PANDEMİ döneminde en fazla kayba uğrayanlardan biri de davul-zurna ekipleri. Dönem dönem salgını kontrol altında tutmak amacıyla düğün, nişan ve asker uğurlama gibi etkinliklere getirilen kısıtlamalar onlar için de zorlayıcı oldu. Sadece kısıtlama kuralları değil, salgın endişesi ile insanların toplu etkinliklerden kaçınması da davul ve zurnacıları etkiledi.
ZAMAN KISITLI
Şimdi ise ramazan ayındayız. Sahur vakti ülkenin dört bir yanından yükselen davul sesi artık vazgeçilmez bir gelenek. Davulcular ramazan ayını bu kötü dönem için ekonomik bir rahatlama olarak görüyor. Biz de İşin Peşinde sayfası için bu hafta ramazan davulculuğu yaptık. Ama pandemide davulculuk biraz hareket istiyor. Zira eskisi gibi rahat zaman yok. İlçeden ilçeye değişmekle beraber davulculara bir zaman uyarısı yapılmış. İşlerini 45 dakika gibi bir sürede bitirmek zorundalar. Durum böyle olunca da her sokağa yetişebilmek için koştur koştur davul çalmak gerekti.
RİTİM TUTMADI
Ben de davulu omzuma takıp Turgay Coşgun’un dediklerini uygulamaya başladım. Mani ile davulun ritmini tam oturtamasam da ramazan davulu çalmak kolay. Ancak orada Coşgun araya giriyor ve “Ramazan davulu çalmak kolay ama önemli olan bahşişi toplamak… Düğünlerde bahşiş zaten veriliyor. Önemli olan uyuyan insandan bahşiş almak. Olay burada” diyor.
BAHŞİŞLER AZALIYOR
Bir yandan davulu çalışıyoruz bir yandan da işin ekonomisini konuşuyoruz. Onlara göre artık eski ramazanların tadı yok. Yeni nesilde de davulcuya bahşiş verme kültürü kalmamış. Ne varsa mahallenin yaşlılarında var. Onlar geçimlerini bu bahşişlerden kazansa da yeni nesil cama çıkıyor ama bahşiş vermiyor. Davulcunun fotoğrafını çekip sosyal medyada paylaşıyor.
NE KADAR KAZANIYORLAR?
Davul-zurna ekipleri için en önemli gelir kalemi düğünler. Onları nişan, sünnet ve asker uğurlama gibi etkinlikler takip ediyor. Ancak burada belli bir tarife yok. Etkinlik sahibi ile yapılan pazarlığa bağlı. Kısa süreli etkinliklerde 500 liradan başlayan tarife 2 bin liraya kadar çıkıyor. Davulcu ve zurnacı bu parayı bölüşüyor. Bu ramazan davulculuğunda da geçerli. Davulcular tek başına ya da ekip halinde mahallelerde geziyor. Toplanan bahşişler daha sonra ortak paylaştırılıyor. Ramazan davulculuğunda ise geceyi 50 lira ila 300 lira arasında kapatabilirsiniz. Bu hem güne hem de çalıştığınız ilçeye göre değişiyor.
GÖZÜMÜZ BU YAZDA
Ekibin lideri Erdal Kara… Tüm etkinlik ve organizasyonlar onun üzerinden dönüyor. Bir minibüsleri var. İş geldiği zaman ekibi toplayıp Türkiye’nin neresine olursa olsun yola çıkıyorlar. Ama pandemi de çok sevdikleri bu yolculuklar onlar için büyük bir özleme dönüşmüş. Şimdi ise tek umutları bu yaz salgının seyrine bağlı olarak düğün ve nişan gibi etkinliklerin eskiden olduğu gibi yapılması. Kara, “Bizim en büyük gelir kalemimiz bu etkinlikler, onlar olmadan ayakta kalamayız. Şimdiye kadar bir şekilde geldik ama bundan sonrası bizim için çok zor. Destekler verilirken bizim de düşünülmemiz gerek. Hepimizin bir ailesi var. Geçim derdine düştük. Umudumuz bu yazda. Düğünlerde hem iyi kazanabiliyoruz. Hem de iyi bahşiş alıyoruz” ifadelerini kullanıyor.
APARTMANA GİRME
Biz davulu çalarken bir de yanımızda yardımcı eleman geziyor. O da ışığı yanan camların önüne gidiyor. Bahşiş atan olursa onu alıyor. Normalde apartmanların içine girip daire daire geziliyormuş ama pandemi de bu yasaklanmış. Bahşişler ise çok değişkenlik gösteriyor. Bir evden 10 lira atan da var 50 lira atan da. Bazıları ise sipariş mani söylüyor. Çocuğu istedi diye daha fazla çalınmasını istiyor. O zaman verilen bahşiş de artıyor.
ALARMLAR DURMADAN ÖTÜYOR
Bu arada davulun sesi gerçekten de uzaktan hoş geliyormuş. Bizler evlerimizin içinde sadece bir davul sesi duyuyoruz ama uzun süre kucağınızda böyle bir sesi çıkartarak yürümek insanı rahatsız ediyor. Yanından geçtiğimiz her otomobilin alarmı ötüyor. Eğer o saatte sinirli bir vatandaşa denk gelirseniz de problem olabilir. O yüzden alarm çalınca sokaktan çıkmakta fayda var.