Yaklaşık 3 yıl önce BEÜ Elektrik Elektronik ve Geomatik Mühendisliği bölümleri ile ODTÜ Elektrik ve Elektronik Bölümünde görevli akademisyenler, daha kaliteli su altı haritalaması elde etmek amacıyla “İnsansız Su Altı Aracıyla Yüksek Hassasiyetli Deniz Dibi Tabanı Projesi” için kolları sıvadı.
TÜBİTAK destekli proje için geliştirdikleri insansız ikili araç sistemiyle su altı haritasını daha doğru bir şekilde elde etmek isteyen akademisyenler, su üstü haritalandırmada 2 metreye kadar yapılabilen hataları, su altı aracı kullanarak santimetre mesafesine düşürmeyi hedefliyor.
Zonguldak BEÜ Mühendislik Fakültesi Geomatik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kutoğlu, gazetecilere yaptığı açıklamada, deniz dibi haritalamasının son derece önemli olduğunu belirtti.
Bazı koşullarda deniz dibi haritalamasının, klasik yöntemlerle deniz üstünden haritalamasının son derece güç olduğunu vurgulayan Kutoğlu, şöyle devam etti:
“Çünkü deniz dibi topoğrafyasının bozuk olduğu kayalık yerlerde tam bir resim ortaya koyamıyorsunuz. Bu nedenle bundan birkaç sene evvel ODTÜ ile birlikte bir çalışma başlattık. Bu kapsamda su üstünden kontrol edilen bir araçla onun altına bağlanmış başka bir insansız araçla birlikte senkronize hareket edecek şekilde uzaktan kontrollü olarak klasik yöntemlerle deniz üstünden girilemeyen yerlere deniz dibinden ulaşılacak. Bu yerlerin detaylı haritasını yüksek doğrulukta çıkarılabilecek şekilde insansız ikili araç sistemi geliştirilmesi çalışmasını başlattık.”
“Daha duyarlı, kaliteli su altı haritalaması gerçekleştirilmiş olacak”
Kutoğlu, gerçekleştirdikleri denemede başarılı olduklarını aktararak, “Bu deneyler sonucunda test bölgesinde deniz dibi haritalaması su üstündeki katamarana bağlı su altı aracıyla harita çıkarılacak ve bunun su yapılarının inşası için gereken doğrulukta sonuçlara ulaşıp ulaşılmadığı kontrol edilecek. Su üstünde tekneyle gidemeyeceğiniz yerlere su altı cihazıyla gitmek mümkün olacak ve daha duyarlı, kaliteli su altı haritalaması gerçekleştirilmiş olacak.” dedi.
Balıkçı barınakları ve limanların anı sıra deniz içerisinde doğal gaz, petrol boru hatları döşenebildiğini ve platformların kurulması gerektiğine dikkati çeken Kutoğlu, “Bunlar için çok yüksek doğrulukta deniz dibi haritalaması gerekiyor. Deniz dibi haritalamasını klasik yöntemlerle su üstünden yaptığınızda deniz tabanına yukarıdan bakıyorsunuz. Bunun hem kalitesi düşük olabiliyor hem de bazı kayalık bölgelerin tam bir haritasını çıkaramıyorsunuz ama su altı aracıyla bu bölgelerde daha yüksek hassasiyette ve kalitede haritalanabilecek.” bilgisini paylaştı.
Dr. Öğretim Üyesi Seda Karadeniz Kartal da bu çalışmada, kritik işlerden birinin insansız su altı aracının navigasyon bilgisinin elde edilmesi olduğunu belirterek bunun için de tasarlanan katamaranın üzerine yerleştirilen akustik sensörlerle, insansız su altı aracının navigasyon bilgisini alacaklarını söyledi.
TÜBİTAK’tan yaklaşık 700 bin lira destek alan projede Prof. Dr. Hakan Kutoğlu, Prof. Dr. Kemal Leblebicioğlu, Doç. Dr. Rıfat Hacıoğlu, Dr. Öğretim Üyesi Seda Karadeniz Kartal ile Kurtuluş Sedar Görmüş’ün yanı sıra 2 doktora ve 2 yüksek lisans öğrencisi yer alıyor.
