Anayasa Mahkemesi (AYM) 2. Bölümü, Emniyet’in trafikten men edilen araçları otoparkına çektiği ancak yedieminlik ücreti ödenmeyen Mehmet A. adlı başvurucunun, mülkiyet hakkının ihlal edildiğine hükmetti. AYM, yeniden yargılama yapılarak, bu ücretin ödenmesine karar verdi. AYM kararında, derece mahkemelerince, sözleşmede ücret ödeneceğinin belirtilmediği, başvurucunun çekme ücreti ile otopark ücretini araç sahibinden veya haciz sonrası satış bedelinden tahsil edebileceği gerekçelerini yerinde görmedi. AYM, kamu makamlarının kendi sorumluluğu altındaki bir külfeti vatandaşa yükleyemeyeceğini vurgulayarak, “Somut olayda araçların muhafazasını talep edenin idare olduğu dikkate alınmalıdır” dedi.
AYM’YE BAŞVURDU
Dünkü Resmi Gazete’de yayımlanan AYM kararına göre, A., Samsun Emniyet Müdürlüğü’nce trafikten men edilen veya edilmesi gereken, trafik kazalarında hareket kabiliyetlerini kaybeden araçları 2005’ten itibaren otoparkında muhafaza etti. Bu araçların otoparka çekme hizmetini yaptı. Mehmet A., otopark ve hizmetinin ücreti ödenmediği gerekçesiyle İçişleri Bakanlığı aleyhine 15 Kasım 2010’da Ankara 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’nde alacak davası açtı. Mahkeme, davayı reddetti. Mehmet A, 4 Ağustos 2015’de AYM’ye başvurdu. A. başvurusunda, on yıldan uzun süre elinde tuttuğu yüzlerce araç için üstlenilen cezai ve hukuki sorumluluğa rağmen hiçbir ücret ödenmemesinin adil olmadığını ve kendisine aşırı külfet yüklediğini savundu.
AYM, 8 Ocak’ta oybirliği ile Anayasa’nın 35. maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiğine hükmetti. AYM, kararın bir örneğini mülkiyet hakkının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere Ankara 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’ne gönderdi. Örnek kararda özetle şöyle denildi: “İdarenin talebi üzerine söz konusu araçları otoparkında muhafaza etmesinin başvurucu yönünden önemli bir külfete yol açtığı kuşkusuzdur. İdare tarafından fiilen el konulan araçların başvurucunun otoparkında muhafaza edilmesine rağmen ücret ödenmesine gerek olmadığı yönündeki derece mahkemelerinin kararlarında konu ile ilgili ve yeterli bir gerekçe bulunmamaktadır. Bu hükmü onayan Yargıtay kararında da ayrı bir gerekçe gösterilmemiştir.”
MÜDAHALE ÖLÇÜSÜZ
Kararda, somut olay bağlamında mülkiyet hakkının usulî güvencelerinin yerine getirilmediği ve derece mahkemelerinin yorumlarının mülkiyet hakkının korunmasının gerekliliklerine uygun düşmediği kanaatine varıldığı bildirilirken şöyle denildi: “Başvurucunun mülkiyet hakkının korunması ile müdahalenin kamu yararı amacı arasında olması gereken adil denge başvurucu aleyhine bozulmuştur, müdahale ölçüsüzdür. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 35. maddesinde güvence altına alman mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir