Kripto varlıkların ortaya çıkışı, blokzincir üzerinden programlama, veri paylaşımı, insanların hiç olmadığı kadar kolay bir şekilde alım-satım dahil karşılıklı işlem yapmasını sağlamaya başladı. Yani içinde bulunduğumuz açık internet çağı, durdurulamaz bir noktada kendini hızla örüyor. Bu çağda finansal varlıkların programlanması ise kriptografiyi karşımıza çıkarıyor. Özellikle COVID-19 ile itibari paranın hayatımızdaki yerini sorguladığımız şu günlerde, dünyanın çeşitli ülkelerinde finansal varlıkların trafiği ve yönetilmesi en önemli gündem başlıklarından biri. Dünyamız ve ülkemizde yaşanan salgın ve finans teknolojilerindeki son gelişmelerle bir kez daha teknolojinin önemini ve merkeziyetsizliğini anlıyoruz.
Sadece para birimleri değil, farklı varlık sınıfları ile ilgili de ürünler blokzincir üzerinde yer alacak. Örneğin Emlak ve gayrimenkuller da token olarak programlanabilecek. Enerji santrallerinin de token versiyonları yaratılabilecek. Örneğin gayrimenkul token’laştırılırsa tek tuşla dünyadaki herkese satılabilir hale gelecek. Bu konular doğrultusunda teknolojisini geliştiren ve dünya çapında iş geliştirmeye devam eden BiLira, Türkiye’nin yararına projeler için blokzincir teknolojisini son hız kullanmaya ve kullandırılmasını yaygınlaştırmaya devam edecek.
Her ülkenin para biriminin dijital bir karşılığı olacak
Türkiye’de geçtiğimiz aylarda aralarında Ava Labs kurucusu Emin Gün Sirer, Varol Civil, Alp Ihlamur, Onur Umut başta olmak üzere melek yatırımcıların olduğu Türkiye’deki gruptan 250 bin dolarlık yatırım alarak çalışmalarına kurumsallaşarak devam eden BiLira, Türk Lirası ile 1:1 oranda desteklenen bir stabil kripto para birimi. Platform, kullanıcılarını satın almadan önce çeşitli kimlik akreditasyonlarından geçiriyor. Şu an Garanti Bankası, Vakıf Bank, Fibabanka, Turkishbank ve Ziraat Bankası üzerinden IBAN ile ödeme kabul eden BiLira aktif olarak FTX, Uniswap, CoinyPro, ICRYPEX gibi Türk ve global borsalarda listeleniyor.
Bütün bu çalışmaların amacı ise öncelikle Türkiye’den blokzincir teknolojisinde başarı hikayeleri yaratmak. Her bir Türk vatandaşını blokzincir ve merkeziyetsiz finans hakkında bilgilendirmek isteyen BiLira önümüzdeki günlerde duyurucağı dernek ile de bu çalışmalarını hızlandıracak. Dernek sayesinde her birey açık internet ve bu teknoloji üzerinde geliştirilebilecek bilgilere erişebilecek. Bu konuda öne çıkan kavramlardan biri ise merkeziyetsiz finans.
“Özgür veri”
Tıpkı herhangi bir verinin internet üzerindeki trafiği ve gezintisi gibi finansal varlıkların da veri kadar özgür bir trafiği olacak. Önümüzdeki günlerde sıkça duymaya başlayacağımız Merkeziyetsiz Finans yani Decentralised Finance kısaca DeFi kavramı, blokzincir ağları üzerinde inşa edilmiş finansal uygulamalar ekosistemini inşa eder.
En başta şeffaf, açık kaynaklı, kişilerin&kurumların finansal varlıkları üzerinde kendi özgür iradeleri ile işlem yapabilecekleri bu ekosistem, P2P yani eşler arası, “dapp” yani merkeziyetsiz uygulamalar aracılığıyla etkileşim kurar.
Örneğin belli bir saat aralığında paranızı transfer edebilişiniz, belli bir meblağ paranızdan çekebilişiniz veya paranızı bir noktadan bir noktaya ulaştırırken transfer ücreti ödemeniz gibi şu an hayatımızın içinde çok normalleştirdiğimiz bazı kavramlar, bu ekosistemde yerini kişiye ve blokzincir ağlara bırakıyor. Bu sebeple de ismi merkeziyetsiz finans olan ekosistemin şu an dünyada çok çeşitli uygulamaları mevcut.