ANKARA, 9 Kasım (Reuters) – Merkez Bankası (TCMB) başkanlığına Murat Uysal’ın yerine Naci Ağbal’ın atanması ve bunu takiben Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın sosyal medyadan istifasını açıklaması ardından politika değişimi beklentisiyle olacağı dolar/TL tarihi zirvelerinden gerilemiş durumda.
İstifanın kabulüne ya da reddine ilişkin resmi bir açıklama bu sabah itibarıyla yapılmamasına karşın bir Hazine yetkilisi istifa paylaşımının Albayrak’a ait olduğunu dün teyit etti. ekonomi politikalarında nelerin değişeceğini Albayrak’ın yerine gelebilecek yeni bakanı beklemeye devam ediyor. Öte yandan başta Cumhurbaşkanı Tayip Erdoğan olmak üzere sürece siyasilerin yorumu ve yeni görevden alma/atamaların olup olmayacağı takip ediliyor.
Öte yandan piyasanın dikkatle izlediği Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal ilk açıklamasını bu sabah yaptı. Açıklamada, PPK‘ya kadar mevcut durum gözden geçirileceği; oluşacak veri ve değerlendirmelerle gerekli politika kararları alınacağı vurgulandı bu hafta küresel gelişmelere rağmen piyasalarda lokal gelişmelerin ön planda kalmasını bekliyor.
Dolar/TL Merkez Bankası’nın (TCMB) piyasaların beklentilerini karşılayamayan adımları ve ABD seçimleri kaynaklı küresel fiyatlamalarla Cuma günü 8.58 ile rekor kırmış, euro/TL‘de 10.19 seviyesine oluştu.
Dolar/TL haftasonu 8.58 tarihi zirvesinden 8.3’e kadar geriledi. Düşüş Albayrak’ın istifasının hemen ardından gerçekleşti. TL’nin değer kazancı illikit piyasada %2’yi aştıktan sonra kur bu sabah ilk işlemlerde saat 0907’de 8.3650/8.3900 seviyesinde işlem gördü.
Aynı saate euro/TL 9.9456/9.9757 seviyesinde, sepet bazında TL ise 9.1547/9.1826 seviyesindeydi.
TL’nin dolar karşısındaki son 3 yıldaki değer kaybı %55 civarında. Bu verilere göre 22 gelişmekte olan para birimi değerlendirildiğinde TL açık ara en çok değer kaybeden para birimi konumunda. TL’nin bu yılki kaybı ise %30 seviyesinde.
Ağbal görevi Uysal’dan devralmasının ardından Cumartesi günü TCMB’nin mevcut yöneticileri ile gerçekleştirdiği istişareler ardından dün de banka genel müdürülerinin de yer aldığı sektör temsilcileriyle görüşme yaptı. Sektör yetkilisinden alınan bilgiye göre görüşmelerde makroekonomik gelişmeler hakkında görüş alışverişinde bulunuldu. Ağbal banka genel müdürlerinden beklentilerini ve yapılması gerekenlere ilişkin görüşlerini aldı.
TL’de Merkez Bankası’nın piyasa beklentilerini karşılamayan Ekim ayı faiz kararından beri neredeyse her gün değer kaybı ve negatif ayrışma yaşanıyordu. Bankacılar TL’deki değer kaybı ve ayrışmayı; düşük faiz, yüksek enflasyon ve azalan rezervlere karşın devam eden dış finansman ihtiyaçları başta olmak üzere Türkiye’ye özgü risklere bağlıyorlardı. ABD seçimleri, jeopoolitik gelişmeler ve küresel piyasalar da sürece etkili ediyordu.
Reuters’da haftasonu yayımlanan bir haberde TCMB’de beklenmedik ve hızlı bir şekilde yaşanan başkanlık değişiminin TL’deki değer kaybı ve son dönemde bir çok adım atılmasına karşın bunlardan sonuç alınamaması neticesinde gerçekleştirildiğine dikkat çekildi. bankanın Hazine masası yetkilisi, “Albayrak’ın istifasının kabul edilip edilmediği henüz net değil. AKP’den bir çok yetkilinin istifanın kabul edilmemesi yönünde bir talebi de bulunuyor. Kabinede değişiklik olma ihtimalini gündemde. Bu kapsamda Erdoğan’ın ilk söylemi önemli. AKP’nin piyasa tarafından bilinen ve geçmiş adımlarıyla takdir edilen kredibilite sağlayacak belki de en güçlü isminin TCMB’ye başkan olarak atanması çok önemli bir gelişme” dedi ve ekledi:
Aynı Hazine yetkilisi, dün banka müdürleriyle gerçekleştirilen toplantıda Ağbal’ın ekonomideki gelişmeleri dinlemiş olması önce piyasanın görüşlerini alacağı ardından istişarelerle birlikte ilk adımlarını atacağını gösterdiğini söyledi.
Albayrak, görevinden istifa etmeden önceki son açıklamasında döviz kurunda beklentinin çok üstünde bir dalgalanma yaşanmadığını, dolara müdahalenin de henüz düşünülmediğini söylemişti. Albayrak dövizi faiz üzerinden baskılamanın mümkün olduğunu ancak faizi yükseltmenin tercih edilmediğini de belirtmişti. dönemde rekabetçi TL söylemiyle birlikte uygulanan politikalar yabancı yatırımcıların portföylerinde sert azalışların yanında kamunun 2019’dan beri 130 milyar dolara yaklaşan döviz arzı ile sonuçlandı.
Buna karşın TL’nin getirisini yeterli görmeyen lokal yatırımcılar bu yıl döviz ve altın cinsi mevduatlarını 27.4 milyar dolar artırmış durumda. yatırımcılar Türk hisse senetlerinde yılbaşından beri 5.8 milyar dolar satış yaptı. Yıllarca TL cinsi iç borçlanma piyasasında %20-25 ağırlığa sahip yabancılar bugünlerde bu oranı %3’lere kadar düşürmüş durumda. DİBS’de bu yıl yabancı çıkışı 7.6 milyar dolar.
Dolayısıyla hem lokal hem yabancı yatırımcılar TL’ye güvenmekten şu an uzak. Bu nedenle piyasalar yaşananlar değişimlerin politikalara yansımasını izliyorlar.
TCMB’nin likidite adımlarıyla birlikte ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti CBTWACF= Cuma günü 5 baz puan artışla %14.12 seviyesine yükseldi. Temmuz ortasından beri 650 baz puanın üzerinde sıkılaştırmaya gidildi ve fonlama maliyeti Aralık 2019’dan beri en yüksek orana çıktı. CBTWACF=
Türkiye’nin 5 yıllık kredi iflas takası primi (CDS) geçen hafta 550 puan civarında dalgalandıktan sonra gerilediği seviyelerde güne başladı. Saat 08.56’da CDS 523/533 baz puan seviyesinde.
