Investing.com – Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en hızlı ve güvenilir referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Mart 2021 dönemi sonuçları açıklandı. Eşik değer olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, Şubat’ta 51,7 olarak ölçülen manşet PMI Mart’ta 52,6’ya yükselerek sektörün performansında güçlü bir iyileşmeye işaret etti. Böylece, faaliyet koşulları üst üste onuncu ay güçlenmiş oldu.
İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI mart verilerine göre takip edilen 10 sektörün çoğunluğunda üretim artışı kaydedilirken, üretimdeki en hızlı genişleme ana metaller sektöründe oldu. Yeni siparişlerde sadece üç sektör büyüme kaydetti. Ağaç ve kağıt ürünleri ile giyim ve deri ürünleri hariç tüm sektörler ek personel aldı. Tedarik zincirlerindeki aksamalar, tüm sektörlerin ortak sıkıntısı olmayı sürdürdü. Hammaddelere erişimdeki zorluklar ve TL’deki zayıflık, enflasyonist baskıların yükselmesinde etkili oldu. Sektörlerin tamamı girdi maliyetlerinde güçlü artış bildirdi.
Toplam yeni siparişler, bir önceki ay kaydettiği yavaşlamanın ardından martta yükselerek yeniden büyüme bölgesine geri döndü. Anket katılımcıları, talepte iyileşme sinyalleri olduğunu bildirdi. Yeni ihracat siparişleri ise üst üste üçüncü ay artış gösterdi ve toplam yeni siparişlere göre daha hızlı büyüdü. Yeni siparişlerdeki yükseliş ve yeni üretim hatlarının eklenmesi, üretimin üst üste üçüncü ay büyüme kaydetmesinde rol oynadı. Büyüme hızı hafif artış gösterdi ancak bazı anket katılımcıları, hammadde arzındaki sıkıntıların üretimde daha yüksek oranlı bir artışa engel olduğunu belirtti. Tedarikçilerin teslimat sürelerinde devam eden keskin artış, arz tarafında yaşanan zorluklara işaret etti. Küresel yük taşımacılığındaki sıkıntılar hammadde arzındaki yetersizlikleri daha belirgin hale getirdi ve böylece teslimat süreleri şubata göre daha yüksek oranda arttı. Arz sıkıntıları martta enflasyonist baskıları da artırırken Türk lirasındaki değer kaybı, girdi maliyetlerinde yılbaşından beri en hızlı artışın yaşanmasında rol oynadı.
Benzer şekilde, enflasyon oranının Şubat’ta son 10 ayın en düşük düzeyine gerilemesinin ardından nihai ürün fiyatları aralık ayından beri en hızlı artışı kaydetti. Türk imalatçıları mart ayında personel sayılarını güçlü bir şekilde artırmaya devam etti. Böylece istihdam son 10 ay boyunca düzenli olarak artış gösterdi. Yatırımlar, kurulan yeni üretim hatları ve üretim gereksinimlerindeki yükseliş, istihdam artışını destekleyen faktörler arasında yer aldı. Satın alma faaliyetleri de şubatta kaydedilen hafif yavaşlamanın ardından toparlanma kaydetti. Ancak hammadde temininde yaşanan zorluklar girdi stoklarını artırmaya yönelik çabaları zayıflattı ve stoklar son üç ayın en hızlı düşüşünü kaydetti.
İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI mart verilerine göre sektörlerin çoğunluğunda üretim artışı kaydedilmekle birlikte yeni sipariş hacimleri genel olarak durağan seyretti ve firmalar malzeme temininde zorluklarla karşılaşmaya devam etti. Bu arada, enflasyonun yeniden hız kazandığına yönelik sinyaller gözlendi.
Takip edilen 10 sektörün altısı Mart’ta üretim artışı sağlarken, bu gelişme sadece dört sektörün genişleme kaydettiği şubat ayına göre iyileşme anlamına geldi. Yılın ilk iki ayında olduğu gibi martta da üretimdeki en hızlı genişleme ana metaller sektöründe gerçekleşti. Ayrıca, gıda ürünleri ile giyim ve deri ürünleri sektörlerinin büyüme bölgesine geri dönmesi de dikkat çekti. Daha zayıf bir görünümün izlendiği yeni siparişler tarafında ise sadece üç sektör büyüme kaydetti.
Giyim ve deri ürünleri sektöründe yeni siparişler bir yılı aşkın süredir ilk kez arttı ve bu artışın güçlü olmasında yeni ihracat siparişlerindeki hızlı yükseliş belirleyici oldu. İstihdam, son ankette de en olumlu gelişmelerin yaşandığı alan olmayı sürdürdü. İkisi hariç tüm sektörler martta ek personel alımına gitti. Ağaç ve kağıt ürünleri ile giyim ve deri ürünleri sektörleri bu durumun istisnası oldu. İstihdamdaki en yüksek oranlı artış elektrikli ve elektronik ürünler sektöründe kaydedildi. Tedarik zincirlerindeki aksamalar, tüm sektörlerin ortak sıkıntısı olmaya devam etti. Teslimatlardaki en belirgin gecikmeler ana metal sanayi ile makine ve metal ürünleri sektörlerinde kaydedildi. Hammaddelere erişimdeki zorluklar ve Türk lirasındaki zayıflık, enflasyonist baskıların yükselmesinde etkili oldu. Mart’ta 10 sektörün tamamı girdi maliyetlerinde güçlü artışlar bildirirken sektörlerin büyük bir bölümünde enflasyon şubata göre yüksek oranda gerçekleşti. Hammadde konusunda yaşanan sıkıntılar, stokları da etkiledi. On sektörün tamamında nihai ürün stokları azalırken girdi stokları sadece iki sektörde artış kaydetti.
Yazar: Necdet Erginsoy