GÜVENLİKLİ, geniş sosyal tesisli bir sitede oturmayı birçoğumuz tercih ederiz. Ancak bunun için ek bir gider kalemini daha karşılamamız gerek, o da aidat. İnsanlar ev alırken ya da kiralarken artık aidatlara göre seçim yapıyor. Çünkü başta İstanbul olmak üzere birçok büyükşehirde aidatlar kirayla yarışır, hatta kimi zaman aşar hale geldi. Gayrimenkul bilgi şirketi REIDIN, 2019 yılı ‘Markalı Konut Projeleri Aidat Değerleri’ analizi yaptı. Aidat verilerinin 1269 markalı konut projesi üzerinden değerlendirildiği 2019 yılı sonuçlarına göre, en yüksek aidatı İstanbul’da sitede yaşayanlar ödüyor.
METREKARESİ 29 TL
Analiz sonuçlarına göre İstanbul’da en yüksek aidat metrekare başına 29 lira ile Beşiktaş’ta talep ediliyor. Ankara’da en yüksek aidat metrekare başına 17 lira ile Çankaya’da, İzmir’de 8.6 lira ile Bayraklı’da uygulanıyor. Yani 100 metrekarelik bir evde İstanbul Beşiktaş’ta 2 bin 900 lira, Ankara Çankaya’da 1700 lira, İzmir Bayraklı’da 860 lira aidat ödeniyor. Markalı konut projelerinde ortalama değerlere bakıldığında ise İstanbul’da aidatların en yüksek olduğu ilçe Şişli. İlçede ortalama aidat metrekare başına 11.9 lira. Şişli’de 100 metrekare bir evde yaşayan ortalama 1190 TL aidat ödüyor. Beşiktaş’ta metrekare aidat bedelinin ortalaması 10 lira, Kağıthane’de 5.6 lira olarak açıklandı.
Ankara’da ortalama değerlere bakıldığında en yüksek aidatı metrekare başına 3.2 lira ile Çankaya’da oturanlar ödüyor. Çankaya’yı 2.5 lira ile Gölbaşı, 2 lira ile Etimesgut izliyor. Son dönemde çok sayıda markalı konut projesi inşa edilen İzmir’de ise metrekare başına ortalama 5.8 lira aidat bedeliyle Urla ilk sırada. Narlıdere’de yaşayanlar metrekare başına 3.7 lira, Bayraklı’da yaşayanlar 3.6 lira ödüyor. 2018 yılına göre il geneli yıllık ortalama aidat değerleri İstanbul’da yüzde 10.5, Ankara’da yüzde 3.7, İzmir’de yüzde 12.4 oranında artış gösterdi.
EN DÜŞÜK AİDAT
Araştırmaya göre İstanbul’da aidat ortalamasının en düşük olduğu ilçe 1.5 lira ile Silivri. Şile’de bu rakam 1.7 lira, Arnavutköy’de 2.1 lira olarak talep ediliyor. Ankara’da ise en düşük aidatı Sincan’da yaşayanlar ödüyor. Sincan’da metrekare başına aidat 0.7 lira. Altındağ’da yaşayanlar 1.2 lira, Yenimahalle’de yaşayanlar ise 1.7 lira ödüyor. İzmir’de en düşük aidat bedeli metrekare başına 1.7 lira ile Menemen ve Torbalı’da. Karabağlar’da ise aidat ortalama 2.1 lira.
KİRACI MI ÖDER EV SAHİBİ Mİ?
KİRACI ve mal sahibinin aidatları ne şekilde ödeyeceği konusunda iki temel kriter var;
İşletme bütçesi ve yatırım bütçesi. İşletme bütçesi çalışanların maaşı, ortak alan gideri gibi unsurları içeriyor ve bu gider kiracıya ait. Yatırım bütçesinden gelen masrafları kiracı değil ev sahibi ödüyor. Binanın güçlendirilmesi, asansörün değiştirilmesi, binanın boyanması, demirbaş alımı gibi kalemler yatırım bütçesine giriyor. Kiracıların Denetim Kurulu’ndan bu bütçeleri isteme hakkı var.
LÜKS MASRAFLARI ÖDEMEK ZORUNDA DEĞİLSİNİZ!
Aidat hakkında bilinmesi gerekenleri Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz’a sorduk. Kiraz şunları söyledi:
Apartman veya site aidat rakamlarına itiraz ancak kat malikleri genel kuruluna katılım ile mümkün. Kurula ev sahipleri katılırken kiracılar sadece ev sahibinin vekaleti olması halinde katılabiliyor. Kurulda kararlar yüzde 51 oy ile alınıyor. Toplantıya katılmayan kat malikinin karara itiraz edebilmesi için 6 ay içerisinde Sulh Hukuk Mahkemesi’nde dava açması dışında bir yol bulunmuyor. Toplantıya katılıp olumsuz oy verenler için de toplantı tarihinden itibaren 1 ay içerisinde bu davanın açılması gerekiyor.
Sitenizde yapılması istenen yenilik ve ilave çok masraflı veya lüks ise veya sadece bazı kat maliklerinin kullanımına ilişkin ise diğer kat maliklerinin bu gidere katılması zorunluluğu yok. Örneğin site içerisinde bebek bakım odası yapılmak istenmesi halinde çocuğu olmayan kat maliklerinin bu gidere katılması zorunlu değil.
Aidatını ödemeyen veya boş olan dairelerin aidatları diğer kat maliklerine paylaştırılamaz. Boş olan dairelerin aidat ödeme sorumluluğu müteahhitlere ait.
Aidatını ödemeyenler hakkında yönetici veya diğer maliklerden her biri dava açabileceği gibi icra takibi de yapabilir. Aidat ödememe halinde özel bir gecikme tazminatı hesabı da işler ve ödenmeyen aidatlar için aylık yüzde 5 gecikme tazminatı da alınır.
Kiracının aidat yükümlülüğü en fazla ödediği aylık kira bedeli kadardır. Bu miktarı aşarsa sorumluluk mal sahibinde.