J.K. Rowling’in Açıklamaları, Feminist – Transaktivist Çatışması, Kimlik Politikaları… Yepyeni Bir Gündem Yükseliyor!

Ağırlıklı olarak transaktivizmin son dönemlerdeki politikalarına eleştiri getirdiği bu yazısının içerisinde kendi deneyimlerinden ve geçmişindeki şiddet, cinsel saldırı gibi travmalarından bahsettiği bölümler de vardı. Dolayısıyla da, magazinsel dili pek seven Türkiye basınında, bu olay yaratan yazı yüzeysel bir şekilde, “Rowling cinsel saldırıya uğradığını açıkladı!!!!” gibi başlıklarla yer buldu.

Adeta işaret ettiği yere değil, işaret eden parmağa bakıldı, anlayacağınız. Rowling'in yazısında masaya yatırdığı konu, sayesinde akademik ve lgbt çevrelerinden dünya gündemine taşındı.

Maya Forstater, İskoçya'da yaşayan bir araştırmacı. Mesleği gereği ekonomi ve kadınların iş hayatındaki yeri üzerine yazıp çizerken; düşüncelerini de Twitter üzerinden bol bol paylaşıyordu. 

Bir gün Philip Bunce isimli “non binary” (yani kendisini kadın ya da erkek olarak tanımlamayan) bir bireyin, Financial Times'daki “İş hayatında en etkili 100 kadın” listesine girmesini eleştiren tweet'ler yazdı. Bunce'un kadın olmadığını, dolyaısıyla bu listede yer almasının da, kadınlara haksızlık olduğunu – listede olmayı hakeden kadınların hakkını yediğini iddia etti.

Bunun üzerine Maya Forstater'a adeta savaş açıldı.

Non-binary olduğunu söylüyordu. Sadece bazı günlerde işe giderken kadın kıyafetleri giyiyor ve peruk takıyordu. Geri kalan günlerde takım elbisesi ile CEO olarak mesleğine devam ediyordu. 

Maya'yı işsiz bırakacak yorum, öncelikli olarak Philip'in kadın olmamasıydı.

Maya Forstater, kendisini non-binary olarak tanımlayan Murray ile tartışırken “he/him” zamirlerini kullanınca ise olan oldu ve Murray, Maya Forstater'a nefret suçu işlediği sebebiyle dava açtı.

Rowling de buna sessiz kalmadı. #MayanınArkasındayım etiketine

“İstediğin gibi giyin, istediğin gibi mutlu yaşa, istediğin herkesle rıza dahilinde birlikte ol; ama bir kadını biyolojik cinsiyetin gerçek olduğunu söylediği için işsiz bırakmak mı?” diyerek destek verdi. 

İşte hikayemiz de burada başlıyor.

Uzaktan bakanlara ve bu konulara pek hakim olmayanlara hemen hemen aynı görünse de; iki mücadele elbette ki farklı.

LGBT gruplar eşcinsel, trans ve interseks bireylerin hakları üzerine mücadele verirken;

feminist oluşumlar ise kadın haklarına odaklanıyor.

Elbette ki feminizm; eşitliği savunurken LGBT ile de dayanışıyor; LGBT de aynı şekilde… Kısacası kolkolalar, dayanışmaları bariz fakat aynı değiller.

Çalışma hakkı için mücadele veren büyükannelerimiz, o hakkı söke söke aldılar. Şimdilerde günümüz feministleri de eşit ücret için mücadele veriyorlar örneğin.

Mücadelenin çeşitleri ve yöntemleri değişse de odağı aynı: KADIN.

… kadınların sırf cinsiyetleri sebebiyle uğradıkları ayrımcılıklara karşı mücadele veriyor, malum. Peki her şey bu kadar basit görünürken, feministler transaktivistlerle hangi noktada ters düştüler?

Şöyle ki; feministler kadınların “dişi” bedeni sebebiyle tarih boyunca ezildiklerini, “daha çok tecavüze uğrayan, daha çok köleleştirilen, daha az özgür olabilen” cins olduklarını savunuyorlar. Bu durumda, erkeklerin avantajlı doğduklarını iddia ediyorlar. Peki trans kadınlar hayata “erkek bedeninde” başladıkları için, onlar da “erkek ayrıcalığına” sahip oluyorlar mı?

İşte tartışma tam olarak bu noktada başlıyor. Yani biyolojik cinsiyet konusunda…

Trans kadınlar, erkek bedeni ile doğdukları ve erkek çocuğu muamelesi gördükleri için belki de kız çocuklarına yani biyolojik kadınlara oranlara daha iyi eğitim fırsatlarına, özgürlüğe ve özgüvene sahip olabiliyorlar.

Fakat bir taraftan da “yanlış bedende olmanın” rahatsızlığı ve dayatılan cinsiyet kalıplarının baskısı oluyor üzerlerinde…

Ayrıca “trans” olarak açıldıklarında ve cinsiyet geçişi yaptıklarında toplum tarafından feci şekilde dışlanıyor, seks işçiliğine mahkum ediliyorlar. Bu da bir gerçek.

Bu durumda, “kim daha dezavantajlı?” kavgasından çok; iki tarafın da birbirinden farklı sıkıntıları ve dolayısıyla da mücadeleleri olduğunu kabul etmek gerekebilir.

Kadınlar ve trans kadınlar arasında deneyimler ve talepler farklı olmasına rağmen, “trans kadınlar kadındır” sloganı ile iki grup da “kadın mücadelesi” yani feminizm şemsiyesi altında buluşuyor ve bu noktada çatışmalar yaşanıyor.Feministler, örneğin, “erkek çocuklarının, kız çocuklarına kıyasla hayata daha avantajlı başladıklarını” iddia edemez hale geliyorlar artık çünkü bunu söylemek trans kadınların da avantajlı olduğunu iddia etmek demek ve pek de avantajlı bir grup sayılmazlar, değil mi?

Ayrıca regl, kürtaj, jinekoloji gibi feminizmin odağına aldığı konular da trans kadınlar tarafından “kadın olmak üreme organlarından ibaret değildir” tavrı ile pek hoş karşılanmıyor. 

Bunlar sadece bazı örnekler; kısacası tüm bu kavganın sebebi biyolojik cinsiyet diyebiliriz.

Judith Butler, Kuir Teori ile tanınmış ünlü felsefeci. Akademik seviyede, enine boyuna üzerine çalışmadan hakkında konuşmak elbette zor fakat Butler'ın ortaya attığı ve transkativizmin şu anki politikalarına şekil veren iddialarını şöyle tarif edebiliriz:

Malum, “kızlar pembe sever, erkekler ağlamaz” gibi cinsiyet rollerini, cinsiyetlere dayatılan davranış kalıplarını yıkıp geçmek feminizmin konusu.

Butler ise “sadece cinsiyet rollerini değil, cinsiyetleri de kıralım” diyor ve biyolojik cinsiyeti de, “erkek insanın penisi olur, dişi insanın vajinası olur” iddialarını da yıkıp geçelim diyor. Cinsiyetlerin gözlemlenme biçiminin de cinsiyetçi, patriyarkal bir algıyla yapıldığını söylüyor.

İşte günümüzde transaktivistlerin pek çoğu da, biyolojik cinsiyetin, Butler'ın iddia ettiği gibi, bir sosyal kurgu olduğunu savunuyor.

Bu iddiayı ortaya atan Butler'ın bir felsefe profesörü olduğunu hatırlayalım öncelikle. Şimdiye kadar hiçbir kayda değer biyologdan bu konuya dair açıklama gelmedi – ciddiye alınmadı diyebiliriz.

Peki biyolojik cinsiyetin yalan olduğunu iddia eden bilim insanları oldu mu? Evet oldu. Bunun en büyük dayanağı da “çift cinsiyetlilik” olarak halk arasında bilinen interseks'lerdi.

Fakat bu durumların hepsi “anomali” olarak zaten biliniyordu. Örneğin; elbette altı parmak ile doğan insanlar vardır ve altı parmaklı insanlar da insandır. Fakat insan, beş parmaklı bir türdür. Tek göz ile doğan, tek göz sahibi insanlar da vardır fakat insan türü iki gözlüdür.

Kanada'da yaşanan bu olay, adeta tüm dünyayı sardı ve feministler-translar arasında büyük tartışmalara sebep oldu.

Jessica Yaniv, Kanadalı bir trans kadın. Güzellik salonlarına gidip, bikini bölgesi ağdası olmak istiyor fakat penis sahibi olduğu için bu salonlardaki kadın ağdacılar tarafından reddediliyor. Bu reddedilişlerin birden çok sebebi var; bazı ağdacılar bir penisi ağdalamanın farklı yöntemleri olduğunu ve bunu beceremeyeceklerini söylüyorlar. Kimileri ise bir penis görmek, bir penise dokunmak istemediklerini söylüyorlar. İşte dananın kuyruğu burada kopuyor: Jessica, kendisini reddeden her güzellik salonunu teker teker dava ediyor. Ayrımcılık ve nefret suçuyla!

Çünkü eğer “trans kadınlar kadınsa”, kadınlar da penis sahibi olabiliyorlarsa; bu kuaför kadınların yaptığı düpedüz ayrımcılıktır! 

İşte bu emsal davada; bazı feministler, biyolojik cinsiyet hakikatini hatırlatıyorlar ve tartışmalar yine yükseliyor.

E tabi şimdi soruyorsunuz: “Madem biyolojik cinsiyet diye bir şey yok, neye göre kendimize kadın/erkek/nonbinary diyeceğiz?”

Son derece haklı bir soru. 

Neye göre? Kendi beyanınıza göre, arkadaşlar. Şimdi şöyle; ülkemizde de, dünya genelinde de resmi olarak cinsiyet geçişi yapmak için uzuuuun süreçler, doktor ve psikiyatri kontrolleri, operasyonlar ve hormonlar gerekiyordu. Fakat Birleşik Krallık, geçtiğimiz sene “self id” konusunu gündeme getirerek, bir insanın herhangi bir işleme ya da kontrole ihtiyaç duymadan resmi olarak cinsiyet beyanında bulunabileceğinin yolunu açmaya çalıştı.

Yani şöyle örnekleyelim: Türkiye'de bir transeksüel, gidip istediği gibi hormon alabilir, silikonlar dolgular gibi operasyonlar yaptırabilir ama resmi olarak “kadın” olarak geçişinin yapılması için heyet raporları, uzun yıllar lazım. Peki bu neden önemli? Evlenebilmesi, hapse düşerse kadınlar koğuşunda kalabilmesi, ve benzeri şeyler için. 

Birleşik Krallık'ta ise bu “self id” ile, bir insan hiçbir operasyona, kontrole ihtiyaç duymadan kendini “kadın” ya da “erkek” olarak beyan edebilecekti ve evet, dolayısıyla da örneğin hapishanelerde kadınlar koğuşuna girebilecekti. 

Bir transeksüel kadının erkekler koğuşunda kalması ne kadar korkunçsa; “self id” ile 'trans kadın' beyanı vermiş bir erkeğin kadınlar koğuşuna girmesi de o kadar korkunç oldu. Karen White isimli bir trans kadın, kadınlar koğuşunda kalıyordu ve iki hücre arkadaşına tecavüz etti.

Dolayısıyla feministler ve transaktivistler çatışması toplumsal seviyede daha da sert bir şekilde devam etti.

Yeni Zelanda, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve Birleşik Krallık; transeksüel sporcuların resmi müsabakalarda yarışmaya başladığı ülkelerden başlıcaları.

Örneğin, Yeni Zelanda'da, görselde görmüş olduğunuz trans kadın halter sporunda şampiyon oldu ve hatta rekor kırdı. Buna yorumu size bırakıyoruz.

Kanada'da rekorlar kıran şampiyon bisikletçi de bir trans kadın. Önümüzdeki olimpiyatlarda pek çok transgender sporcu yer alacak.

E haliyle feministler bu konuda da hak ihlali olduğunu düşünüyorlar. Çünkü ergenlikte vurmaya başlayan hormonlar; erkek çocuklara hayatları boyunca fiziksel avantaj sağlayacak kemik yoğunluğu, kas gücü, yüksek kırmızı kan hücreleri, büyük kalp ve ciğerler gibi değişimler katıyor. Kısacası yetişkin olduktan sonra hormonlara başlayan bu atletlerin kesinlikle biyolojik kadın atletlere karşı çok avantajlı olduğunu düşünüyorlar.

Çok hassas bir konu olduğu için fazla yorum yapmayacağım, direkt bilgileri vereyim:

– Trans bireyler arası intihar oranı gerçekten çok yüksek. Özellikle de gençler arasında bu böyle. İşte bu yüzden, trans çocukların hormon baskılayıcı ilaçlar kullanarak ergenliklerini geciktirmeleri hayat kurtarıcı olarak gözüküyor. Yani, bir trans çocuk, sesi ergenlikte kalınlaşmadan, sakalları çıkmadan cinsiyet geçişi yapabilirse daha çok “feminen” görünüme sahip olacak ve bu da bir trans için hayati bir mesele.

– Özellikle kız çocukları başta olmak üzere, çocukların %60-70 kadarı ergenlikten sonra “beden disforisi”nden kurtuluyorlar ve bedenleriyle barışıyorlar. 

– Ergenlik süresinde gelen hormonlar, insanı sadece “feminen-maskülen” yapmakla kalmıyor; beyin gelişimi, kemik güçlenmesi gibi pek çok işe daha yarıyor. Bu hormonları baskılamak, bedensel sağlığı riske atmak demek. 

– Hormon baskılayıcı ilaçlar, maalesef ki henüz doğru düzgün hiç test edilmedi.

İşte bunlar konunun artıları ve eksileri. Aşağı tükürsen sakal, yukarı tükürsen bıyık yani… Zor bir konu!

Örneğin Amerika'da belli eyaletlerde, kız çocuklarının sünnet edilmesinin önüne geçmeye çalışan bir oluşum, 18'inden küçük çocukların cinsel organlarına cerrahi müdahalenin suç kapsamına alınıp cezalandırılması için büyük çaba harcadı. Böylece kızlarını sünnet ettiren ebeveynler, karşılarında mahkemeyi bulacaklardı. Fakat transaktivistler, bunun 18 yaşından küçük transların geçiş ameliyatlarını engelleyeceği endişesiyle önüne geçmeye çalıştılar.

Lezbiyenler, kadınlardan hoşlanan kadınlar… Ama “biyolojik cinsiyet yok” dediğimizde ve kadınların da penisi olabileceğini söylediğimizde; bazı lezbiyenlerin penis sahibi trans kadınlarla olmak istememeleri “transfobi” olarak görülüyor. Bu da çatışmalara sebep oluyor işte.

İşte böyle çatışmalar… Üniversitelerden güzellik salonlarına, muayenehanelerden sokaklara taşan bir tartışma bu. Kardeş gibi olan iki mücadele, birbirlerine düştüler.

Siz bu konuda neler düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım!