Ege ve Akdeniz başta olmak üzere koronavirüs nedeniyle sezonu açamayan oteller, kendi markalarının yer aldığı logolarla ürettirdikleri havlu, bornoz, terlik, sabun, şampuan, vücut losyonu gibi buklet ürün siparişlerini teslim alamadı. 700’ü beş yıldızlılardan oluşan yaklaşık 5 bin otele bu ürünleri üreten sanayici KOBİ’ler, ürünleri teslim edip parasını alamayınca büyük sıkıntıya girdi. Ankara Sanayi Odası üyelerinden Mehmet Yalçındere, turizm tesislerinin aylar önce verdikleri siparişleri hazırlayıp teslim etmeye hazırlanırken korona salgını nedeniyle bunların kapanmasıyla sanayici KOBİ’lerin büyük sıkıntıya girdiğine dikkat çekti.
BAŞKA YERE SATAMAYIZ
Sipariş üzerine yaptıkları ve üzerinde otellerin marka ve logolarının yazdığı havlu, bornoz, şampuan, sabun, terlik gibi çok sayıda ürünü artan kur maliyetine, hammadde tedarikindeki zorluklara rağmen sezona yetiştirdiklerini ancak parasını alamadıklarını anlattı. Bunları başka bir yere satamayacaklarını vurgulayan Yalçındere, bazı firmaların da salgını fırsat bilip borcunu ödemekten kaçındığını söyledi. İcraların durdurulması ve çek borçlularına sağlanan korumacılık nedeniyle piyasada ödeme sıkıntısı başladığını belirten Yalçındere, önlem alınmaması durumunda sanayici KOBİ’ler arasında seri iflasların başlayacağını belirtti.
BUGÜNDEN PLANLANMALI
Yalçındere, “Bizler alacağımızı alamaz iken borçlarımızı ve ödemelerimizi öz kaynağımız ve kredilerle karşılamak zorunda kaldık. Nisan ayı başında kısa çalışma ödeneğine başvurduk. Üretimlerimizi durdurduk. Salgınla mücadeleye destek için stoklarımızdaki ürünler ile plastik şişelerimizin üretimlerini sürdürerek satışlarını da yapıyoruz. Bizler ne zaman tahsil edeceğimizi bilemediğimiz alacaklarımız ve özel ürettiğimiz stoktaki ürünlerle baş başa kaldık. Ekonominin ve sanayinin temelini oluşturan KOBİ’lere gereken teşvik ve destekler verilmeli. Yaklaşık üç dört ay daha evde kalabiliriz. Salgının kontrol altına alınması da yıl sonunu bulabilir. Salgın sonrası küresel ekonomide yerimizi korumamız bile güçleşecek. Krizler nedeniyle ertelenen icralar kadar iflaslar ile birçok fabrika ve işyerlerinin kapanmasıyla işsizlik sorunu da artacaktır. Ekonomide oluşacak zorlukları bugünden öngörüp, ortak akılla önlemleri belirleyip ulusal bazda planlama ve yapılanmayı bugünden yapabiliriz” dedi.
BORÇLARIN ÖDENMESİ SAĞLANMALI
Gelişen süreç nedeniyle kısa çalışma ödeneği yerine maaşların tamamının ödenmesi gerektiğini belirten Mehmet Yalçındere, “Bunun için İşsizlik Sigortası Fonu devreye sokulmalıdır. İcra işlemlerinin durdurulması, çek ödemelerine getirilen korumacılık, 3 ay süre ile kiranın ertelenmesi gibi tedbirler, vatandaşın vatandaşa olan borcunu ödemedeki her aksama, piyasada zincirleme olarak tüm kesimlere yansıyacaktır. Yurtdışı örneklerinde gördüğümüz üzere devletin, işverenin işlerini sürdürmesini sağlayacak, vatandaşların da yaşamsal ihtiyaçlarını giderecek ödemeleri üstleneceği gündür. Herkesin kamuya olanlar dışındaki borçlarını ve maaşlarını ödeyebilmesi sağlanmalıdır. Gün vatandaşa nefes verme günüdür” diye konuştu.
‘ZOR DURUMDA BIRAKMAK İSTEMEZDİK’
Belek Turizm Yatırımcıları Birliği (BETUYAB) Başkan Yardımcısı Cemil Uğurlu, buklet ürünlerinin ellerinde kaldığını söyleyen sanayicilere “İki aydır otellerimiz kapalı, ne uçak ne müşteri var. Çalışanlarımızın parasını da ödüyoruz, ne kadar dayanırız bilmiyoruz” dedi. Uğurlu, buklet ürün üreten sanayicileri zor durumda bırakmak istemediklerini belirtirken, “Ancak otel çalışmadan, tüketim olmadan bu ürünleri nasıl alacağız? Elimizdeki gıdaları da fakir fukaraya dağıttık. Tüm sektörlerde sorun var. Dünyada var. Böyle olsun istemezdik. Bu krizi atlatsak bile ardından yeni kriz gelecek. Devlet kime yardım edecek? Üç kamu bankası devrede onlar da nereye yetecek bilmiyoruz” dedi.