Investing.com – Piyasada dönen yani dolaşımdaki para miktarı olan para arzında M1, piyasadaki nakde bankalardaki vadesiz mevduatların dahil edilmesidir. M2, ise piyasadaki nakit ve bankalardaki vadesiz mevduata vadeli mevduatların da dahil edilmesidir. M3 ise en geniş para arzıdır ve M2’ye repodan sağlanan fonlar, para piyasası fonları ve vadesi 2 yıla kadar olan ihraç edilen menkul kıymetler eklenerek elde edilmektedir.
TCMB verilerine göre, geniş para arzı M3, Eylül 2020 döneminde yıllık %43,5 büyümenin ardından Ekim 2020 döneminde yıllık %45,8 büyüdü. En dar para tanımı olan M1’in yıllık büyüme oranı ise bir önceki ay %90,1 olarak gerçekleşirken Ekim ayında %93,8’e yükseldi.
Parasal sektör tarafından verilen kredilerin yıllık artış hızı, hanehalkı için Eylül 2020’da %48,5 iken Ekim 2020’da %46,6 oldu. Finansal olmayan kuruluşlara verilen krediler ise Eylül 2020’da bir önceki yıla göre %39,4 artarken, Ekim 2020 döneminde bir önceki yıla göre %44,1 arttı.
Geniş para arzı bileşenlerinin para arzındaki yıllık büyümeye katkısı incelendiğinde; vadeli mevduatların para arzına en büyük katkıyı sağlayan kalem olduğu, bunu vadesiz mevduatların izlediği görüldü.
Ekim 2020’da geniş para arzı M3’de gözlenen yıllık %45,8 oranındaki büyümede %27,6 ile vadeli mevduatlardaki artış etkili oldu, bunu %14,2 ile vadesiz mevduatlar izledi ve diğer kalemlerin katkısı sınırlı düzeyde kaldı.
M3’teki büyümenin karşılık kalemlerine yansıması; %46,7’si özel sektörden, %9,6’sı genel yönetimden, %1,3’ü banka dışı finansal kuruluşlardan ve %0,5’i net dış varlıklardan alacaklarda artış şeklinde oldu. Diğer taraftan diğer kalemler (net) %12,3 oranında azalış olarak katkı yaptı.
Yazar: Deniz Engin