Türkiye’nin Avrupa’daki önemli ticaret ortaklarından olan ve birçok bölgesel meselede yollarının kesiştiği İtalya’nın Başbakanı Giuseppe Conte, ilk kez uyguladığı bir formatla, aralarında Türkiye’den Hürriyet gazetesinin de yer aldığı 6 ayrı ülkeden kuruluşun Roma’daki temsilcilerinin sorularını yanıtladı.
İtalya Başbakanı Guiseppe Conte, Esma Çakır’ın sorularını yanıtladı.
Başbakan Guiseppe Conte, pandeminin ilk vurduğu Avrupa ülkesi olması bakımından bu süreci İtalya’nın nasıl geçirdiği, ekonomi ve bölgesel meseleler gibi noktalara değindi. Türkiye bağlamında AB ile ilişkiler, Doğu Akdeniz ve Karabağ sorununa dair açıklamalarda bulundu.
AKDENİZ HEPİMİZE AİT
Doğu Akdeniz’de birçok ülkenin çıkarları var. Ancak İtalya’dan daha uzak olmasına rağmen Fransa’nın, o bölgede çoğunlukla daha etkin olmasını nasıl yorumluyorsunuz?
“Ben, AB üyesi ülkeleri arasında ayrım yapmazdım. Bizim pozisyonumuz o bölgede aynı. Fransa, Lübnan ve Libya meseleleriyle ilgileniyor. İtalya ve Fransa, farklı bölgelerde birçok çıkarı olan ülkeler, özellikle Akdeniz’de. Orası hepimizi ilgilendiriyor ve bu nedenle antik Romalılar ona ‘Mare Nostrum (Bizim Denizimiz)’ demiş. Yani Akdeniz, İtalya’ya, Fransa’ya, Türkiye’ye değil, hepimize ait. Hepimiz uluslararası kurallara uymalı ve diyalog yolu aramalıyız. İtalya’nın geleneksel bir kapasitesi var ve herkesle diyalog kurabiliyor. DNA’mız, anayasamız savaşı reddediyor ve askeri çözümlere hep karşı olduk. Bizi, Doğu Akdeniz’de tansiyonun düşmesi için, şu an Libya’ya hakim olduğu gibi askeri çözümlere karşı çalışırken göreceksiniz. Biz Libya’nın istikrarı için siyasi çözümleri destekliyoruz.”
ASKERİ ÇÖZÜMLERE KARŞIYIZ
“İtalya, doğru ve tutarlı bir şekilde, çoğu zaman, barışçıl objektife ulaşılmasını güçleştiren yabancı oyuncuların dahil olduğu askeri çözümlere karşı çalışacak. Biz, istikrar için halkların bağımsız ve özerk olmasını istiyor, acı çekmelerini istemiyoruz. Elbette biz de ticari ve ekonomik çıkarlarımız için çalışıyor ve kültürel alışverişin artmasını istiyoruz.”
Türkiye, Doğu Akdeniz’deki krizi başlatan tarafın Yunanistan olduğunu, burada maksimalist bir politika yürüttüğünü savunuyor. İtalya, AB ülkesi olarak Yunanistan ve Kıbrıs Rum Kesimi’nin pozisyonunu desteklediğini açıkladı. Almanya Şansölyesi Angela Merkel daha temkinli açıklamalarda bulundu. İtalya’nın bu tutumu, bu ülkelere bir ‘açık çek’ olarak değerlendirilebilir mi?
AB’DE AYNI ÇİZGİDEYİZ
“Bu sorunun yapısına katılmadığımı söylemek isterim. Geçen hafta AB Liderler Zirvesi yapıldı ve tüm üyelerin kabul ettiği kararlarla bitirdik toplantıyı. Doğu Akdeniz’deki gerilimler üzerine çok geniş bir tartışma yapıldı ve ortak bir sentez kararı aldık. Hepimiz birlik içinde, ayrım olmadan Yunanistan ve Kıbrıs’la (Rum Kesimi) dayanışmamızı ifade ediyor, Türkiye’ye tek taraflı girişimlerden kaçınması, uluslararası hak kuralları çerçevesinde, uluslararası hukukla uyuşmayabilecek düşmanca ve provokatif girişimler olmadan tek tek tüm üyelerle ilişki kurması çağrısı yapıyoruz. Bu konuda tüm üyeler aynı çizgideyiz.”
TÜRKİYE’NİN ROLÜNÜ BİLİYORUZ
“İtalya’nın Yunanistan’ı desteklediği meselesine gelince. İtalya AB üyesi ve Türkiye ve AB arasında yapıcı bir diyalog için çalışıyoruz. İtalya bu pozisyonda, çünkü Türkiye ile geleneksel ilişkileri var, ticaret alışverişimiz çok yoğun, kültürel alışverişimiz de var ve bu bizi Almanya’nınkine benzer bir pozisyonuna sokuyor… Ben, İtalya ve hükümetimiz, Almanya ve Avrupa kurumlarının temsilcileriyle diyaloğun, yapıcı sürecin galip gelmesi için çalışacağımıza dair garanti verebilirim. Tansiyonun düşmesinin tek yolu bu ve bu, barışçıl işbirliğine dair gerçek bir perspektif sunuyor… İtalya, Türkiye’nin stratejik rolünü biliyor. Onun Akdeniz’de, Ortadoğu’da, Asya’da, Balkanlarda da önemli bir rolü var. Libya’yı da düşünün. Bu nedenle, Türkiye ile diyalog gerçeğinden yola çıkarak onunla diyalog kurmalıyız. Türkiye-İtalya, Türkiye-AB ilişkilerinde erdemli bir döngüyü teşvik etmeliyiz.”
KARABAĞ’DA BU FIRSAT KAÇIRILMAMALI
Azerbaycan-Ermenistan arasında, Dağlık Karabağ’da yaşanan çatışmalar, bir kez daha çözülemeyen bir sorunu gün yüzüne çıkardı. İtalya, bu krizin çözümü için Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’nda (AGİT) nasıl bir pozisyon alacak?
“İtalya her zaman tutarlı oldu. Yani Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki bu çatışma karşısında da, yapıcı, diyalogcu bir tutum ortaya koymayı arzu ediyor. Askeri çözümün kimseye faydası yok. Bunlar, sadece oranın halklarında acıya, halkın başka bir şeye ihtiyacı varken silahlanma için harcanan paralar ekonomik bir sıkıntıya yol açabilir. Biz, tansiyonun düşmesi için katkı sağlayacağız. Bu fırsat kaçırılmamalı. Bu çatışmanın da, uluslararası toplum nezdinde jeopolitik bir rol oynama zorunluluğuyla buna katılabileceği oyuncular için bir fırsat olmamasını umuyoruz.”
‘PANDEMİNİN YARATTIĞI LİDER’
– İtalya’da iki yıl önceki seçimlerin ardından popülist-aşırı sağ koalisyonunda kriz çıkması üzerine parlamento dışından başbakan adayı gösterilen Guiseppe Conte’nin halk desteği, Avrupa’da ilk olarak İtalya’da patlak veren koronavirüs salgını sonrasında yüzde 40’lardan yüzde 65’lere kadar çıktı.
– Conte esasen hukuk profesörü. 1964’te güneydeki Volturara Appula kasabasında doğmuş. Annesi öğretmen olan Conte, Roma’daki yüksek öğrenimi sonrasında İtalya’dan bursla bir yıl Amerikan Yale Üniversitesi’ne gidiyor.
TÜRKİYE’DE TATİL YAPTIM
– Önceki günkü söyleşi sonrasında Hürriyet muhabirine gençliğinde Türkiye’de tatil yaptığını da anlatan Conte, Türk arkadaşlarının kendisine sadece Türkçe küfürler öğrettiğini söyleyerek, “Ama söylemeyeyim bunları şimdi, ayıp” diyerek gülüyor.
– Akademik ve avukatlık gibi başarılı kariyerin ardından Conte, İtalya’nın son 9 yıldır, dışarıdan atanan 5’inci başbakanı oldu. Göreve geldikten bir yıl sonra popülist-sol hükümet kuran Conte, dingin üslup ve polemiklerden mümkün mertebe kaçınmasıyla kısa sürede halkın güvenini kazandı.
HALK DESTEĞİ ARTTI
– Bu güven seviyesi, çizgisini pandemi sürecinde de bozmamasından ve aldığı kararlarda şeffaf olmasından dolayı, yüzde 40’lardan yüzde 65’lere kadar çıktı. Guiseppe Conte, hükümet ortaklarına oy vermeyenlerin de saygısını kazanmayı bildi.
– “Pandeminin yarattığı lider” olarak anılmaya başlanan Conte’ye güvenin, reformlar yapmaya başlarsa düşüp düşmeyeceği merak konusu.
– Son olarak, pandemi sürecinin ardından okulların ilk günü 13 yaşındaki oğlu Nicolò’yu sınıfına kadar götürmek istese de, hem gazetecilere yakalanıp onu siyaset malzemesi yapmamak hem de oğlunu utandırmamak için sadece okulun yakınına kadar götürmesiyle gündeme geldi.
AVRUPA’NIN ÖNDE GELEN GAZETELERİNİ AĞIRLADI
İtalya Başbakanı Conte, Hürriyet’in de yer aldığı Le Monde (Fransa), The Guardian (İngiltere), Frankfurter Allgemeine Zeitung (Almanya), De Telegraaf (Hollanda) ve La Razon (İspanya) gazetelerinin muhabirleriyle, başbakanlık sarayı Chigi’de yaklaşık bir buçuk saat söyleşti.