Hızla dijitalleşen ülke, kendi dilinin zenginliğini veri tabanlarına yansıtmayı başaramamış.
Çin’de en sık kullanılan soyadları arasında Wang, Li, Zhang, Liu ya da Chen yer alıyor. İstatistiklere göre nüfusun yüzde 30’luk kesimini oluşturan 433 milyon kişi bu 5 soyadından birine sahip.
1,37 milyarlık nüfusuyla dünyanın en kalabalık ülkesi Çin’de epey sınırlı bir soyadı çeşitliliği var.
Kamu Güvenliği Bakanlığı’na göre 6 bin civarı farklı soyad mevcut. Bunlardan 100 tanesiyse toplumun yaklaşık yüzde 86’sı tarafından kullanılıyor.
ABD’yle karşılaştırıldığında fark daha çarpıcı hale geliyor. Çin’in toplam nüfusunun çeyreğinden azına sahip olan ABD’de 2010’da yapılan nüfus sayımına göre ülkede 6,3 milyon farklı soyadı bulunuyor.
Bu sıradışı durumun en önemli etkenlerinden biri teknoloji
Bu durumun sebeplerinden biri, ABD gibi çok sayıda farklı kökenlerden azınlığın soyadı çeşitliliğini artırdığı ülkelere kıyasla Çin’de ırksal farklılığın daha az olması.
Independent’ın haberine göre bir başka unsur da Çinceyle ilgili. Çince bir karaktere rasgele bir ek getirerek yeni soyadı yaratmak mümkün değil. Öte yandan İngilizcede bazen bir harf bile ekleyerek yeni soyadı oluşturulabiliyor.
Ancak bu sıradışı durumun en önemli etkenlerinden biri teknoloji. Çin’deki dijital devrim gündelik hayatı da önemli ölçüde değiştirdi. Birçok dijital veri tabanı ve bilgisayar sistemi sınırlı sayıda standardize edilmiş Çince karakterleri algılayabiliyor.
Bu durumdan mustarip olmak istemeyenler de soyadlarındaki daha eski ya da sıradışı karakterleri, dilin zenginliğini ya da kültürel mirası yok etmek pahasına da olsa, nüfus dairelerine giderek değiştiriyor.
“Bugüne kadar 20 binden fazla soyadı kullanıldı”
Çin’deki soyadları dağılımını inceleyen Pekin Normal Üniversitesi’nden öğretim görevlisi Chen Jiawei, Çin’de aslında bugüne kadar 20 binden fazla soyadı kullanıldığını söyledi. Bazı araştırmacılarsa bu rakamın 23 bine kadar çıkabileceğini belirtiyor.
Kamu Güvenliği Bakanlığı’nın 2019’daki yıllık soyadı araştırmasında, “Soyadları yıllar boyunca gelişip değişerek günümüzde kullanılan 6 binden fazla soyadını oluşturdu” denildi.
Çin hızla gelişen teknolojisiyle dijital kimlik kartlarına geçmiş olsa bile, kullanılan bilgisayarların yazılımında Çincenin zenginliğini yansıtacak tüm karakterler bulunmuyor.
Şinhua’ya göre 2017’de veri tabanına yalnızca 32 bin civarı karakter eklenmiş, 10 binlerce karakter sistem dışında kalmıştı. Rezervasyonlardan bilet işlemlerine kadar her şeyin çevrimiçi sistemler üzerinden yapıldığı ülkede aynı yıl 60 milyon vatandaşın bu sorunla karşılaştığı belirtilmişti.