Hamilelik ve doğuma hazırlanma süreci yeterince stres yaratan bir durumken, şu sıralar dünya gündemine oturan ve yarattığı endişe nedeniyle herkeste bir panik havası yaratan corona virüs ailesine ait bir virüs türünün neden olduğu COVID-19 hastalığı, anne adaylarının yaşadığı stres ve endişenin artmasına neden olabilir. Gebeliğin herhangi bir dönemindeyseniz ya da yakın bir zamanda bebeğinizi kucağınıza almaya hazırlanıyorsanız, güvenilir internet siteleri, Sağlık Bakanlığı ve DSÖ’nü takip ederek güvenilir ve en doğru bilgilere ulaşabilirsiniz. Bu süreçte, halk arasında paniğe neden olabilecek sosyal medya platformları ve forum sitelerinde yer alan yalan yanlış bilgi ve haberler, yaşadığınız kaygı ve endişenin daha da artmasına neden olabilir.
Yepyeni bir virüs türü
Corona virüs, ailesine ait olan bu yeni virüsün neden olduğu COVID-19, tüm dünya için henüz yeni bir hastalık olduğundan, hakkında her gün farklı bilgiler ediniyoruz. Bu süreçte, en çok merak edilen konulardan biri de hamilelerde nasıl bir etki yarattığı oluyor.
Doğum yapmaya hazırlanan hamile bir kadınsanız, muhtemelen sağlıklı ve genç bir bireysiniz demektir. Şimdiye kadarki veriler, virüsün sağlıklı ve genç bireyler için ciddi bir tehdit oluşturmadığı yönünde. Ancak, bu süreçte karnınızda taşıdığınız bir canlı daha olduğundan, süreç oldukça kafa karıştırıcı ve endişe verici olabilir.
Geçtiğimiz haftalarda, corona virüs testi yapılan ve test sonucu pozitif çıkan bir anne adayında, bebeği dünyaya geldikten sonra bebeğe de test yapılmış ve test sonucu bebekte de pozitif çıkmış. Bu durum, pek çok anne adayı için sorulara neden olsa da, bebeğin doğumdan önce mi yoksa mı enfekte olduğu bilinemiyor. Bebeğin iyi olması ve annenin de tedavi edilmesi, virüsten endişelenen anne adayları için umut verici.
Çin’deki hamile kadınlar neler yaşıyor?
Virüsün ortaya çıkış yeri olarak kabul edilen Çin’de, bugüne kadar binlerce kişi virüsten enfekte olduğu ve aralarında hamile kadınlar da vardı. Mevcut vakaların büyük bir bölümü Çin’de olduğundan, hamilelikte corona virüsün nasıl bir etkisi olduğu ile ilgili çalışmalar da Çin’den geldi. Yeni doğum yapan 9 anne üzerinde yapılan bir çalışmada; çalışmaya katılan tüm anneler sezaryen doğum ile bebeklerini dünyaya getirdi ve hem anneler hem de bebeklerinin durumu iyi. Bebekler dünyaya geldikten sonra yapılan corona virüs testi sonuçlarının hiçbiri pozitif çıkmadı. Ayrıca, anne sütünde de virüse dair herhangi bir kanıt bulunmadı.
Elde edilen bu veriler, bebeklerin anne karnındayken COVID-19 riski altında olmadığını gösteriyor. Hamileliğin 3. trimesterinde bir anne için, virüsten enfekte olması durumunda, virüsün anne karnındaki bebeğe geçtiğine dair bir kanıt elde edilmemiştir.
Ciddi semptomlar hamilelerde daha az görülüyor
Virüsler ve hastalıklar söz konusu olduğunda, hamile kadınlar genellikle daha fazla risk altındadır. Bunda, gebelik ile birlikte bağışıklık sisteminin zayıflamasının etkisi büyüktür. Ancak, tüm dünyanın üzerinde çalışmalarını sürdürdüğü bu yeni corona virüs söz konusu olduğunda, tam tersi bir durumla karşılaşılmaktadır.
COVID-19 test sonucu pozitif çıkan 147 hamile kadında yapılan bir çalışmada, ciddi hastalık belirtileri görülen anne adayının oranı %8. Bununla birlikte, durumu kritik olan anne adaylarının oranı ise %1.
Anne adaylarında ciddi semptomların daha az görülmesinin nedeni; gebelikte vücudun bebeği korumak adına oluşturduğu bağışıklık tepkisinin, corona virüse karşı daha fazla olmasından kaynaklanıyor olabilir. Bununla birlikte, erkeklerin bu virüsten daha fazla etkilendiği ve ölüm oranlarının daha yüksek olduğu da bilinmektedir.
Kendinizi korumak için ne yapabilirsiniz?
Hamileyseniz, kendinizi ve karnınızda gelişmekte olan bebeğinizi korumak için neler yapabileceğinizi merak ediyor olabilirsiniz. Tüm dünyadaki uzmanlar, bu konuda hemfikir: el hijyenine dikkat!
Hamilelerin corona virüsten korunmak için dikkat etmesi gerekenler
- Herhangi bir yüzeye temas ettikten ya da biriyle tokalaştıktan sonra ellerinizi en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkayın ya da alkollü bir dezenfektan kullanın.
- Soğuk algınlığı ya da grip belirtisi gösteren kişilerden uzak durun.
- Kalabalık ortamlardan kaçının.
- Hasta olan birini ziyaret etmeyin.
- Seyahat etmekten kaçının. Seyahatten geldiyseniz, en az 14 gün boyunca kendinizi izole edin ve evde kalın.
- Mecbur kalmadıkça evden çıkmayarak enfekte olma riskinizi en aza indirin.
Yakın bir tarihte yurtdışı seyahati gerçekleştirdiyseniz ya da herhangi bir sebeple enfekte olmuş olabileceğinizi düşünüyorsanız, derhal konuyla ilgili olarak doktorunuzu bilgilendirin. Doğrudan hastaneye gitmek yerine, nasıl bir yol izleyeceğiniz hakkında telefonla bilgi alın. Hastaneler, bu süreçte hamile kadınlara öncelik sağlamaktadır. Ancak, daha geniş kitlelerin enfekte olması durumunda nasıl bir yol izleneceği henüz bilinmiyor.
Doğumdan önce bilmeniz gerekenler
Doğumdan önceki süreçte, sağlığınızla ilgilenen tüm uzmanların sürece ve alınacak kararlara dahil edilmesi önemlidir. Corona virüs testinin pozitif çıkması durumunda, kendiniz ve bebeğiniz adına ekstra önlemler almanız gerekir. Doğum için en güvenli zamanın ve yöntemin hangisi olacağına doktorunuz karar verecektir. COVID-19 tespit edilen anne adaylarında, doğum izole bir odada gerçekleştirilir ve hastanede yatış süreci boyunca bu izole odada kalmanız gerekir.
Doğum sırasında bilmeniz gerekenler
COVID-19 tespit edildiyse ve doğum yapacaksanız, doğum yaparken tıbbi maske kullanmanız gerekmez. Ancak, izole edildiğiniz odanın dışına çıktığınızda, başkalarının enfekte olmasını engellemek adına tıbbi maske kullanmanız gereklidir. Doğum esnasında, doğum ekibinin dışında aile bireylerinden bir kişi yanınızda olabilir. Ancak, virüsün bulaşma riskini en aza indirmek için koruyucu ekipmanları kullanmaları önemlidir.
Doğumdan sonra bilmeniz gerekenler
COVID-19 teşhisi konulmuş ve doğum yapmış bir anneyseniz, doğumdan sonraki süreçte dikkat etmeniz gerekenler hakkında doktorunuz sizi bilgilendirecektir. Virüs tedavisi sonlanana kadar, bebeğinize bir başkasının bakmasını isteyebilirsiniz. Bu, bebeğinizin enfekte olma riskini minimuma indirecektir.
Emzirme döneminde bilmeniz gerekenler
Bir anne adayı için, doğumdan kısa bir süre sonra emzirme dönemi başlar. COVID-19 teşhisi konulmuş bir anneyseniz, doktorunuz emzirmeyi sürdürmenizi önerecektir. Bu süreçte, tedavi sonlanana kadar bebeğinizi bir başkasının emzirmesini düşünebilirsiniz. Bebeğinizi emzirmeye devam etmeye karar verirseniz, kullandığınız ekipmanları ve göğüs çevresi hijyenine dikkat etmelisiniz. Tıbbı maske kullanarak emzirmek, virüsün bebeğinize bulaşma riskini azaltabilir.
Hamilelikte bebeğe virüs geçer mi?
Hamileyken COVID-19 teşhisi konulan bir anne adayı için en endişe verici durumlardan biri, anne karnındaki bebeğin virüsten etkilenip etkilenmediğidir. Ancak, bebeği rahim içinde koruyan plasenta, oldukça etkili bir koruma ve filtreleme mekanizmasına sahiptir. Bu da, anne karnında gelişmekte olan bebeği her türlü tehlikeye karşı korumaktadır. Geçmiş yıllarda görülen ve pek çok kişinin ölümüyle sonuçlanan Zika virüsü bu konuda bir istisna olsa da, Corona virüs ile ilgili yapılan çalışmalar, gebelikte bebekte herhangi bir komplikasyon olduğuna dair bir kanıt bulunmamıştır.
COVID-19’un en yaygın belirtilerinden biri yüksek ateştir. Yüksek ateş, hamile bir kadın için erken doğum riskini arttırabilir. Bununla birlikte, COVID-19 testi sonucunun pozitif çıkması ve görülen semptomların hayatı tehdit ettiği düşünülmediği sürece, erken doğum yapılması önerilmemektedir. Ayrıca, hastalığın düşük riskini arttırdığına dair bir kanıt yoktur. Bebekler üzerinde nasıl bir etkisi olacağına dair ise henüz yeterli kanıt yoktur.
Kaynaklar:
- CDS – Coronavirus Disease 2019: https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/prepare/pregnancy-breastfeeding.html
- Bülent TIRAŞ – Hamilelikte Korona Virüsü Hakkında bilinmesi gerekenler
- https://www.bulenttiras.com/hamilelikte-korona-virusu
- Harvard Health Publishing – Pregnant and worried about the new coronavirus?
- https://www.health.harvard.edu/blog/pregnant-and-worried-about-the-new-coronavirus-2020031619212