Öte yandan ülkeler, yüksek bütçeler kullanarak bir yandan salgını durdurmaya çalışırken diğer yandan tedavisi ve aşısı için çalışmalar yürütüyorlar. Bununla birlikte, ileride yaşanabilecek olası bir pandemi durumunda kullanılabilecek dijital sağlık hizmetleri geliştiriliyor. Ayrıca, virüsü tanımlamada ve salgınla mücadelede kullanılan yapay zekâ algoritmaları da sıklıkla adından söz ettiriyor. Meselâ; ilgili reseptörler ve hastalıklar hakkındaki biyomedikal bilgilere moleküler yapı verilerini bağlayan algoritmalar kullanıldı ve benzeri pek çok farklı çalışma yürütülmeye devam ediyor.
Yapay zekâ sağlık alanında da ön planda
Çin’de, BT akciğer taramalarında pnömoni belirtilerini aramak üzere yeniden şekillendirilen yapay zekâ algoritması, hastalığın teşhisinde hekimlere yardımcı olmak için kullanıldı. Konu hakkında görüş aldığım İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Ertürk, “Hastalığın yayılımının modellenmesinde, aşının geliştirilme çalışmalarında ve özellikle Çin’de toplanan büyük verinin analizinde derin öğrenme kullanılıyor ve kullanılmaya da devam edilecek. Derin öğrenme, hastalığın yönetilmesi için kritik önemde değişkenlerin ve aralarındaki ilişkilerin ortaya çıkartılması için elimizdeki en önemli araç.” dedi.
Prof. Dr. Mehmet Ertürk, görüntülemede yapay zekâ kullanımı hakkında ise şunları söyledi; “Görüntülemede yapay zekâ ile ilgili çalışmalar belki de tıbbın başka hiçbir alanında olmadığı kadar ileride ve hızla da gelişmeye devam ediyor. Bunun en önemli nedenlerinden biri bence geleneksel olarak bilişim teknoloji uygulamalarının neredeyse hepsinin sağlık kuruluşlarında ilk olarak radyolojiye uygulanması. PACS (görüntülerin arşivlenmesi ve komünikasyonu, teleradyoloji (görüntülere uzaktan erişim ve raporlama) ve CAD (bilgisayar destekli teşhis) radyologların öteden beri üzerlerinde çalıştıkları ve geliştirilmelerine katkı verdikleri uygulamalar. İkinci büyük neden ise görüntüleme ile gerçek anlamda big data (büyük veri) biriktiriliyor olması. Bu da görüntüleme bilimlerinde derin öğrenme ile uğraşan insanlar için gerçek birer ‘maden’ hâline getiriyor.”
Bugün yaşadığımız salgında evlerden çalışma, sanal toplantılar, elektronik alışveriş, ilaç ve aşı çalışmaları, salgının takibi gibi daha pek çok işlem teknoloji sayesinde mümkün olabiliyor. Henüz yolun başında olsak da önümüzdeki dönemde teknoloji alanında kat edecek daha uzun bir yolumuz var.
Serap TORUN
twitter.com/seraptorun73