Kısıtlı bütçelerinden dolayı alışveriş yapmak için indirim dönemlerini bekleyen vatandaşların giderlerini kontrol altına almak için başvurdukları yöntemler giderek ilginçleşiyor. Son dönemin dikkat çeken bir yöntemi de öğrencilere uygulanan indirimlerden yararlanmak için açık öğretim fakültelerine kayıt yaptırmak. Şehir içi ulaşımda kullanılan İstanbulkart gibi uygulamaların aylık abonelik ödemelerinde öğrenci indiriminden yararlanmak isteyen çok sayıda kişinin çeşitli üniversitelerin açık öğretim fakültelerine kayıt yaptırdığı öne sürülüyor. Böylece vatandaş ulaşımında aylık 142 lira, yıllık ise 1.715 liralık bir avantaj sağlıyor.
745 LİRAYA DÜŞÜYOR
Normal bir vatandaş aylık İstanbulkart abonesi olmak için 205 liralık abonelik ücreti ödüyor. Bu yıllık 2 bin 460 lira ediyor. Ancak aynı vatandaş Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi bölümlerinden birine kayıt yaptırarak öğrenci belgesi alıyor. Aldığı öğrenci belgesi ile sistem üzerinden başvurup kendisine öğrenci akbili çıkartıyor. Böylece aylık akbil için ödediği abonelik ücreti 40 liraya düşmüş oluyor. Açık öğretim fakültelerin dönemlik ücreti ise 260 liradan başlıyor. Böylece vatandaş okul ücreti ile beraber akbile toplamda yıllık 745 lira gibi bir ücret ödemiş oluyor. Ankara’da toplu ulaşımda öğrenci indirimi tam bilete göre yüzde 46’lık bir avantaj sağlarken İzmir’de ise vatandaşlar yüzde 53 daha az ödemiş oluyor. Normal şartlarda öğrencilerden iki dönemlik kayıt ücreti alınırken akbili almak için kayıt yaptıran vatandaşlar sadece ilk dönem ücretini yatırıp kendilerine gerekli olan öğrenci belgesini alıyor.
KART İÇİN İKİNCİ ÜNİVERSİTE
İstanbul Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra fotoğrafçılık yapmaya başlayan Kerim Ç, “Okul bittikten bir süre sonra seyahat için kullandığım kart öğrenci tanımlamasından çıkarıldı. Ücretler yüksek geldiği için 2 yıl önce Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Turizm ve Seyahat Hizmetleri Bölümü’ne kayıt yaptırdım. Kayıt esnasında 220 liralık ücret ödemiştim ancak öğrenci belgesini aldıktan sonra kaydımı yenilemedim. O zaman 80 lira olan öğrenci akbili ücreti 40 liraya düşünce bizim için daha da iyi oldu. Gün içinde çok fazla otobüs, metro ve metrobüs kullandığım için dikkat etmem gerekiyor“ şeklinde konuştu. Akdeniz Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra İstanbul’da yaşamaya başlayan 27 yaşındaki Cahit A. da öğrenci akbili alabilmek için geçen yıl açık öğretim fakültesine kayıt yaptırmış. Cahit A., “İşe gidip gelmek için gün içinde çok fazla ulaşım aracını kullanıyordum. Çözümü açık öğretim fakültesine kayıt yaptırmakta buldum” dedi.
2.2 MİLYON PASİF ÖĞRENCİ
2018-2019 öğretim yılı verilerine göre Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi bünyesinde 542 bini aktif olmak üzere toplam 2 milyon 775 bin 156 öğrencinin kaydı bulunuyor. Yani 2.2 milyon öğrenci kayıt yaptırıp daha sonra aktif eğitime devam etmemiş.
18 MİLYON KART 3.5 MİLYAR TL ÖDEME
İBB Belbim (Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş) 2018 Faaliyet Raporu’na göre İstanbul’da 18 milyon aktif İstanbulkart var ve günlük 6 milyonun üzerinde seyahat yapılıyor. 2018’de toplam 2 milyar 45 milyon 593 bin 322 geçiş yapılırken yıllık toplam ödeme 3.5 milyar lira.
MÜZEDE DE İNDİRİM VAR
ÖĞRENCİ kimliği sadece şehir içi ulaşımında avantaj sağlamıyor. Sinema, müze ve bazı tesislerde de indirim sağlıyor. Örnek vermek gerekirse Türkiye’nin birçok bölgesindeki müze ve ören yeri girişlerinde kullanılan Müzekart ücretleri 70 lira iken öğrenci indirimi ile bu 30 liraya düşüyor. Hafta sonları çok sayıda ziyaretçi ağırlayan Atatürk Arboretumu’nda giriş ücreti 20 lira iken öğrencilere 7.5 lira. Sinemalarda ve tiyatrolarda ise öğrencilere yüzde 20-30 indirim uygulanıyor.
ASKERLİK İÇİN DE KULLANILIYORDU
SON bedelli askerlik yasası çıkmadan önce de çok sayıda vatandaş öğrenci olma yolunu seçerek askere gitme sürecini erteliyordu. Bunun için açık öğretim fakülteleri ile özel üniversitelerin açtığı paralı ve tezsiz yüksek lisans bölümlerini tercih ediyorlardı. Bedelli askerlik hakkının tanınması ile beraber devlet üniversitelerine yüksek lisans başvuruları yüzde 60, vakıf üniversitelerinde ise yüzde 50 azalmıştı.