Almanya’da doktorasını tamamladıktan sonra ülkesine hizmet için Türkiye’ye dönen 64 yaşındaki Prof. Dr. Havva İşkan Işık, Akdeniz Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nün kurucu öğretim üyesi olduktan sonra, 1988 yılında Patara Antik Kenti’nde kazı çalışmalarına başladı. Eşi Prof. Dr. Fahri Işık ile antik kentte ilk kazmayı vuran Işık, ilk zamanlar köylülerin evinde, sonraki yıllarda ise Kızılay tarafından kurulan çadırda konakladı. O dönem kısıtlı olanaklara rağmen iğneyle kuyu kazar gibi onlarca tarihi eseri gün yüzüne çıkarmayı başaran Işık, 12 yıl önce kazı başkanlığı görevini eşinden devraldı.
Devletin önemli destekleriyle antik kentte kazıları hızla ilerleten Işık, eşi ve yaklaşık 120 kişiden oluşan kazı ekibiyle deniz feneri, Likya Birliği meclisi binası, yol kılavuz anıtı ve antik mezarları binlerce yıl sonra yeniden aydınlığa kavuşturdu.
Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Işık, AA muhabirine, Patara’yı evi gibi gördüğünü söyledi. Patara’ya geldiği ilk yıllarda kendisini 19. yüzyıl gezginlerinin anlattığı bir kentin karşıladığını aktaran Işık, “Burada neredeyse hiçbir şey yoktu. Yörüklerden oluşan bölge halkı yazın yaylalara çıkıyordu. Devletimizin büyük desteğini her zaman yanımızda hissettik. Bu kazı devlet desteğiyle bu noktaya geldi. Azimli bir ekibimiz var. Çalışkanız. Bunu söylemek bana gurur veriyor. Patara’ya bir ömür adadım ama sadece ben değil, kazı ekibim, çocuklarımız, ailelerimiz de buraya hayatlarını adadı. Hiçbir zaman şikayetçi olmadılar. Yaptığımız işin önemini gördüler.” diye konuştu.
“Patara benim için evlat niteliği taşıyor”
Işık, Patara’da yaptıkları çalışmalar ile Likya Birliği’nin tarihinin yeniden yazıldığına işaret ederek, şöyle konuştu: “Fahri Işık hocamızın yayın çalışmaları ve çabaları, sonrasında bizim ekip olarak çalışmalarımızla bugün rahatlıkla ‘Güneş doğudan doğar. Uygarlık adına ne varsa bunun anavatanı Anadolu’dur’ diyoruz. Patara inanılmaz bir yer. Yıllar içerisinde burası daha da büyüyecektir. Son nefesime kadar burada yetiştirdiğim öğrencilerimin, meslektaşlarımın yanında olacağım. 32 yıllık kazı hayatımızda ekibimizden 18 kazı başkanı çıkarttık. Onlar şu an başka kazılara başkanlık yapıyor. Burası bir nevi okul gibi oldu. Patara’yı ışığımızla aydınlatmaya devam edeceğiz. Patara benim için bir evlat niteliği taşıyor, 32 yılda elimizde büyüdü.”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, 2020 yılını “Patara Yılı” ilan etmesinin kendisi için gurur verici olduğunu vurgulayan Işık, bu kararın yıllardır verdikleri emeğin karşılığı gibi olduğunu dile getirdi. Işık, desteklerini her zaman yanlarında gördükleri devlet yetkililerine teşekkür etti.