Kısa süre önce Türkiye’de açık adres yerine 9 haneli adres kodu uygulamasına geçileceği açıklanmıştı. CHP’li Erdoğan Toprak, uygulamanın seçim öncesi hile hazırlığı olduğu iddiasını ortaya attı.
Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Adres Daire Başkanlığı tarafından hazırlanan “9 rakamlı adres kodu” uygulamasının yeni bir fişleme hazırlığı olduğunu öne süren CHP Genel Başkan Başdanışmanı ve İstanbul Milletvekili Erdoğan Toprak, “Seçmen kütüklerini adres ve isim bilgisiyle kontrol edilemez hale getirerek bugünden kaybedecekleri malum bir seçim öncesi hile-sahtekârlık hazırlığıdır” dedi.
“Seçmen kütüğünün kontrolü olanaksız hale gelecek”
Independent Türkçe’nin haberine göre Toprak, test aşamasındaki uygulamayla ilgili olarak, “İktidar, ‘9 rakamlı adres kodu’ adı altında yeni bir izleme-gözetleme düzenlemesini uygulamaya koymaya hazırlanıyor. Bu düzenleme ile tüm adresler 9 rakamlı bir koda indirgenerek Adres Kayıt Sistemi’ne yüklenecek. Böylece o adresle ilgili tüm bilgiler veriler, ziyaretler, gönderiler, kişisel ve özel hayat verileri takibe alınacak. Bu sistemin adı dijital fişlemeli polis devletidir ve seçmen kütüğünün kontrolü olanaksız hale gelecek” değerlendirmesinde bulundu.
“Seçimlerde sahte seçmen yazımı kolaylaşacak ve kimse denetleyemeyecek”
AKP’nin iktidara geldikten sonra hayata geçirdiği ilk işlemlerden birisinin Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) olduğunu, ardından TC Kimlik Numarası ile ADNKS’nin entegre edildiğini ve Yüksek Seçim Kurulu’nda (YSK) SEÇ-SİS adlı yazılımla seçmen kütüklerinin elektronik ortamda hazırlanması ile seçim sonuçlarının bir gecede açıklanır hale geldiğini belirten Toprak, yeni sistem ile sahte seçmen kaydının daha kolay hale geleceğini ve denetlenmesinin de olanaksız hale geleceğini savundu.
Toprak, “Seçmen kütükleriyle oynandığı defalarca ölülerin seçmen yazıldığı, o adreste oturmayan onlarca kişinin tek adrese seçmen kaydedildiği defalarca ortaya çıktı. Mezarlıkların adres gösterildiği seçimler yaşadık. Şimdi bu sistem 9 rakamlı bir kodla tanımlanacak. Daha önce bir seçmen apartmanındaki diğer dairelerde kayıtlı kişileri isimlerini görerek, kütüğe itiraz edebilirken 9 kodlu sistem sonrası artık herkes sadece kendi 9 haneli adres kodunu bilebilecek. Sokağındaki, mahallesindeki, apartmanındaki kişilerin rakam kodlarını bilemeyeceği için adresin, apartmanın, seçmen kütüğünün kontrolü olanaksız hale gelecek” dedi.
“Bu verilerin art niyetli kullanılmayacağının garantisi nedir?”
Bilişim ve teknoloji şirketlerinin ‘profil çıkartma-kişisel veri depolama’ gibi uygulamalarının olduğunu ve kullanıcılara ait bu verileri reklam şirketlerine, ilaç şirketlerine, iletişim şirketlerine büyük bedellerle pazarladıklarının ortaya çıktığını hatırlatan Erdoğan Toprak, “vatandaşın hayatını kolaylaştırma” kisvesi altında, Meclis’in, sivil toplumun, siyasi partilerin ve hepsinden öte vatandaşın kendisinin bilgisi dışında, herhangi bir yasa düzenlemesi yapılmadan, bir daire başkanına 83 milyonun tüm verilerinin emanet edileceği ve kontrole alınacağı bir sistem kurulduğunu belirterek şu soruları sordu:
“Kaybedecekleri malum bir seçim öncesi hile-sahtekârlık hazırlığıdır”
Kişilik haklarını ve özel hayatı ilgilendiren böyle bir düzenlemenin yasayla ve milletin vekillerinin önünde, görüşülüp tartışılarak, bu sisteme habersiz şekilde dahil edilecek vatandaşın da bilgisi ve onayı çerçevesinde TBMM’de yapılması gerektiğini belirten CHP’li Toprak, “Bu, yurttaşların ‘dijital sistem ortamında fişlendiği’ polis devleti ve George Orwell’in romanındaki ‘Büyük Birader’in tüm bireyleri ve hayatları gözetlemesi dışında bir şey değildir! Seçmen kütüklerini adres ve isim bilgisiyle kontrol edilemez hale getirerek bugünden kaybedecekleri malum bir seçim öncesi hile-sahtekârlık hazırlığıdır” iddiasında bulundu.
Adres kodu nedir?
Yeni yapılan düzenleme ile birlikte adres verirken mahalle, sokak adı, bina numarası şeklinde açık adres vermek yerine 9 haneli adres kodu numarası kullanılacak.
Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nden yapılan açıklamada konuyla ilgili test çalışmalarının yürütüldüğü belirtildi.
Henüz test aşamasında olan uygulamaya, zamanla özel kargo şirketleri de dahil edilecek. İnsanlar öğrenen kadar. Adres kodunuzu biliyorsanız adres kodunuzu da yazabiliriz, diye seçenek sunulacak.
Nasıl alınacak?
Kodlara e-devlet üzerinden erişilecek. Kişi adresini değiştirdiğinde, aynı kodu kullanmaya devam edebilecek. Adres kodu henüz e-Devlet üzerinden açılmadı. Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün sitesinden TC kimlik numarası ve birkaç doğrulamayla cep telefonuna adres kodu gelebilecek.
Detaylar için