Diyarbakır Dicle Üniversitesi (DÜ) akademisyenleri tarafından, epilepsi hastalarını nöbet geçirmeden önce uyaran akıllı bileklik ve yazılım geliştirildi.
DÜ TEKNOKENT bünyesinde faaliyet yürüten Sağtek firması, 3 yıl önce TÜBİTAK desteği ile başlatılan projede, IOT teknolojisi kullanarak akıllı bileklik üretti.
DÜ Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Eşref Akıl, yaptığı açıklamada, dünyada en fazla mağduriyet oluşturan hastalıklardan birinin epilepsi olduğunu belirterek, bu rahatsızlığın doğuştan ölüme kadar her dönemde yaşanabildiğini söyledi.
Özellikle ailelerin, bu durumdaki çocuklarını okula gönderme ve dışarıya çıkarma konusunda endişe yaşadığını dile getiren Akıl, “Epilepsi hastaları yalancı nöbetler geçirebiliyor ve bu yalancı nöbetlerle ilaç dozları artıyor. İlaç dozları artınca yan etkileri de artıyor. Eğer gerçek nöbetle yalancı nöbeti ayıracak bir sistem bulursanız ilacı azaltmış olursunuz.” dedi.
Kriz gelmeden 180 saniye öncesine kadar erken uyarı alarmı
Hastaların nöbet geçireceğini önceden tahmin edebilmesinin önemine değinen Akıl, şöyle konuştu:
“Bu bileklikte veriler yapay zeka ile işlenerek, epilepsi hastalarının geçirdikleri nöbetler ayrıştırılıyor ve kriz gelmeden 180 saniye öncesine kadar erken uyarı alarmı oluşturuluyor. Bu sayede hastanın bulunduğu yerde kendini güvenli bir pozisyona alması sağlanıyor. Ürün epilepsi hastalığının teşhis ve takip aşamasında hasta doktor arasında güvenli bilgi paylaşımı da sağlayacak. Kullanılacak ilaç dozları ile etkin hasta takibi yapılmasına imkan sunacak.”
“Epilepsi hastaları asker olamıyor, ehliyet alamıyor, bir sürü sosyal maliyeti oluyor.” diyen Akıl, yalancı nöbetlerle epilepsi tanısı alıp yıllarca tedavi alan hastaların varlığına işaret ederek, şunları kaydetti:
“Bu bileklik sayesinde bunların çoğu kalkacak. Bu bilekliğin hem ekonomiye hem de hasta sağlığına büyük katkı yapacağını düşünüyoruz. Hiçbir yalancı nöbetin aynı sarsıntıyı yapmadığını kaydettik ve bunu şimdi bir sistem haline getirerek insanların hizmetine sunduk. Buna benzer bir sisteme de literatürde rastlamadık.”
“Kazaya ve sakatlanmalara engel olacak”
DÜ Kardiyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Ata Akıl ise ilk başta 30 saniyelik bir erken tespitin kendileri için yeterli olacağını düşündüklerini ama gelinen noktada 3 dakikaya yakın erken epilepsi tanısını kalp hızı değişkenliğiyle tespit edebildiklerini anlattı.
Akıllı bilekliğin hem hastaların tespitinde hem de ailelerini uyarma noktasında ciddi katkı sunacağını düşündüklerine işaret eden Akıl, “Bu bize tanı koyma kolaylığı sağlayacak. Ayrıca tanı konulan hastalarda herhangi bir kaza ve sakatlanmaya engel olmasını planlıyoruz.” ifadelerini kullandı.
Projede görev alan Dr. Yasin Sönmez, 3 yıl önce bir fikirle başlayan epilepsi hastaları için yapay zeka destekli nöbet uyarı cihaz ve yazılım projesinin bugün ilk prototiplerinde yapılan testlerin başarılı sonuçlandığını vurguladı.
