Akdeniz Üniversiteler Birliği (UNIMED) koordinasyonunda Libya’daki üniversitelerin araştırma ve inovasyon kapasitelerinin geliştirilmesi hedefiyle Avrupa Komisyonunca desteklenen IBTIKAR projesinin ortağı olan Boğaziçi Üniversitesi, Libya üniversitelerinden akademik ve idari çalışanlara Boğaziçi Üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsünün katkılarıyla kapsamlı eğitimler verecek, teknik geziler düzenleyecek. UNIMED’in 2003 yılından bu yana üyesi olan Boğaziçi Üniversitesi, birliğin 2020 yılı içinde başvuru yapıp kabul aldığı Erasmus Capacity Building projeleri içinde bulunan ve 11 Libya üniversitesinin araştırma ve inovasyon konularında gelişmesine yardımcı olmayı hedefleyen IBTIKAR projesinde İtalya ve Portekiz’den üniversitelerle birlikte yer aldı.
Türkiye’den sadece Boğaziçi Üniversitesinin dahil olduğu projede, Libya üniversitelerindeki akademik ve idari personelin, özellikle çevre bilimleri alanlarında, bilimsel araştırma konularında daha aktif olabilmeleri için kapasitelerinin iyileştirilmesine yardımcı olmak taahhüt ediliyor. Boğaziçi Üniversitesini ziyaret edecek Libyalı akademik ve idari personelin, laboratuvar aletlerinin etkin kullanımı konusunda eğitilmesi ve laboratuvar güvenliği hakkında bilgilendirmelerinin yanı sıra İstanbul’daki katı atık depolama sahaları, kompostlama tesisleri, su arıtma tesisleri, atıksu arıtma tesisleri gibi noktalara geziler düzenleme ve araştırma yöntemleri hakkında bilgilendirerek Akdeniz havzasında ve uluslararası düzeyde yeni ortaklıklar oluşturulmasına yardımcı olunması hedefleniyor.
YAKLAŞIK 1 MİLYON AVRO BÜTÇE
Boğaziçi Üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsünün katkılarıyla Libya üniversitelerinden katılımcılara yönelik verilecek destek ve eğitimler şu başlıkları kapsıyor:
“Çevre Teknolojileri Laboratuvarı’nda analitik ölçüm cihazlarının çalıştırılmasına yönelik eğitim, laboratuvar güvenliği eğitimi, İstanbul’da belediye katı atık depolama sahaları, kompostlama tesisi, su arıtma tesisleri ve evsel atıksu arıtma tesislerine teknik ziyaret, bölgede ve uluslararası ölçekte yeni ortaklıklar kurulabilmesi için çevre bilimcileri için araştırma yöntemleri eğitimi.”
UNIMED tarafından 2018’de başlatılan Libya Restart projesi kapsamında Libya’daki yüksek eğitim kurumlarının araştırma odaklı bir yapıya kavuşturulması hedefinden hareketle oluşturulan IBTIKAR projesine Avrupa Komisyonu Erasmus projeleri kapsamında Yüksek Öğretimde Uluslararası Kapasite İnşası başlığı altında yaklaşık 1 milyon avro bütçe ayrıldı. Projenin uluslararası ortakları arasında Akdeniz Üniversiteler Birliği, Salento Üniversitesi, Girona Üniversitesi, Tripoli Üniversitesi, Bingazi Üniversitesi, Misurata Üniversitesi, Sebha Üniversitesi, Sirte Üniversitesi, Zawia Üniversitesi, El Mergib Üniversitesi, Al-Jufra Üniversitesi, Bani Waleed Üniversitesi, Ajdabiya Zawia Üniversitesi ve Libyan Academy bulunuyor.
‘MEVCUT ARAŞTIRMA MERKEZLERİNİN DESTEKLENMESİ ÇALIŞMALARINA DA DESTEK OLUNACAK’
Boğaziçi Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Zeynep Atay, UNIMED tarafından 2018-2019 döneminde yürütülen Libya Restart projesi kapsamında Libya’daki yüksek öğretim kurumlarına dair çeşitli gözlemler yapıldığını anlattı. Atay, Libya’daki üniversitelerin araştırma odaklı olmaktan çok eğitim odaklı bir profil sergilediğinin, bununla birlikte çeşitli araştırma alanlarında kayda değer bir özerkliğe sahip olduklarının altını çizdi. Araştırmanın, özellikle akademik personelin sorumluluğun ayrılmaz bir parçası olarak kabul edildiğini belirten Atay, konuşmasına şöyle devam etti:
“Libya hükümeti bilimsel araştırmalarda üniversitelere önemli ölçüde destek verdi. Libya’daki üniversitelerin araştırma etkinliklerinde yönetimsel kimi eksikliklerin olduğunun belirlendiğini ve bazı araştırma merkezlerinin verimliliğin arttırılması gerekli. IBTIKAR projesiyle Libya’daki üniversiteler için araştırma önceliklerinin belirlenmesi, kurumlarda uzmanlığın teşvik edilmesine yönelik stratejilerin geliştirilmesi ve mevcut araştırma merkezlerinin desteklenmesi konusunda yürütülecek çalışmalara Boğaziçi Üniversitesi de destek olacak. 2018 sonuçlarına göre Libya üniversiteleri arasında QS başta olmak üzere uluslararası dünya sıralamalarına giren herhangi bir üniversite olmadı. UNIMED’in raporlarına göre Libya’daki yükseköğretim kurumlarının araştırma kalitesi ve sayısı bakımından gerek Avrupa’daki uluslararası üniversitelerle gerekse Kuzey Afrika’daki yükseköğretim kurumlarıyla kıyaslandığında oldukça zayıf bir pozisyonda yer aldı. Bu durumun nedenleri arasında araştırma yönetimi ve uzman yetkinliği konusundaki yetersizlik başta olmak üzere bilgi teknolojilerindeki eksiklik, ulusal ve uluslararası fonlara erişim sorunları ve ülkede yaşanan güvenlik sorunları gibi faktörlerin yer alıyor. Boğaziçi Üniversitesinin ortakları arasında yer aldığı IBTIKAR projesinin hedefi, Libya’daki yükseköğretim kurumlarının araştırma ve inovasyon kapasitelerini geliştirmek. Proje kapsamında bir aksiyon planı hazırlanıyor. Bu plan dahilinde bilgi teknolojileri, araştırma yönetimi, İngilizce gibi konu başlıklarında idari ve akademik çalışanların eğitim ve yeterliliklerinin artırılması, araştırmacıların AB ve diğer uluslararası kaynaklı fonlara erişimi ve networking yetkinliklerinin geliştirilmesi gibi konularda çalışmalar yapılacak.”