İKLİM değişikliği dünyadaki herkesin ortak kaygısı. Kasırgalar, seller, dolu yağışı ve çok daha fazlası. Dünyanın tüm coğrafyaları iklim değişikliğinden olumsuz etkileniyor. Türkiye de buna dahil. Ceviz büyüklüğündeki dolu yağışları ilk akla gelenlerden. İklim değişikliği konusundaki önemli olan nokta ise adaptasyon. Hava olaylarını incelemek ve işin içine teknoloji katmak yenilikçi çözümleri beraberinde getiriyor. Bu konuya odaklanan girişimlerden biri ‘Swaps’. “Havayı koklayan adam” olarak bilinen Bünyamin Sürmeli’nin yanı sıra Kutay Mıhlıardıç tarafından kurulan Swaps ekibinde Mustafa Mesut Bozok, Baha Toker ve Serkan Kaya var. Swaps, sıra dışı hava koşullarının yarattığı maddi ve manevi hasarı azaltacak bir meteoroloji danışmanı. Tabii ki işin içinde ileri teknoloji var. Toplanan veriler, derin öğrenme (deep learning) ve makine öğrenimi (machine learning) altyapılarla analiz ediliyor. Analiz edildikten sonra güvenirliği yüksek sonuçlar elde ediliyor. Hatta dolunun büyüklüğü bile bölgesel olarak paylaşılabiliyor. Kısacası sıra dışı hava olayları konusunda ihtiyaç olan bir çözüm. Biz de bu konuyu konuşmak için Bünyamin Sürmeli ve Kutay Mıhlıardıç ile bir araya geldik.
EN DÜŞÜK HATA ORANI
Şu anda kullanılan modelin ötesine geçen bir sonuç elde etmeyi başardıklarını anlatan Sürmeli, “Dünya tüm coğrafyalarındaki görünen sıra dışı hava durumlarının verisini alıyoruz. Karşılaştırıyoruz ve geliştirdiğimiz platforma giriyoruz. Biz bu işe yapay zekâ altyapıları ekledik. Makine öğrenimi altyapısıyla öğrenen ve öğrenmeyi sürdüren bir altyapımız var. Dolayısıyla sıra dışı hava olaylarını tespit edebildiğimiz gibi aynı zamanda karşılaştırma yapıp hem klimatolojik veri içerisinde de kullanıyoruz. Hepsi bir araya geldiğinde güvenilirlik ve tutarlılık oranı artıyor. Örneğin; yüzde 70 dolu yağışı olacak denildiğinde bunun güvenirlik oranı yüzde 90 olarak açıklanıyor. Swaps ise en düşük hata oranına sahip sonuçlar elde ediyor” dedi.
DOLU ÇAPINI BİLİYOR
Özellikle dolu yağışı konusunda büyük bir başarı elde ettiklerini belirten Sürmeli, “Dolu ve dolu çapını önceden tespit edebiliyoruz. Örneğin; “Anadolu Yakası’nı daha çok etkileyecek dolunun çapı 3 cm’i geçecek” diyebiliyoruz. Şu anda bunu dünyada yapabilen yok. Bu yüzden geliştirdiğimiz modelin dünyada ilgi çekeceğini düşünüyoruz” diye konuştu.
Hayata geçirdikleri çözümün özellikle farklı sektörlerde kullanılabileceğini sözlerine ekleyen Sürmeli, “Pek çok farklı sektörde kullanıma uygun olacak bir modelimiz var. Sigortadan tarıma, deniz taşımacılığından lojistiğe kadar pek çok alanı sayabilmek mümkün. Bu şirketlere özel bir veri akışı sağlayacağız. Bir gemi ABD’den Türkiye’ye geliyorsa, hangi noktada ne zaman ve nasıl bir hava koşuluyla karşı karşıya kalacağını önceden en düşük hata oranıyla sunacağız. Ya da özellikle Türkiye’de son yıllarda etkili olan dolu yağışı için sigorta şirketlerine nasıl bir doluyla karşı karşıya kalınacağını rapor edeceğiz. İş modelimizi şirketlerin ve sektörlerin ihtiyaçlarına göre şekillendirebiliyoruz. Bu da bize esneklik kazandırıyor” diye konuştu.
