Basın özgürlüğü endeksinde 180 ülke arasında 154'üncü olan Türkiye'nin tutuklu gazeteci sayısında da Çin’den sonra ikinci sırada olduğu belirtiliyor. Dışarıdaki gazeteciler de soruşturma, dava hatta fiziki saldırılara maruz kalıyor. 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü gününde meslek örgütlerinin paylaştığı raporlar Türkiye'de basının için hiç de iç açıcı bir tablo sunmuyor.
Türkiye basın özgürlüğü listesinde 154. sırada
Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütünün, dünyadaki 180 ülkede basın özgürlüğünün durumunu incelediği 2020 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi'ne göre Türkiye basın özgürlüğünde 154’üncü sırada bulunuyor.
Türkiye tutuklu gazeteci listesinde Çin’den sonra ikinci sırada
Türkiye Gazeteciler Sendikası'na (TGS) göre ise şu anda 85 gazeteci ve medya çalışanı cezaevlerinde bulunuyor.
Çağdaş Gazeteciler Derneği'nden yapılan açıklamada “Sadece haber yaptıkları için cezaevine konulan gazeteci sayısının günden güne arttığı Türkiye, tutuklu gazeteci listesinde de Çin’den sonra ikinci sırada.” denildi.
Bir yılda 103 gazeteci, 108 kez gözaltına alındı
Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) 1 Nisan 2019 – 1 Nisan 2020 döneminde medya özgürlüğüne yönelik ihlâlleri şöyle sıraladı:
-
‘Yargı Reformu’na rağmen 85 gazeteci hâlâ hapiste (1 Nisan 2020 itibarıyla bu sayı 86’ydı).
-
Son bir yılda 103 gazeteci, 108 kez gözaltına alındı.
-
Gazeteciler en az 239 günü gözaltında geçirdi.
-
Son bir yılda 28 gazeteci cezaevine girdi.
-
Bu gazetecilerden 9’u hâlâ tahliye edilmedi.
-
6 gazeteci, iddianame hazırlanmasını bekliyor.
-
11 gazeteci gözaltındayken darp edildiğini beyan etti.
-
2 gazeteci çıplak aramaya maruz kaldığını bildirdi.
-
Son bir yılda gazetecilere en az 76 yeni soruşturma açıldı.
-
Gazetecilerin sanık veya davalı olduğu en az 166 yargılama yapıldı.
-
48 gazeteci beraat etti.
-
Gazeteciler toplamda en az 178 yıl 6 ay 9 gün hapis cezasına çarptırıldılar.
-
Gazeteciler aleyhine en az 148.380 TL tutarında adli para cezası verildi.
-
Son bir yılda en az 37 gazeteci fiziki saldırıya maruz kaldı.
-
Fiziki saldırıya uğrayanların 23’ü ulusal, 14’ü yerel medya çalışanı.
-
Son bir yılda RTÜK’ten medyaya 20 idari yaptırım kararı çıktı.
-
RTÜK toplamda 16 defa yayın durdurdu.
-
RTÜK ayrıca medyaya 1.033.864,00 TL idari para cezası kesti.
-
TGS anketine göre gazetecilerin yüzde 80,8’i sansüre uğradığını düşünüyor, yüzde 78,7’si otosansür uyguladığını belirtiyor.
-
TGS verilerine göre medya sektöründe işsizlik oranı yüzde 25-30 arasında.
Haberlere sansür, haber sitelerine erişim engeli
Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütünün 2020 yılına ilişkin raporunda Türkiye'de internet medyasına yönelik sansürün arttığı da belirtildi.
Raporda RSF'in ortak kuruluşu Bianet'in verilerine göre 2019 yılında en az 586 haberin internette sansürlendiği vurgulandı.
Erişime engellenen haber sitelerinin sayısı da her geçen gün artıyor.
En son engellenen haber siteleri OdaTV ve Independent Türkçe oldu
10 yılda 600'den fazla yayın yasağı
Öte yandan Türkiye’de son 10 yılda kamuoyunu ilgilendiren olaylarda 600'ü aşkın yayın yasağı getirildi.
DW Türkçe'den Defne Altıok'un haberine göre mahkemeler aracılığıyla getirilen bu yasakların sayısı 2010'da dört iken 2015'te 37'ye, 2018'de ise rekor kırarak 164'e ulaştı.
Sadece 2020'nin ilk dört ayında alınan ve RTÜK'ün internet sitesinde belirtilen yasaklar ise 40'a yakın.
Bianet'in son 3 aya ilişkin raporu ise şöyle