeceğinin tahmin edildiğini dile getiren analistler, BIST 100 endeksinde 100.000 ve 101.200 seviyelerinin direnç, 97.200 ve 96.400’ün destek konumunda olduğunu kaydetti. Analistler, dolar/TL’de ise 5,77 desteğinin kırılması durumunda düşüşün ivme kazanabileceğini ve 5,67’nin gündeme gelebileceğini söyledi.