Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç, Bölgesel Kalkınma Odaklı Üniversiteler Projesi’ne Yozgat Bozok, Kırklareli, Hitit, Bartın, Artvin Çoruh üniversitelerinin de katıldığını söyledi. YÖK Başkanlığında düzenlenen toplantında açıklamalarda bulunan Saraç, küreselleşmeyle birlikte yükseköğretim kurumlarının, üstlendikleri misyonlar, işlevleri, yeni stratejiler ve iş birliği modelleri çerçevesinde önemli değişimler gösterdiğini belirtti.
Bu süreçte yükseköğretim kurumlarının, özellikle bilgiyi üretmeleri, bu konuda ihtisaslaşmaları ve bilgiyi transfer edebilmelerinin, inovasyon geliştirme yetenekleri gibi kavramlarla yerel, bölgesel, ulusal ve uluslararası kalkınma ve rekabet gücünü arttırma potansiyellerinin artık fevkalade önem kazandığını söyleyen YÖK Başkanı Saraç, şöyle konuştu:
“Başkanlık görevine geldiğim 2015’ten itibaren üniversitelerin faaliyetleri ve ilmi çıktılarının birbirinin aynısı olamayacağı, akademik yapılarına, beşeri sermayelerine, kuruluş misyonlarına ve bulundukları bölgelere bağlı olarak yapılan değerlendirmelerle üniversitelerin çeşitliliğinin gerekliliği üzerinde durdum. Bir önceki nesil bölgesel gelişme politikalarının, bölgelerin kalkındırılması konusunda büyük ölçekli altyapı geliştirme ve bölgeye yatırım çekme gibi yöntemlerle gelişme hedeflerine ulaşmayı amaçladı. Büyük ölçüde kamu fonu tahsisine rağmen, geri planda kalan bölgeler diğerlerini yakalayamadı. Kalkınma kutupları, öğrenen bölgeler, sosyal ve beşeri sermaye, bilgi transferi gibi kavramlar üniversitenin bölgedeki rolünü merkezi bir öneme sahip kıldı. Bu bağlamdan hareketle yeni YÖK’te ‘Bölgesel Kalkınma Odaklı İhtisaslaşma Projesi’ kapsamında 2006’dan sonra kurulan üniversitelerle çalışılmaya başlandı. Bu çerçevede, proje için daha önce Bingöl, Kırşehir Ahi Evran, Uşak, Düzce, Burdur Mehmet Akif Ersoy, Aksaray, Kastamonu, Muş Alparslan, Recep Tayyip Erdoğan ve Siirt üniversiteleri, bölgenin mevcut durumu, üniversitenin potansiyeli, bölge-üniversite ilişkisi gibi üç ana kulvarda pek çok parametre dikkate alınarak seçildi.
Bölgesel Kalkınma Odaklı İhtisaslaşma Projesi kapsamındaki 10 üniversitemize, yine aynı kriterlerle değerlendirmeye alınarak seçilen Yozgat, Kırklareli, Çorum Hitit, Bartın, Artvin üniversiteleri olmak üzere beş üniversitemiz daha katıldı. Bütün bu üniversitelerimizden beklentimiz kendilerine verilen ihtisaslaşma alanında ‘Hedeflenmiş Sosyo-Ekonomik Araştırma Programları’nı geliştirmeleri ve bu programın bölgenin kalkınmasına anlamlı değerler sunması sağlaması. Böylece bölgede, üniversite organizasyon ve stratejilerinde gelişmeler olacak, Ar-Ge organizasyonu artacak, ürün pazar ve rekabetinde güçlenmeler beklenecek, fon kaynakları artacak, yeni genişletilmiş işbirlikleri doğacak, uzmanlaşmış merkezler gelişecek ve de en önemlisi bölgeye ait kültürel güçlü değişimler ortaya çıkacak. Projeyle üniversitede, bölgenin ekonomik aktörler arasındaki hareketliliği destekleyen programların çeşitlenmesi, bölgesel gereksinimleri karşılayacak eğitim programlarının geliştirilmesi, bulunduğu bölgeyi daha iyi bilen öğrenciler ve mezunların istihdamıyla bölge temelli öğrenme süreçlerinin oluşturulması da bekleniyor.
SİNERJİ DOĞURAN ÇALIŞMALAR YAPILMASI BEKLENİYOR
Üniversitelerin bölgesel kalkınma konusundaki bir diğer önemli getirisi; ekonomik başarı, bireysel yetenekler ve gruplar arası bilgi transferiyle de doğrudan ilişki sağlaması. Üniversitelerin yerel düzeydeki araştırma sonuçlarının ilgili özel ve kamu sektörleriyle paylaşılarak üretime dönüştürülmesi hedeflenmeli. Bölgesel kalkınma ajanslarıyla etkin bir iletişim ağı kurularak sinerji doğuran çalışmalar yapılması bekleniyor. Projenin beklenen gücü gerçekten etkin ve yüksek. Henüz dört yıllık bir proje olmasına rağmen birçok filizlenmeyi görüyoruz ve projeden Türkiye’nin geleceği için umutluyuz.
İHTİSASLAŞAN ÜNİVERSİTELERE DESTEK
Bölgesel kalkınmada ihtisaslaşma misyonu verilen bu üniversiteler Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından mali kaynaklarla, YÖK tarafından ise akademik personel kaynağı sağlanarak destekleniyor. Bu bağlamdan olmak üzere kaynak aktarımlarına ek olarak üniversitelerin ihtisaslaşma alanlarıyla ilgili olmak şartıyla 2018’de 50; 2019’da 100 araştırma görevlisi için ilave atama izni bu üniversitelere tahsis edildi. Ayrıca ihtisaslaşma alanlarına uygun olarak öğretim üyesi yetiştirmek amacıyla yurtdışı lisansüstü burs imkânlarından da yararlanabilmeleri sağlanıyor. Bahsettiğimiz bütün bu çalışmalar aslında küresel yükseköğretimde yeni bir dönüşüm ve yeni bir akademik devrim olarak nitelendiriliyor. Bu süreçten asla kopmamalıyız. Üniversite ile bölge arasındaki uzun süreli ve başarı sağlayan, bölgesel gelişmeyi mümkün kılan bir ortaklığın kurulabilmesi için hem üniversiteler hem de bölgesel paydaşlar, bölgesel gelişmedeki rollerini çalışmalı, değerlendirmeli ve iyi kullanmalı. Bu uzun süreli çalışmada üniversitelere ve paydaşlara başarılar diliyorum. YÖK girişimiyle ve Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığının da destekleriyle bu yıl Bölgesel Kalkınma Odaklı İhtisaslaşan üniversitelere bir destekleme söz konusu olacaktır. Bu müjdeyi de üniversitelerimize vermek isterim.”
REKTÖRLERE PROJE KATILIM BELGESİ
Konuşmaların ardından Saraç, tıbbi ve aromatik bitkiler alanında ihtisaslaşacak Artvin Çoruh Üniversitesi rektörü Fahrettin Tilki’ye, akıllı lojistik ve bütünleşik bölge uygulamaları kapsamında ihtisaslaşacak Bartın Üniversitesi rektörü Orhan Uzun’a, makine ve imalat teknolojilerinde ihtisaslaşacak Hitit Üniversitesi rektörü Ali Osman Öztürk’e, gıda alanında ihtisaslaşacak Kırklareli Üniversitesi rektörü Bülent Şengörür’e ve endüstriyel kenevir alanında ihtisaslaşacak Yozgat Bozok Üniversitesi rektörü Ahmet Karadağ’a proje katılım belgesi verdi. Toplantıya, YÖK Yürütme Kurulu üyelerinin yanı sıra Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Çetin Ali Dönmez, Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Akif Özkaldı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Ajansları Genel Müdürü Barış Yeniçeri, proje komisyon üyeleri, proje kapsamında daha önce belirlenen 10 üniversitenin rektörleri, projeye yeni seçilen beş üniversitenin rektörleriyle bulundukları ilin valileri ve sanayi ve ticaret odaları başkanları katıldı.