Akın Akçalı, Akçalı Boya’nın ikinci kuşak temsilcisi. Aynı zamanda Boya Sanayicileri Derneği (BOSAD) Başkanı da olan Akın Akçalı, 2019’daki boya sektörünü, Akçalı Boya ve Permolit markalarının hedeflerini anlattı. Türkiye’de yüzde 100 yerel sermayeli bir boya markası olarak büyümeye devam ettiklerini anlatan Akçalı, 2020’de yurtdışındaki hedeflerini de büyüttü.
– Boya sektörü zor bir dönem geçirdi. Bazı boya şirketleri el değiştirdi. Sektör 2020’ye nasıl giriyor?
Sektörün daha çok ihracat yapmaya ihtiyacı var. Türkiye’de yerli boya şirketi sayısı azaldı. Bu arada Türkiye boya sektörü 1.2 milyar dolar ihracat rakamına ulaştı. Türkiye boya sektörü 45 ülkeye boya ihraç ediyor. Dünyadaki boya pazarı 600 milyar dolar büyüklükte. Türkiye’nin buradaki payını artırmalıyız. Türkiye boya sektörü olarak biz bunu 2 katına çıkarmayı hedefliyoruz. Bunun için de daha çok yurtdışına açılmamız gerekiyor. 2020-2030 yılları arasında dünyadaki boya sektörünün yüzde 2-3 arasında büyümesi bekleniyor. İhracatımızı artırmamız için sektörün özellikle ÖTV ve KDV yükünün azaltılması gerekiyor. İthal girdi oranımız yüzde 60-70. Bunun azaltılması için de çalışmalıyız.
– İhracatın katlanarak büyümesi için yeni hamlelere ihtiyaç var o zaman…
Türkiye’ye baktığımızda boya şirketlerinin daha çok düşük fiyatlarla ürün ihraç ettiğini görüyoruz. Hedefimiz bu yüzden gelir seviyesi yüksek olan ülkeler olmalı.
– Boya sekötörü aslında ekonominin de bir göstergesi…
Kesinlikle. Türkiye’de 2018’e kadar ülke büyümesiyle birlikte büyüyen bir sektör vardı. Döviz kurlarındaki oynama, konut satışlarındaki düşüşle birlikte 2018’de zor günler oldu. 2019’da ise toparlanma oldu. Faizlerin düşmesiyle, konut satışlarındaki hareketlilik olduğunda bu boya sektörünü etkiliyor. Türkiye’deki boyaların yüzde 80-85’i yenilemede kullanılıyor.
– Türkiye’de yabancı boya markalarının ve yabancı ortaklı markaların güçlü olduğunu görüyoruz. Sizin gibi yüzde 100 yerli sermayeli şirketlerin ayakta kalması zor mu?
Kolay değil. Hammaddenin yüzde 50’sinden fazlası ithal ediliyor. Yabancı ortaklı şirketlerin hemen hemen hepsi Türkiye’den az gelişmiş ülkelere boya ihracatı yapıyor. Oysa çıtayı yükseltip gelişmiş ülkelere odalanmak gerekiyor. Çünkü Türkiye kaliteli boya üretiyor. Ancak Türkiye’deki boya şirketlerimiz markalaşamadı. Gelişmek için yabancı ortaklarla ilerlemenin, yurtdışına açılmanın olumlu yanları da var.
– Sizin sektördeki durumunuz nedir?
Akçalı Boya babam tarafından kuruldu. 1984 yılından bu yana boya sektöründeyiz. Biz Türkiye’de 1986’da ilk tavan boyasını üreten markayız. 300’ün üzerinde ürün gamımız var. Su bazlı boyalarımızın yanısıra sprey boyalarda da öncülüğümüz var. Sprey boyalarda Türkiye’de pazar lideriyiz.
– Sizin kaç ülkeye ihracatınız var?
26 ülkeye ihracatımız var. 1996’dan beri Rusya’da üretimimiz var. 2006’da da Nijerya’da üretim tesisi kurduk. İngiltere’de Akçalı UK adlı bir şirketimiz ve ofisimiz var.
– İngiltere’de nasıl gidiyor işleriniz?
WRX Sprey Boya markamızla İngiltere’ye girdik. Sprey boya satışlarımız çok iyi gidiyor İngiltere’de. Sprey boyalar çok farklı alanlarda satılıyor. Bisiklet boyası da var, mobilya boyası da. Bu ay Türkiye’de ürettiğimiz su bazlı boyaları da İngiltere’de satmaya başladık. Daha iyi olacağını öngörüyoruz.
– Üretiminizin ne kadarını ihraç ediyorsunuz?
Üretimimizin yüzde 7’sini ihraç ediyoruz. Amacımız bunu yüzde 25’e çıkarmak.
– İnşaat sektörü Avrupa ülkelerine göre hareketli olmasına rağmen Türkiye’nin kişi başına boya tüketimi düşük mü?
10 kilogram civarında. Avrupa ülkelerinde bu rakam 16-17 kilogram. Türkiye’de inşaat sektörü hareketli ancak yeni inşaatlarda tüketilen boya miktarı toplam tüketimin yüzde 10-11’ini kapsıyor. Boyanın yüzde 80’ini eski binalarda kullanılıyor. Ancak Türkiye’de kentsel dönüşümle birlikte boya-badana ihtiyaçları ertelendi, bu da sektörü etkiledi.
AKIN AKÇALI KİMDİR?
İstanbul 1978 doğumlu olan Akın Akçalı çocukluğundan itibaren babası Subutay Akçalı’nın yanında işe gitti. Hukukçu olan babasının kurduğu Akçalı Boya’da her tatilde çalıştı. Boya sektöründe çocukluğundan itibaren pişen Akın Akçalı Ata Koleji’nde okudu, her yaz tatilinde İngiltere’de dil okullarına gitti. Anadolu Üniversitesi İktisat Fakültesi’ni bitirdi. 18 yaşında babasından habersiz ilk şirketini kurdu. Boya-badana işleri yapan şirketini üniversite sırasında yönetti. Ancak hem okul hem işi birarada yürütmekte zorlandı, askerlik görevini yaptıktan sonra babasının şirketinde pazarlama bölümünde işe başladı. Şirketteki sorumlulukları zaman içinde büyüdü. 2010 yılında şirketin CEO’su oldu.
