2019 yılının Mart ayında Çin’de düzenlenen doğal taş fuarına katılan Türk firmaları, fuarın son gününde yaşanan bir olay ile şok yaşamıştı. 150 Türk mermer firmasının katıldığı Xiamen Doğal taş ve Teknolojileri Fuarı’nda Çinli polisler, sabaha karşı yaptıkları bir baskınla 4 Türk iş insanını gözaltına almıştı. Yaklaşık 9 ay önce gerçekleşen olaya gerekçe olarak ise bu firmaların 24 milyon TL’lik vergi ihlalinde payları olduğu iddiası yer almıştı. Yaşanaların ardından gözaltına alınan 4 Türk vatandaşından ikisinin serbest bırakıldığı ve onların da Türkiye’ye döndüğü öğrenildi. Ancak işinsanlarından ikisi Çin’de kaldı. İddialara göre yargılama süreci devam ettiği için Alfa Mermer’in yöneticileri Mustafa Özbağır ve Zeki Güldalı Çin’den ayrılamadı. Bu iki isim, Çin’de serbestçe dolaşabiliyor ancak ülkeyi terk etmelerine yasak getirildi. Türk işinsanlarının yargılama süresince Çin’de kalmak zorunda oldukları ancak ülkede herhangi bir sıkıntı yaşamadıkları belirtildi. Çin’deki zorunlu kalışları sırasında günlük hayatlarını sürdüren iki işinsanı Çin’deki etkinliklerinden bazı fotoğrafları da sosyal medyadan paylaştı.
Çin’de yaşanan gözaltı haberini de Hürriyet Gazetesi 10 mart 2019’da gündeme getirmişti. Operasyonun, Guangzhou, Yunfu ve Türkiye’de ofisleri bulunan firmaların 2016 yılından bu yana Çinli bazı şirketlerle işbirliği yaparak Çin’e daha ucuza ham mermer getirdikleri iddiası ile gerçekleştirildiği ifade edilmişti. Operasyon kapsamında gündeme gelen iddialara göre 400 milyon Çin Yuanı (yaklaşık 323 milyon 782 bin TL) değerinde 240 bin ton mermerin kaçak yollarla Çin’e sokuldu ve bu yolla 30 milyon Çin Yuan’ı (yaklaşık 24 milyon 283 bin TL) vergi kaçakçılığı yapıldı. Ancak sektör temsilcilerinden aldığımız bilgilere göre Çin’de ticaret yapılırken, bazı aracı firmalarla çalışılıyor. Aracı firmaların yaptıkları uygulamalar sebebiyle ihracatı gerçekleştiren bazı firmaların zor durumda kalabildiği, yaşanan bu durumun da bundan kaynaklanmış olabileceği belirtildi.
150 FİRMA KATILMIŞTI
2019’un Mart ayında düzenlenen Çin’deki fuara katılan bir Türk işadamı, konuyu Hürriyet’e şöyle anlatmıştı: “Sabah saatlerinde otele polisler geliyor. Bazı Türk mermerciler göz altına alınıyor. Bu konunun duyulmasının ardından benim gibi bazı mermer firması sahipleri de dönüş uçaklarını erkene aldı. Bazıları ise Hong Kong’a geçti.” Xiamen Doğal taş ve Teknolojileri Fuarı’na Türkiye’den 150 firma katılmıştı.