Almanya’da Türk bilim insanı Prof. Dr. Uğur Şahin’in kurucu ortağı olduğu biyoteknoloji firmasının geliştirdiği yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşı adayının 1. ve 2. aşama klinik denemelerinden olumlu sonuç alındığı bildirildi.
“Clinical Trials Arena” internet sitesinde yer alan habere göre, 18 ila 55 yaşlarındaki 60 sağlıklı gönüllünün katıldığı denemede, aşı adayının Kovid-19’u etkisiz kılan enzim ile antikorları üretmede ve hücre düzeyinde bağışıklık tepkisi yaratmada başarılı olduğu gözlendi.
“BNT162b1” adlı aşı adayının değişen dozlarda uygulandığı denek gruplarında Kovid-19’u etkisiz kılan kan şekeri enzimleri ile alımlayıcı-bağlayıcı İmmünoglobulin G antikorlarının yoğunlaştığı görüldü.
Deneklerde ayrıca, hücre düzeyinde bağışıklık tepkisi yaratan CD4+ ve CD8+ glikoproteinlerde artış tespit edildi.
Bağışıklık tepkilerinde doza bağlı ciddi değişimlerin gözlenmediği, bunun aşının düşük dozlarda üretilmesine olanak sağlayabileceği belirtildi.
Öte yandan, aşının güvenli olduğu, deneklerde herhangi bir yan etkiye yol açmadığı kaydedildi.
Ribo Nükleik Asit (MRNA) temelli aşı, 18 yaş ve üzeri kişilerde Kovid-19’a karşı bağışıklık oluşturmayı amaçlayan bir koruyucu bileşen içeriyor.
Aşı adayının ABD’de 18-55 yaşlarındaki 45 sağlıklı gönüllünün katıldığı 1. ve 2. aşama klinik denemelerinden de olumlu sonuç alınmıştı.
Aşı adayının 3. aşamada Almanya, ABD ve Çin’de 30 bin denek üzerinde test edilmesi planlanıyor.
Almanya’nın Mainz kentinde 2008’de kurulan söz konusu şirket, kanser de dahil olmak üzere bazı hastalıklara yönelik ilaç geliştirmek için çalışmalar yapıyor. Şirket, Ekim 2019’da hisselerini ABD’de Nasdaq borsasında halka arz etmiş, 150 milyon dolar yatırım toplamıştı.
Şirket Kovid-19 aşı adayını geliştirmek ve seri üretmek üzere Amerikan ilaç devi Pfizer ve Çinli Fosun Pharma ile ortaklık anlaşmaları yapmıştı.
Klinik denemeler 3 aşamada yapılıyor
Bir aşının yaygın olarak kullanılabilmesi için 3 aşamada insanlar üzerinde test edilmesi gerekiyor.
Klinik denemelerin ilk aşamasında, az sayıdaki gönüllü sağlıklı denek üzerinde aşının güvenli olup olmadığı ve olası yan etkileri araştırılıyor.
İkinci aşamada, güvenilirliği doğrulanan aşının etkinliği 100’den fazla denek üzerinde test ediliyor.
Üçüncü ve son aşamada ise aynı işlem, birkaç bin denekle tekrarlanıyor. Tüm bu süreç, aylar ve hatta yıllar alabiliyor.
24 aşı adayı klinik deneme aşamasında
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, 21 Temmuz itibarıyla Kovid-19’a karşı 24 aşı adayı deneme aşamasında, 142 aşı adayı ise klinik öncesi geliştirme aşamasında bulunuyor.
Çin’de ortaya çıkan Kovid-19, 200’den fazla ülke ve bölgeye yayılarak salgına dönüştü.
Dünya genelinde vaka sayısı 14 milyon 884 bini aşarken, 614 binden fazla kişi hayatını kaybetti.