İtalyan sineması, dünya üzerindeki en zengin ülke sinemalarından biri. Sinema tarihine sayısız klasik armağan eden bu ülkenin tarihini ve kültürünü anlamanıza yardımcı olacak, mutlaka görülmesi gereken otuz filmi sizin için listeledik. İyi okumalar!
1. Paura nella città dei morti viventi (1980)
www.beyazperde.com
Paranormal yeteneğe sahip olan Marry (Catriona MacColl) arkadaşlarıyla yaptığı seansta uzaklarda bulunan Dunwich kasabasında bir rahibin kendisini astığını görür. Bu intiharla beraber cehennemin kapıları açılır ve kasabadaki ölüler dirilerek bölge halkına saldırmaya başlarlar . Azizler gününe kadar açılan kapıların kapatılması gerekmektedir. Bunun için de Marry ile gazeteci Peter (Chistopher George) rahibin cesedini imha ederek cehennemin kapılarını kapatmak üzere yola koyulurlar…
IMDb: 6,3
2. Gomorrah (2008)
www.sinemalar.com
Son yılların en iyi mafya filmi olan Gomorra, Napolili mafya benzeri bir örgüt olan Camarro’yla uğraşacak kadar cesur olduğu için ülkesi İtalya’da bir kahraman kabul edilen Roberto Saviano’nun kitabından uyarlanmış. Gomorra, bu zalim ve yozlaşmış dünyada, binlerce cinayet ve sayısız suçun sorumlusu Camorra hesabına çalışan beş adamın öyküsünü birbirine bağlayan vahşi ve epik bir film. İnandırıcı, büyüleyici ve ürkütücü bir tarzda çekilen Gomorra, bu kanlı örgütün içyüzünün yanı sıra İtalya’da moda, çöp toplama ve uyuşturucu trafiği gibi çeşitli iş kollarının dışında siyaset ve finans sektörünün pisliğe ne kadar bulaştığını da gösteriyor.
IMDb: 7
3. 6 donne per l’assassino (1964)
www.beyazperde.com
Bir manken olan Isabella, maskeli ve gizemli biri tarafından katledilir. Şüpheliler arasında genç kadının erkek arkadaşı da vardır. Genç kadının günlüğüne bakıldığında ise ilginç kanıtlara rastlanacaktır. Ardından maskeli katil, birer birer modelleri öldürmeye başlar.
IMDb: 7,2
4. Teorema (1968)
www.sinemalar.com
Milanolu bir sanayici, durup dururken fabrikasını işçilerine hibe eder. Film, bu garip cömertliği doğuran olayları anlatır. Bundan kısa süre önce, sanayicinin evinde kalmak üzere yakışıklı ve garip bir delikanlı gelmiştir. Delikanlı ev sahiplerinden hiçbir talepte bulunmaz, ama bütün ev halkı onun cazibesine kapılmakta gecikmez. Bir süre sonra misafir aniden evden ayrılınca, burjuva ailesinin üyelerinin ve köy kökenli hizmetçilerinin hayatı altüst olur.
IMDb: 7,2
5. Salvatore Giuliano (1962)
peramuzesi.org.tr
Francesco Rosi’ye uluslararası şöhret getiren bu cinayet ve mafya filmi, yönetmenin kendine özgü mozaik üslubunun ilk örneğidir. Konusunu, sonradan mafya babası olan ve savaşın ardından Sicilya’nın gerilla bağımsızlık hareketinde önemli bir rol oynamış Sicilyalı haydut ve halk kahramanı Salvatore Giuliano’nun hayatından alan film, 1950’de Giuliano’nun öldürülmesiyle başlar, geri dönüşlerle çetelere katılmasını, komünistlere saldırmasını, kolluk kuvvetleriyle karşı karşıya gelişini anlatır. Giuliano sonunda öylesine zalimleşir ki kendi adamları bile onu terk eder.
IMDb: 7,4
6. Suspiria (1977)
www.beyazperde.com
Amerikalı genç kadın Suzy Bannion, dünyanın en iyi bale okullarından birine gitmek için Almanya’ya gider. Bir akşam vakti okulun kapısını çalar ve tam da bu andan itibaren esrarengiz durumlara tanık olmaya başlar. Taksiden indiği an bir başka öğrencinin okuldan çıkıp ormana doğru koşturmaya başladığını gören genç kadın olaylara anlam veremez. Öte yandan kendisine kapıyı açan biri de olmaz. Ertesi gün tekrar geldiğinde okula alınır ve ardından yavaş yavaş uyum sağlamaya başlar. Fakat zamanla tanık olacağı tuhaf olay ve durumlar ürkütücü bir gerçeği keşfetmesine neden olur.
Gerilim türünün en yetkin isimlerinden olan Dario Argento’nun başyapıtı olan Suspiria, sinema tarihinin en başarılı birkaç gerilim filminden biri. Argento’ya has müzikleri bile üzerinden geçen yıllara meydan okur niteliktedir.
IMDb: 7,4
7. La stanza del figlio (2001)
www.beyazperde.com
Giovanni işinde oldukça başarılı olan ve aranan bir psikologdur. Bir gün çok sevdiği oğlunu kaybeder. Bu Giovanni’nin rutinleri içerisinde mutlu-mesut yaşadığı hayatının noktası olacaktır. Giovanni, artık tıpkı karısı gibi hiç mutlu değildir. Evdeki gerilim kimsenin tahmin edemeyeceği boyutlara ulaşmıştır. Karısı ve Giovanni birbirlerinden nefret etmektedirler. Bütün bu gerilimin ortasında yer alan ailenin kız çocuğu ise, herkesten bağımsız bir noktada, yaşadığı hayatı tek başına sorgulamaya başlayacaktır.
IMDb: 7,4
8. Viaggio in Italia (1954)
www.sinemalar.com
İngiliz çift Alex (George Sanders) ve Katherine Joyce (Ingrid Bergman) Napoli’de kendilerine miras kalan bir villayı satmak üzere buraya gelirler. Alex işinden başka bir şey düşünmeyen bir iş adamıdır. Katherine ile ilişkisi giderek kötüye gitmektedir. Burada geçirdikleri kısa sürede ayrılmayı bile düşünmeye başlayacaklardır.
IMDb: 7,4
9. Matrimonio all’italiana (1964)
www.beyazperde.com
Filumena ve Domenico’nun yıllar sürecek sıradışı ilişkisinin başlamasını sağlayan şey Filumena’nın çalıştığı randevu evidir. Henüz onyedi yaşındaki bir genç kızken randevu evinde karşılaştığı Domenico, genç kızın hayatını bambaşka bir yöne doğru sürükler. Ardından geçen yirmi yıl boyunca Domenico’nun tüm ev işlerinden ve düzeninden sorumlu olan kadın, Domenico’nun bir haberiyle yıkılır. Yıllardır birlikte olduğu bu adam genç bir kızla tanışmış ve onunla evlenmeye karar vermiştir. Kurnazca planları sayesinde bu evliliğin önüne geçen Filumena, planının anlaşılması sonrasında zor anlar yaşayacaktır.
Özellikle Sophia Loren’in performansıyla şahlanan film, kadın erkek ilişkileri üzerine yapılmış en eğlenceli ve en başarılı yapıtlardan biri.
IMDb: 7,5
10. Cani Arrabbiati (1974)
www.sinemalar.com
Büyük bölümü tek bir arabanın içinde geçen film, baştan sona heyecanın hiç bitmediği, rahatsız edici Mario Bava işlerinden biri. Üç hırsız, polislerden kaçarken yanlarına bir kadını rehin almak zorunda kalır. Kırmızı ışıkta araç değiştiren hırsızlar, yoldan geçen bir adamın arabasına binerek onu da rehin alır. Adam, arka koltukta yatmakta olan çocuğu hastaneye yetiştirmek zorunda olduğunu söylese de hırsızların pek umursadığı yoktur. Ama adam hakkında bilmedikleri, korkunç bir gerçek vardır.
IMDb: 7,5
11. Io la conoscevo bene (1965)
www.imdb.com
Kasabadan gelen genç bir kız olan Adriana, Roma’da yükselişte olan şov dünyasında kendini kanıtlamak ister. Küçük bir daireye yerleşir, çeşitli işlerde çalışmaya başlar; hizmetçilik, kuaförlük, kasiyerlik yapar. Tanınma ve kendini ispatlama arayışı esnasında birçok hayal kırıklığı yaşayacak, yeni insanlarla tanışma imkanı bulacaktır.
IMDb: 7,7
12. Il Postino (1994)
www.beyazperde.com
Sıradan bir İtalyan postacı, ünlü bir şairin mektuplarını taşırken şiir sevmeyi öğrenir. Bu durumu Beatrice adındaki güzeli etkilemek için kullanacaktır. Mektupların sahibi Pablo Neruda’dır. Onun gönderilerinden sorumlu postacı Mario, kısa sürede kendisi ile bir bağ kurar. Ondan aldığı destekle Mario, kendi içindeki cevheri açığa çıkartmayı öğrenir. Ardından da aşka davet zamanı gelir.
IMDb: 7,7
13. Il Grande Silenzio (1968)
www.imdb.com
Dilsiz bir silahşör, 1898 yılının soğuk kışında genç bir dul ve kasaba halkını kana susamış haydutlara karşı korumaya çalışır. Sergio Corbucci imzalı bu özgün ‘spaghetti western’in başrollerinde Jean-Louis Trintignant ve Klaus Kinski yer alıyor.
IMDb: 7,7
14. La Grande Bellezza (2013)
www.sinemalar.com
İlerleyen yaşına rağmen karşı konulamaz bir cazibesi olan yakışıklı Jep Gamberdella, şehrin tadını sonuna kadar çıkarmaktadır. Şık akşam yemeklerinden çılgın partilere koşar. Kıvrak zekası ve mizahi kişiliğiyle her zaman baştan çıkarıcı ve bağımlılık yapan biri olmuştur. Aynı zamanda bir yazar olan Jep, gençliğinde ödül aldığı kitabı ile büyük bir başarı yakalar ve Roma yüksek sosyetesinde önemli bir itibar edinerek ihtişamlı bir hayat sürmeye başlar. Roma’nın en güzel manzaralı evlerinden birinde oturan Jep, terasında eğlenceli partilere ev sahipliği yapar. Takındığı alaycı tavır ile dejenere olmuş insanları ve hayal kırıklıklarını maskeleyerek dünyayı biraz daha iyi bir yer olarak görmeye çalışır. Onun için masumiyetini koruyan tek şey hala hayallerinde yaşattığı eski aşkıdır. Artık yeniden kalemi kağıdı eline almanın zamanı gelmiştir, ancak güzelliğiyle insanı etkisiz hale getiren bu göz kamaştırıcı şehirde içinde biriken derin yorgunluğun üstesinden gelebilecek midir?
IMDb: 7,8
15. I Pugni in Tasca (1965)
Mario Bellocchio’nun ilk filmi; aile ve toplumdaki dini ve ahlaki değerlerdeki aşınmayı, sosyal yozlaşmayı, toplumsak çöküşü çarpıcı ve tuhaf bir biçimde gözler önüne seriyor.
IMDb: 7,8
16. Kaos (1984)
www.sinemalar.com
Çoğu eleştirmenin Taviani Kardeşlerin başyapıtlarından biri olarak nitelemekle kalmayıp, aynı zamanda sinema tarihinin en iyi filmleri arasında da andıkları Kaos, Luigi Pirandello’nun öykülerinden yapılmış bir uyarlama (Paolo ve Vittorio Taviani, senaryoyu iki yıl önce hayata veda eden Tonino Guerra ile yazmışlardı). Bir grup köylünün bir kargaya yaptıkları zulümle başlayan film, onların elinden kurtulan kuşun birbirine bağladığı dört hikâye ve bir sonsözden oluşur. Bu hikâyeler, gerçek ve doğaüstü arasında gidip gelirken, tüm zaafları ve yaşama sevinciyle insanoğlunun benzersiz bir portresine dönüşürler.
IMDb: 7,9
17. Il Posto (1961)
www.beyazperde.com
Kariyerinin ilk yıllarında ağırlıklı olarak belgesel film çeken Ermanno Olmi’nin I Fidanzati (1963) ile erken dönem başyapıtları arasında sayılan Il Posto, Milano’nun varoşlarında yaşayan, ailesinin geçimine katkı sağlamak için eğitimini yarıda bırakmak zorunda kalmış, az vasıflı Domenico’nun iş bulma ve tutunma hikâyesini anlatıyor. Yalın bir sinema diliyle, profesyonel olmayan oyuncuların doğaçlama ağırlıklı performanslarıyla, tamamı gerçek mekanlarda geçen film, orta sınıfın günlük yaşamından kesitler sunuyor ve Domenico ile aynı iş yerinde çalışmak için mülakata giren Antonietta’yı merkeze alarak küçük insanların büyük şehirde hissettikleri yalnızlık ve yabancılaşma sorunlarına dikkat çekiyor. David di Donatello Film Ödülleri’nde “En İyi Yönetmen”, Venedik Film Festivali’nde de İtalyan Film Eleştirmenleri ödülünü kazanan Il Posto, her ne kadar yönetmeni Olmi tarafından yeni gerçekçilik akımına dahil olmadığı savunulsa da pek çok özelliğiyle postneoralist dönemin en tipik örneklerinden biri olarak kabul ediliyor.
IMDb: 8
18. La Dolce Vita (1960)
www.beyazperde.com
Tuhaf gazeteci Marcello Rubini, zengin ve şöhretli İtalyan aristokrasisine dair söylentilerin yayınlanacağı bir köşede yazması için Roma’da çalıştığı gazete tarafından görevlendirilir. Marcello, bir partiden diğerine geçmekte, bu esnada da sosyetenin en güzel, en ilginç insanlarıyla tanışmaktadır. Bu başlardan tatlı görünen hayat, zamanla Marcello’yu daha yalnız, daha ucuz bir insan haline getirir. Bol içki ve dansla kapattığı geceler Marcello’yu hem bedenen hem de zihnen yavaş yavaş yok etmektedir.
Sinema tarihinin en efsanevi isimlerinden biri olan İtalyan yönetmen Federico Fellini’nin en kusursuz başyapıtlarından biri olan film, Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye ödülüyle taçlandırılmıştır.
IMDb: 8
19. I soliti ignoti (1958)
www.sinemalar.com
Bu film, İtalyan sinemasının başyapıtlarından biri olarak kabul edilmenin yanı sıra, en çok saygı duyulan, övülen, yeniden çevrilen soygun hikâyelerinden biri; kara filmin, İtalyan gerçekçiliğinin, farsın ve soygun filmlerinin parlak bir parodisi: Bir grup küçük soyguncu en son ve en iyi işleri olacaklarına yemin ettikleri bir iş için toplanır. Fakat her şey ters gider. Her ne kadar hırsız olsalar da son derece iyi kalpli, sempatik ve aşırı derecede şanssızdırlar. Süratle akan diyalogları ve Toto ile Claudia Cardinale gibi yıldız oyuncularıyla Mario Monicello’nin bu en çok bilinen klasik komedisi sürprizlerle dolu.
IMDb: 8
20. 8½ (1963)
www.beyazperde.com
Sekiz Buçuk, yeni filmine duyduğu ilgiyi kaybeden bir yönetmenin anılarını ve fantezilerini konu ediyor. Guido Anselmi, merakla beklenen yeni projesini gerçekleştirmeye çalışırken yazar tıkanması tarzı bir handikapla karşılaşan ünlü bir İtalyan yönetmendir. Yeni projesi biyografik öğeler de barındıran bir bilimkurgu filmidir. Ancak yönetmen bir anda vuku bulan bu durum nedeniyle sanata ve filmine duyduğu tüm ilgisini ve heyecanını kaybetmiş durumdadır. İşi üzerinde yoğunlaşmaya ve bir şekilde bitirmeye çalışan Guido, zamanla bir grup flashback ve rüyalarla, anıları ve fantezileri arasında gidip, gerçeklik hissini kaybetmeye başlar. Usta yönetmen Federico Fellini’nin başyapıtları arasında yer alan film yönetmenin hayatından gerçek kesitler barındırıyor. Sekiz Buçuk ele aldığı konu, büyüleyici atmosferi ve psikolojik derinliğiyle sinema tarihinin en önemli filmlerinden biri.
IMDb: 8
21. Il conformista (1970)
www.sinemalar.com
Mussolini’nin faşist hükümetini sorgusuz sualsiz kabullenen Marcello (Jean Louis Trintignant) gizli polise katılır ve yeni bir eşi de (Stefania Sandrelli) kapsayan yeni bir yaşama başlar. Ama çıktıkları balayının gizli bir amacı vardır. Antifaşist hareketin öncülerinden yaşlı bir profesörü (Enzo Tarascio) öldürecektir. Ancak Marcello, bastırılmış çocukluk anılarının da etkisiyle görevinin meşruluğundan kuşku duymaya başlar.
IMDb: 8
22. La Notte (1961)
www.beyazperde.com
Tanınmış ve başarılı bir yazar olan Giovanni Pontano ve güzeller güzeli eşi Lidia ile birlikte münzevi bir hayat sürmektedir. Lidia, ölmek üzere olan Tommaso Garani isimli arkadaşlarını Milan’da yatmakta olduğu hastanede ziyaret eder. Bu adam, Lidia’nın gizli bir ilişki içerisinde olduğu bir aile dostlarıdır. Kısacası Giovanni ve karısı arasındaki evlilik uzun zaman önce bitme noktasına gelmiştir. Bunu uzun zaman önce fark eden taraf ise Lidia olmuştur. Giovanni’nin hastanede karşılaştığı kadın ise ayrı bir kırılma anına neden olur.
IMDb: 8,1
23. Le notti di Cabiria (1957)
www.sinemalar.com
Orta yaşlı gariban bir fahişe olan saf ve alıngan ‘Cabiria’ (Giulietta Masina) Roma ‘nın pejmürde semtlerinden Ostia ‘da ‘iş tutmaktadır’. Fakir semtlerden birinde de kendine ait küçücük bir evi, bankada bir miktar parası ve kocaman hayalleri vardır. Cabiria takma ismini 1914 tarihli bir İtalyan filminden almıştır. Sürekli olarak gerçek aşkı arayan Cabiria, her seferinde ihanete ve hayal kırıklığına uğrar; hatta bir keresinde gerçek aşkını bulduğunu sandığı bir anda, erkek arkadaşı parasını alıp kaçar ve onu suda ölüme terk eder. Sürekli olarak benzer olaylarla aşağılanan ve hırpalanan Cabiria incinir ama asla yıkılmaz.
IMDb: 8,1
24. Indagine su un cittadino al di sopra di ogni sospetto (1970)
www.sinemalar.com
Cinayet Masası komiserliğinden Güvenlik Bürosu’na terfi ettirilen bir dedektif (Gian Maria Volontè), birlikte olduğu Augusta Terzi’yi (Florinda Bolkan) öldürmüş, geride de bilerek son derece bariz deliller bırakmıştır. Ancak bütün bu soruşturma esnasında hiç kimse dedektifi suçlamayı aklına getirmez. O herkes için tüm şüphelerin üstünde olan bir kişidir. Dedektif, sonrasında birçok kez cinayeti işlediğini gösteren kanıtlar sunsa da devlet için çalışan birinin yerinin sağlam olduğunu anlayacaktır.
IMDb: 8,1
25. Roma città aperta (1945)
www.sinemalar.com
2.Dünya Savaşı ‘nın sonlarına doğru 1944 yılında Nazi işgali altındaki Roma şehrinde yaşayan bir grup insanın hikayesi anlatılır.Gestapo Nazilere karşı yapılan direniş hareketinin lideri olan Giorgio Manfredi (Marcello Pagliero) ‘nin peşine düşmüştür.Yakın arkadaşı Francesco (Francesco Grandjacquet),Francesco’nun evlenmek üzere olduğu dul Pina (Anna Magnani)ve Rahip Don Pietro Pellegrini (Aldo Fabrizi) birlikte Giorgio’nun bir an önce Roma’dan ayrılabilmesi için yeni bir kimlik edinmesine yardımcı olurlar.
IMDb: 8,1
26. Rocco e i suoi fratelli (1960)
www.beyazperde.com
Yoksulluktan kurtulmaya and içen dul Rosaria, yeni hayatlarında büyük oğlu Vincenzo’nun yardımıyla ayakta kalabileceklerini düşünür. Simone ise umut veren bir boksördür ancak sorumsuz bir yaşam sürer. Kardeşi Rocco ise onun ardından başladığı boksörlükte hızla yıldızlaşır. Rocco ve Simone bir kadın yüzünden karşı karşıya geleceklerdir…
IMDb: 8,3
27. Ladri di biciclette (1948)
www.beyazperde.com
Bisiklet Hırsızları’nda, savaş sonrası yaşanan iki senelik işsizlik döneminin ardından nihayet iş bulabilen Antonio mutluluktan havalara uçmaktadır. İşi için kendisine lazım olan bisikleti almak için yataklarını satmaları gerekmiştir; ancak Antonio en sonunda para kazanabileceği için mutludur. Yeni işinin ilk gününde bisikleti çalınan Antonio neye uğradığını şaşırır. Yaşadığı ailevi ve dünyevi problemleri çözebilmesi için acilen bisikletine yeniden kavuşması gerekmektedir.
İtalyan Yeni Gerçekçiliği’nin mimarlarından Vittorio De Sica’nın imzasını taşıyan Bisiklet Hırsızları, bir savaş sonrası toplumunun portresini oldukça geniş bir perspektiften çiziyor.
IMDb: 8,3
28. Nuovo Cinema Paradiso (1988)
www.sinemalar.com
Artık ünlü bir yönetmen olmuş Salvatore, 30 yıl sonra bir arkadaşının öldüğü haberi üzerine doğduğu kasabaya geri döner. Kasabaya geldiğinde eski anıları canlanan Salvatore, Cinema Paradiso isimli sinemada projeksiyoncu olarak çalışan Alfred ile ilişkilerini hatırlar. Küçük bir çocuk olan Salvatore, günlerini Alfred’in yanında geçirmekte, filmlerle ilgili konuşmakta ve Alfred’in sinema konusunda deneyim ve bilgilerinden yararlanmaktadır. Babacan tavırlarıyla Salvatore’nin hayatında önemli bir yere sahip olacak Alfred sayesinde sinemaya olan aşkını ve tutkusu keşfedecektir. Sıcaklığı ve anlattığı yazlık sinema kültürüyle de Türk sinema kültürüne yakın bir noktada duran Giuseppe Tornatore’un başyapıtı Cennet Sineması, 1989 Cannes Film Festivali’nde Jüri Özel Ödülü’nü kazanmasının ardından Yabancı Dilde En İyi Film Oscarı’nı da ülkesine götürmüştü.
IMDb: 8,5
29. C’era una volta il West (1968)
www.sinemalar.com
Kanun dışı işler yapan ve acımasız biri olan Frank (Henry Fonda) ve adamları yaşadıkları bölgede süren demiryolu projesi ile ilgili cinayet işlerler. Öldürdükleri Brett McBain’in eşi Jill (Claudia Cardinale) bölgede kalmaya karar verir. Frank ile eskiden bir hesabı olan Harmonica (Charles Bronson), Jill ve başka bir kanun kaçağı olan Cheyenne ile beraber Frank ve adamlarına karşı gelmeye karar verirler.
IMDb: 8,5
30. Il buono, il brutto, il cattivo (1966)
www.sinemalar.com
Tuco (çirkin), üzerine ödül konulmuş bir kanun kaçağıdır. Keskin nişancı Blondie (iyi) adlı kovboyla işbirliği yaparak kasabaları dolaşmaktadırlar. Tuco’yu kanun adamlarına teslim eden Blondie, ödülü alıp Tuco’yu asılmaktan son anda kurtarmaktadır. Bir kasabada işlerin ters gitmesi üzerine ortaklıkları bozulur.
Melekgöz (kötü) lakaplı Sentenza ise Bill Carson adında büyük miktarda altını ele geçirmiş eski bir askerin izini sürmektedir. Tuco’nun çölde Blondie’yi öldürmek üzere olduğu bir anda Bill Carson’la karşılaşmaları tüm planları değiştirir. Carson, altınları İç Savaş’ın hareketli olduğu bir cephede mezarlığa saklamıştır. Ancak Tuco mezarlığın yerini, Blondie ise mezarın adını öğrenebilmiştir. Mecburen işbirliğine tekrar dönen ikili altınları aramaya koyulur. Sonunda üçünün yolu altınların olduğu yerde birleşir.
IMDb: 8,8
