Koronavirüsle mücadele çerçevesinde bu hafta sokağa çıkma yasağının erkenden duyurulmasının ardından, Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken’den sokağa çıkma yasağının olduğu günlerde bakkalların açık kalması yönünde bir talep geldi. Bu konuda İçişleri Bakanlığı’na bir mektup göndererek isteklerini ilettikleri söyleyen Palandöken, bakkalların açık kalmasının kaosu önleyeceğine dikkat çekti. Palandöken, “Eğer yasaklar konusunda bakkallara özel bir izin çıkarsa insanlar ekmeğine, gazetesine, dergisine, sütüne ya da diğer ihtiyaçlarına rahatlıkla ulaşır” dedi.
KAOS VE YIĞILMA OLMAZ
Bakkalların açık kalmasıyla vatandaşın kendini daha güvende hissedeceğine dikkat çeken Palandöken, Hürriyet’e şunları söyledi: “Bakkalar mahallelerin ışığıdır. Bakkalların açık olması kaosu önleyeceği gibi, stokçuluğu da önler. Kötü niyetli insanların fiyat yükseltmesinin de önüne geçilir. 2 gün sokağa çıkma yasağı olunca insanlar ister istemez stok yapma gereği duyuyor. Tüketeceğinden fazlasını alıyor. Bu da tedarik zincirinin bozulmasına neden oluyor. Eğer yasak dönemlerinde bakkallar açık kalırsa vatandaşar hijyenik olarak ihtiyaçlarına ulaşır. Ayrıca bu esnafımız vatandaşa veresiye ürün satın alma imkanı sunuyor. Paraya ihtiyacı olan biri bakkaldan bu ihtiyacını karşılayabiliyor. Seyyar birer banka gibiyiz aslında. Her türlü ihtiyaca koşup yetişiyoruz. Günlük ihtiyaçlara da rahatlıkla bakkaldan ulaşılabiliyor.” Ayrıca birçok bakkalın eve sipariş götürdüğüne dikkat çeken Palandöken, “Bunun dışında bakkallar marketler gibi çok kalabalık olmuyor. Yığılma yaşanmıyor. İsteyen hızlıca alışverişini yapıp çıkıyor” dedi.
Bendevi Palandöken’in ardından Türkiye’nin dört bir yanından bakkalar odası başkanları ile temasa geçtik. Benzer görüşlere sahip olan oda başkanları, bakkalların açık kalmasının vatandaşın lehine olacağı görüşünde. İşte oda başkanlarının görüşleri:
GAZETE SATIŞINA ÖZEL İZİN
İstanbul Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (İSTESOB) Başkanı Faik Yılmaz: İstanbul Pandemi Kurulu’nda ben de varım. Bakkalların yasak dönemlerinde açık kalması yönünde görüş bildirdik. Çünkü bakkalar vatandaşların hızlı ve kolayca ihtiyaçlarını karşılayabildiği yerler. Ayrıca ekmek, su gibi çok temel ihtiyaçları satıyoruz. Önemli bir noktada gazetelerin vatandaşa ulaşması. Geçen hafta yasak olduğunda ben de gazetelere ulaşamadım. Çok büyük bir eksiklik hissettim. Gazete satan yerlere özel bir izin düşünülmeli.
HER MAHALLEDE BAKKAL VAR
Kocaeli Bakkallar Büfeciler Ve Tekel Bayileri Esnaf Odası Bayram Kütük: Bu süreçte çeşitli önlemler alınıyor. Biz de alınan önlemlere uymakla görevliyiz. Ancak bakkalların sokağa çıkma yasağı olan günlerde açık kalması yönünde talebimiz var. Böylece insanların günlük ve acil ihtiyaçları karşılanır. Bunun için bir nöbet sistemi ya da farklı bir uygulama düşünülebilir. Çünkü neredeyse her sokakta her mahalle de bakkalar bulunuyor. Sokağa çıkma yasağı varken görevli polis arkadaşlar dışarı çıkan arkadaşlar kimlik sorduğunda yakındaki bakkala gittiğini oturduğu yer itibariyle kolaylıkla tespit edebilir. Bu da sokağa çıkma yasağının uygulanmasını sağlar.
ECZANELER GİBİ NÖBET SİSTEMİ GETİRİLEBİLİR
Eskişehir Bakkallar ve Bayiler Oda İsmail Hakkı Ördek: Bakkalar için eczaneler gibi bir sistem düşünülebilir. Her mahallede açık olacak bakkalar belirlenir. Böylece vatandaşın da zor durumda kalmaması sağlanır. Artık virüse karşı insanlarımız da bilinçlenmeye başladı. Bakkalda müşteri varsa çıkmasını bekliyor. Sonra giriş yapıyor. İnsanların ihtiyaçlarını karşılamak adına biz bakkallar olarak kendimizden ödün vererek sokağa çıkma yasağı olan günlerde açık kalmaya hazırız.
BAKKALLAR İÇERİ MÜŞTERİ ALMADAN HİZMET VEREBİLİR
Gaziantep Bakkallar Esnaf Odası Başkanı Vakkas Katırlı: Bakkallarımız virüs sürecinde çok dikkatli davranıyor. Hatta bölgemizde birçok bakkal müşteri içeri girmeden hizmet veriyor. Müşteri istediği ürünü söylüyor, bakkal da hazırlayıp ona teslim ediyor. Böylece en güvenli şekilde vatandaşın ihtiyacı karşılanmış oluyor. Sokağa çıkma yasağı ilan edilince bakkalların açık kalmasına izin verilebilir. Bakkalar içeri müşteri almadan sosyal mesafeyi koruyarak hizmet edebilir. Böylece ekonomi canlı tutulur. Bakkalar da ödemelerini rahatlıkla yapar. Bakkala mal tedarik eden toptancı da ekonomik olarak rahat eder. Çarkla dönmeye devam eder.
EKMEK SOKAKTA SATILACAĞINA BAKKALDA SATILIR
Tekirdağ Bakkalar Odası Başkanı Emine Arıkan: Tekirdağ’daki bakkalar olarak yasak dönemlerinde açık kalma taraftarıyız. İnsanlar ekmeğini, gazetesini, sütünü alsın istiyoruz. Sokakta arabalarla ekmek satmak yerine bakkallarda daha hijyenik koşullarda ekmek satışı devam edebilir. Her aileden bir kişinin sadece en yakınındaki bakkala çıkış yapmasına müsaade edilirse sorun çözülecektir. Ayrıca bakkallar hiçbir zaman kalabalık ve yoğun olmaz. Sosyal mesafe kuralı da yıkılmamış olur.
KAPANIŞ SAATLERİNE DÜZENLEME BEKLİYORUZ
İstanbul Bakkallar Odası (İSTBAKO) Başkanı İsmail Keskin: Bakkalların açılış ve kapanış saatleri konusunda bir düzenleme gerekiyor. Sabah 08.00’de açılış, akşam 20.00’de kapanış olacak diyorlar. İnsanlar bakkallara rahatça ulaşabilmeli. Eğer saat konusunda eski düzende devam edilirse vatandaşlar ihtiyaçlarını rahatça karşılar. Böylece yığılmaların ve kaosun önüne geçilir. Bakkallar üzerinde kapanış saatleri konusunda çok fazla baskı uygulanmamalı. Ayrıca hafta sonu yasağı boyunca da en azından gazete satanların açık kalması için bir düzenleme yapılabilir.
GAZETECİLER CEMİYETİ: BASKI VE DAĞITIM SORUNU ÇÖZÜLECEK
Koronavirüs salgını nedeniyle geçen hafta sonu uygulanan sokağa çıkma yasağı sürecinde, gazetelerin baskı ve dağıtımıyla ilgili yaşanan sorunlar çözülmesi için Türkiye Gazateciler Cemiyeti’nin yaptığı girişimler sonuç verdi, İstanbul Valilliği sorunun çözümü için girişimlere başladı. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu, sokağa çıkma yasağı nedeniyle gazetelerin basın ve dağıtımda yaşanan sorunların giderilmesi ve vatandaşların gazetelerine ulaşabilmesi talebiyle önceki gün İstanbul Valisi Ali Yerlikaya’ya başvurmuştu. Cemiyetten yapılan açıklamada, İstanbul Valiliği’nden gelen bilgiye göre, hafta sonu uygulanacak sokağa çıkma yasağı süresince gazetelerin baskı ve dağıtım sorunu mutlaka çözüleceğinin belirtilip, “Konuyu İçişleri Bakanlığı ile de paylaşan Valilik yetkililerinden alınan bilgiye göre, sokağa çıkma yasağının olduğu günlerde gazetelerin baskı ve dağıtımının aksamaması için sürecin nasıl ilerletileceğinin bilgisi ayrıca duyurulacak” denildi. Cemiyet yaptığı yazılı başvuruda, sokağa çıkma yasağının uygulandığı ğünlerde gazete basımı ve dağıtımıyla ilgili yaşanan soruna dikkat çekip, gazetelerin basılabilmesi için matbaa işçilerine yazılı izin verilmesini, gazetelerin dağıtılabilmesi için de küçük marketlerin ve bakkalların açık olmasını önermişti.
GAZETECİLER CEMİYETİ’NİN TALEP VE ÖNERİLERİ
Cemiyet, İstanbul Valisi Yerlikaya’ya gönderdiği yazıda, sokağa çıkma yasağı esnasında, gazetelerin basımı ve dağıtımıyla ilgili yaşadığı sorunlarını ve taleplerini özetle şöyle sıralamıştı:
“Basılan yüz binlerce gazete elde kalmış, basın kuruluşları çok ciddi zarara uğramıştır. Yaşanan sorunların tekrarlanmaması için sokağa çıkma yasağının uygulanacağı tarihlerde, matbaalarda gazetelerin basımında çalışacak işçiler için sokağa çıkma izni verilmesi gereklidir. Bu süreçte matbaalar bulundukları ilçe kaymakamlıklarına izin dilekçesiyle başvurmuşlardır. Yapılan başvurular, kaymakamlıklar tarafından kabul edilmemiştir. Matbaa kuruluşlarına işçilerin basın kartlarıyla zaten sokağa çıkabilecekleri belirtilmiştir. Oysa matbaa işçilerinin basın kartı bulunmamaktadır. Matbaalardan gazete basımı için yapılacak toplu izin başvurularına olumlu yanıt verilmesini istiyoruz.
KÜÇÜK MARKETLER AÇIK OLSUN
Gazetelerin vatandaşlara ulaştırılması için mahalle marketlerinin açık tutulmasını öneriyoruz. Avrupa’da birçok ülkede olduğu gibi bu yöntemle vatandaş en fazla 500 metre yürüyerek gidip ekmeğini, suyunu, gazetesini oradan alabilir. Ya da telefonla arayarak ekmeğini ve gazetesini de eve isteyebilir.”
YASAKLARA GAZETELER DAHİL EDİLMEMELİ
Basın Konseyi Başkanı Pınar Türenç de, “Ekmek,su ve gazete halkın temel gıdasıdır” dedi.Türenç yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Konulan yasak, halkın gazetesine ulaşmasına da yasak getirdi. Fırınlar ve su satıcıları temel ihtiyaçların ilk ikisini karşılarken halkın gazetesinin satışının 31 büyükşehirde neden yasak kapsamında bırakıldığını anlamakta zorlandık. Gazeteler balyalar halinde ortada kaldı, gazete idareleri maddi kayba uğradı. Sokağa çıkma yasaklarında, ekmek, su gibi halkın temel ihtiyacı olan gazeteler için, satış yerlerinin yasak kapsamından çıkarılmasını acilen bekliyoruz.” (Fatma AKSU)
VALİ YERLİKAYA: ÖNERİLER İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NDA
İstanbul Valisi Ali Yerlikaya hafta sonu gerçekleşen sokağa çıkma yasağı ile birlikte gazetelerin baskı ve dağıtımında sorun yaşanmasıyla ilgili Hürriyet’e bir değerlendirme yaptı. Vali Yerlikaya, “Pazartesi ve salı günü birçok sektör temsilcisiyle bir araya geldik. İlk hafta sonu yasağı sonrası eksileri artıları değerlendirdik. Neler yapılabileceğini istişare ettik. Önerilerimizi İçişleri Bakanlığı’na gönderdik. TGC’nin gazete dağıtımı ile ilgili yazılı başvurusunu aldık, onu da önerilere koyduk” dedi.