2020 yılında AB ülkeleri ve İngiltere’den yaklaşık 660 bin ton plastik atık ithal eden Türkiye, Avrupa’dan en çok plastik atık alan ülke oldu. Plastik dışı atıkların alımında da Türkiye açık farkla önde. AB, geçen yıl Türkiye’ye 13,7 milyon ton ihracat yaparken, ikinci sıradaki Hindistan’a yapılan ihracatın ölçüsü ise sırf 2,9 milyon ton.
Plastik atık ithalatında bir evvelki yıla nazaran yüzde 13 artış gerçekleşti. Son 16 yılda ise Avrupa’dan Türkiye’ye gelen plastik atık ölçüsü 196 kat arttı.
İthal edilen çöpler denetimsizce etrafa atılıyor
Plastik geri dönüşümünü mevzuata uygun formda yapan şirketler, ithal ettikleri plastik atığın yüzde 95’ini hammaddeye dönüştürüyor, kalanını da yakılması için çimento fabrikalarına gönderiyor.
Bununla birlikte bölümde kurallara uymayan, merdiven altı pek çok tesis de var. Bunlar ithal ettikleri plastik atığın fakat yüzde 60-70’ini geri dönüşümle ham hususa çeviriyor. Geriye kalan dönüşümü imkansız plastiği ise ya denetimsizce etrafa atıyor ya da yakarak bertaraf ediyorlar.
Dönüştürülemeyen plastiği etrafa atan işletmeler bilhassa Adana ve civarında ağırlaşmış durumda.
Geçtiğimiz yıl atık plastik ithal müsaadesi olan 130 şirket bulunurken yalnızca bu yılın birinci dört ayında sayı 400’e çıkmış durumda.
Atık plastik ithal lisansı alan şirket sayısındaki inanılmaz artış ve son yıllardaki ithalat ölçüsü da bu işin ne kadar kârlı olduğunu gösteriyor.
Greenpeace Akdeniz Biyoçeşitlilik Projeler Başkanı Nihan Pak Ataş, en büyük meselelerden birinin denetimsiz, kontrolsüz, şeffaf olmayan çöp ithalatı olduğunu belirterek, “Hangi firmanın hangi kodda, ne oranda, kotasının yüzde kaçı oranında atık ithal ettiği ve bunu nasıl dönüştürdüğü verisi şeffaf bir biçimde açıklanmıyor” diyor.
Türkiye, plastiğin yanı sıra başka atıklarda da Avrupa ülkelerinin en önemli rotası olmuş durumda.
Avrupa Birliği (AB) ülkeleri geçen yıl 32,7 milyon tonluk atık ihracatı gerçekleştirdi. En çok atık satışı 13,7 milyon ton ile açık orta Türkiye’ye yapıldı. İkinci sırada yer alan Hindistan’ın AB’den ithal ettiği atık ölçüsü 2,9 milyon ton.
Türkiye’nin Avrupa’dan aldığı atıklar ortasında hurda kağıt, başta çelik olmak üzere hurda metal ve plastik atıklar ölçü olarak birinci sıralarda yer alıyor.