ABD’de geçtiğimiz günlerde ilk kez bir insana koronavirüse karşı geliştirilen aşı yapılması sonrası aşı çalışmaları tüm dünyada hız kazandı. “MRNA-1273” adlı deneysel aşı Amerikalı Jennifer Haller’a geçen mart ve bu ay iki doz halinde verilmiş, bir yıl boyunca etkilerinin izleneceği açıklanmıştı. Salgının ilk ortaya Çin’de de bu ayın ortasında ilk koronavirüs aşısının insanlı testlerine onay verilmişti. Bu iki ülkenin ardından Almanya, İngiltere ve İsviçre’de de COVID-19 hastalığına karşı aşı geliştirme çalışmaları hızlandı.
ALMANYA’DA İLK ONAY
Almanya’da aşı araştırmalarına izin veren Paul Ehrlich Enstitüsü, ülkede ilk klinik aşı denemeleri için Prof. Uğur Şahin’in ortağı olduğu BioNTech şirketine onay verdiklerini açıkladı. Pfizer şirketiyle ortaklık yapan BioNTech’in yakında insanlar üzerinde deneye başlayacağı açıklandı. Aşı testi üç aşamadan oluşacak. Birinci aşamada aşı 18 ile 55 yaş grupları arasında gönüllü olan 200 sağlıklı insanda denenecek. İlk sonuçların haziran ayı sonunda alınması bekleniyor. İkinci klinik deneme korona enfeksiyon riski yüksek olan 55 yaş üzeri insanlar üzerinde yapılacak. Üçüncü aşamada ise kapsam genişletilecek ve 20 bin kadar kişide test edilecek.
BioNTech’in mRNA denilen aşı maddesi virüsün genetik bilgilerini içeriyor. Aşı sonucu vücuttaki hücreler proteinleri alıyor ve virüs proteini, yani antijen üretiyor. Vücut bu antijenlere karşı antikor geliştiriyor.
İNGİLTERE DE BAŞLIYOR
İngiltere Sağlık Bakanı Matt Hancock, potansiyel koronavirüs aşısının, bugün insanlar üzerinde denenmeye başlanacağını bildirdi. İngiliz Sağlık Bakanı, ayrıca Oxford Üniversitesi ve Londra’daki Imperial College’a klinik çalışmalar için 20’şer milyon sterlin (172 milyon TL) katkı sağlayacaklarını da kaydetti. Testlerde 18-25 yaş arasındaki gönüllülere 625 sterlin (5.400 TL) ödenecek. Başarı şanslarının yüzde 80 olduğunu duyuran Oxford Üniversitesi ekibi, eylül ayına kadar yaklaşık bir milyon doz aşıyı hazır hale getirmek istiyor. “ChAdOx1” adı verilen potansiyel aşı, şempanzelerde gribe yol açan bir adenovirüsün genetiği değiştirilerek üretildi. Aşının, virüsün ürettiği çivi proteine yapışarak onun hücrelere nüfuz etmesini önleyecek antikorları üretmesi amaçlanıyor.
İSVİÇRE’DE HEDEF EKİM
İsviçre’deki Bern Üniversite Kliniği virüs uzmanı Martin Bachmann da, koronavirüse karşı bir aşı adayı geliştirdiklerini ve ekimde kitlesel aşıya başlayabileceklerini açıkladı. Alman haber ajansı dpa’ya konuşan Bachmann, temmuz ayında ilk teste başlayacaklarını kaydetti.
TÜRK PROFESÖR DE O MÜCADELEDE
İskenderun doğumlu olan ve ailesiyle 4 yaşında Almanya’ya giden Uğur Şahin, Köln Üniversitesi’nde tıp okudu. BioNTech şirketinin kurucuları arasında bulunan Prof. Şahin, eşi Dr. Özlem Türeci ile kansere karşı aşı çalışmaları yürütüyor.
TRUMP’IN ÖNERDİĞİ İLAÇ İŞE YARAMIYOR
ABD Başkanı Trump’ın koronavirüse karşı önerdiği hidroksiklorokin isimli sıtma ilacının işe yaramadığı öne sürüldü. Amerikan Ulusal Sağlık Enstitüleri ile Virginia Üniversitesi’nin fonladığı araştırma kapsamında, ABD çapında eski askerlerin tedavi edildiği hastanelerde sıtma ilacı verilen hastaların tıbbi kayıtları ile standart tedavi görenlerin kayıtları karşılaştırıldı. 11 Nisan’a kadar virüs nedeniyle hastaneye kaldırılan 368 emekli askerin kayıtlarının incelenmesi sonrasında, hidroksiklorokin verilen hastalar arasındaki ölüm oranı standart prosedüre tabi tutulan hastalardan daha yüksek çıktı. Standart tedavide ölüm oranı yüzde 11 olarak belirlenirken, ilaç verilen hastalarda ölüm oranı yüzde 28 oldu. Bu, ABD’de söz konusu ilaçla yapılan en geniş kapsamlı çalışma oldu.